Bakterilerde Virulans Faktörleri
a) Adherans faktörleri
İnfeksiyon gelişiminde ilk aşama konak hücreye tutunmaktır. Bu aşamada bakteri yüzeyindeki özel fimbriyalar ve pililer büyük önem taşırlar. E.coli, gonokoklar, bu şekilde adhere olan bakterilere örnek oluşturur. Gonokoklar eğer pililerini kaybederlerse hastalık oluşturamazlar. S. pyogenes, hücre duvarındaki lipoteikoik asit ile hücrelerdeki fibronektine tutunmaktadır. Kapsül ve glikokaliks de yapışmada rol oynamaktadır. Bazı bakteriler ise pili dışında özel protein yapılarla tutunmayı sağlarlar.
b) İnvazyon faktörleri
Bazı bakteriler ve mantarlar genelde hücreiçinde çoğalmayı sağlayarak infeksiyonlara yol açarlar ( M tuberculosis, Brucella, Listeria, Legionella, Histoplasma capsulatum,... gibi). Hatta hücreler arasında stoplazmalarından iletilerek konak savunmasından kaçabilirler. Listeria bu şekilde kaçışa iyi bir örnek oluşturur. Kapsül de invazyona katkıda bulunur. Bazı hücre duvarı yapıları da konak savunmadan kaçarak invaziv invazyona yardımcı olurlar. S. pyogenes’in M
c) Kapsül
Kapsül antifagositik etkisi ile önemli bir virulans faktörüdür. S typhi‟nin Viantijenibir çeşit kapsül yapısı gibi virulanstan sorumlu bulunmuştur. Pnömokok,Klebsiella, Meningokok, Haemophilus influenzae kapsülleri ve virulanslarıiyi bilinen örneklerdir.
d) Toksinler: (Endotoksin ve ekzotoksinler):
Başlıca özellikleri tabloda gösterilmiştir. Endotoksinler; etkilerini lipid A kısmı ile oluştururlar. Makrofajlar, monositlerve diğer retiküloendotelyal sistemi uyararak sitokinleri salgılatır. Sonuçta ateş,lökositoz/lökopeni, hipotansiyon, hipotermi, DIC, ... gibi sepsis ve septik şok kliniği oluşur. Bu tablo bakteri türüne özgül değildir. Bu yapı bakteri ölümünden sonra ya da bakteri ürerken ortaya çıkar hatta bazı antibiyotikler endotoksinin büyük miktarlarda dolaşıma geçmesine neden olabilirler .
Ekzotoksinler üreyen bakterilerden dış ortama salınan, protein yapısında maddelerdir. Genelde hedef hücreye tutunup hücreye girmeyi sağlayan elemanlar ve etkili bölgelerden oluşan kompleks bir yapıdır. Çok güçlü bir toksik etkiye sahiptirler.Antijenik, özgül yanıt oluşturan ve oluşan antikorlar ile korunulabilen yapılardır. Isıyla ya da formol ile inaktive edilerek etkileri ortadan kaldırılabilir ve antijenik özellikleri sürdürülebilir. Bu şekilde aşı olarak kullanılabilirler (anatoksin:toksoid). Bazı ekzotoksinler ısıya nisbeten dayanıklıdırlar. Cbotulinum, S aureusenterotoksinleri ısıya dayanıklıdır ve besin zehirlenmesine yol açarlar.
e) Enzimler
Kollagenaz, hyalüronidaz, koagülaz, lökosidin gibi enzimler yayılmada önemliişlevler görürler.
f) IG A proteazlar
Mukozal Ig A yıkımı ile infeksiyona zemin hazırlarlar. N gonorrhoeae, Nmeningitidis, S pneumoniae, H influenzae gibi bakterilerin önemli bir virulans faktörüdür.
g) Siderofor yapımı
Virulans faktörlerinin çoğu kromozomal olarak bulunur.C diphtheriae toksin yapımını, S pyogenes eritrojenik toksin yapımını,E coli Shiga-like toksin yapımını, C botulinum C,D toksinleri yapımını bakteriyofajlar kontrol etmektedirler. Transpozonlarda virulans özelliklerinin denetiminde rol alabilirler
Mikrobiyoloji
-
Antibiyotiklerin Etki Mekanizmaları Nelerdir?
-
Azot oksit
-
Petri Kutusunda Agarlı Besiyeri Hazırlanması
-
Tüpde Agarlı Besiyerlerinin Hazırlanması
-
Besiyeri Hazırlarken Dikkat Edilecek Hususlar Nelerdir ?
-
Dehidre Besiyerleri Nedir?
-
Besiyerinin Sahip Olması Gereken Özellikler
-
Besiyeri hazırlanmasında kullanılan maddeler nelerdir ?
-
Besiyerlerin Sınıflandırılması Nasıl Yapılır ?
-
Besiyerinin Tanımı ve Kullanım Amaçları Nelerdir ?
-
Pseudomonas Cinsine ait Türler
-
Veba - Yersinia Pestis
-
Tularemi - Francisella tularensis
-
Şarbon - Bacillus anthracis Enfeksiyonu
-
Bruselloz - Brucella spp