Canlıların embriyonik gelişim evreleri hakkında bilgi
Zigotun, arka arkaya mitoz bölünme geçirip hücre sayısının artmasına embriyo denir.
Embriyo; Yumurta ve sperm hücrelerinin birleşmesiyle oluşan zigot, çift sarmallı DNA moleküllerini içerir. Bitkiler, hayvanlar, ve bazı protistlerde zigot mitozla bölünerek çok hücreli canlıyı oluşturur. Embriyo terimi, bu gelişimin zigotun bölündüğü zamanla, gelişim basamağının başka basamağa geçmesine kadar olan ilk zamanlarını anlatmak için kullanılır.
İnsanlarda, ilk sekiz haftalık döneme embriyonal dönem denilir. Embriyonal dönemde 3 germ yaprağından çeşitli organ sistemleri oluşur. Hayvanlarda, zigotun bu gelişim aşamasında morula, blastula ve gastrula evreleri görülür. Bitkilerde ise, bu gelişme safhaları standart değildir, embriyo yeni bitkiler oluşturmak üzere gelişirler.
Embriyonik gelişim
Embriyonik gelişim, eşeyli üreme üreyen canlılarda görülen ve canlının, döllenme'yle doğumu ya da yumurta ya da kozadan çıkmasına dek geçen süredeki gelişimi. Embriyonik gelişmenin safhaları ve yeri canlıdan canlıya farklılık göstermekle beraber , bu süreç genel anlamda ana annenin ya da annenin ürettiği bir yapı koruyuculuğunda geçer.
Hayvanlardaki embriyonik gelişimde 4 kademe görülür:
# Döllenme
# Biçim
# Küçülme
# Değişmeme
Döllenme
Bu aşamada alışılmışın haricinde bir büyüklüğe sahip zigot, kendi genomunun aynısını taşıyan daha kücük hücreler üretmek amacı ile üstüste mitoz hücre bölünmelerini gerçekleştirir. Ancak ilk anda zigotun kendi genleri aktif durumda değildir (bkz: yazılım (biyoloji)). Bölünme, halen annenin daha daha önce zigota döllenmemiş yumurta aracılığıyla vermiş olduğu proteinler ve haberci RNAlar (mRNA) aracılığı ile yine annenin genomunun kontrolündedir. Bölünme devri , blastosöl oluşumu ile sona erer.
Biçim
Bu aşamada, daha önce bölünmüş hücreler mekansal değişimlerle kendilerini hücre kümeleri ve tabakaları haline getirir. Bu vakaya gastrulasyon denir. Şekillenme sonrası hayvanlarda 4 (dört) düzlem meydana gelir:
* Ön ve geri (anterior-posterior eksen)
* Sırt ve karın (dorsal-ventral eksen)
* Sol ve sağ (rostro - caudal eksen)
* Yakın ve uzak (proximal-distal eksen)Vücut eksenleri
Bu aşamada hücre katmanlarında değişiklik (differentiation) görülmezken, proteinlerin ve mRNAların hücreler arasında eşitsiz dağılımı sonuçlanmasında, ileride hangi hücrenin hangi hücre tipi olacağı belli olur. Bu vakaya "kader belirlenmesi" (fate determination) denir.
Gastrulasyon, 3 (üç) eşey zarını oluşturur (germ layer). Bunlar;
* Ektoderm
* Mezoderm
* Endodermdir.
Gastrula safhasında, zigot artık kendi genlerini aktif hale getirir. Bu etkinliğe orta-blastosöl geçişi (mid-blastula transition) denir.
Küçülme
Zamanla embriyodaki hücreler, erişkin canlıdaki hücre tiplerini oluştururlar. Bu olaya değişiklik (differentiation) denir. Bu hücre tiplerinden bazıları; sinir hücreleri, kan hücreleri ve adale hücreleridir. Bu hücreler tabakalar halinde dokuları, dokular organları, organlar da sistemleri oluştururlar.ektodermden duyu organları ,diş minesi ,saç,tırnak ve sinir sistemi oluşur.
Değişmeme
Tüm sistemler oluştuktan sonra, hayvanların büyük bir bölümü gelişim aşamasına girer. Gelişim, yeni hücrelerin ve hücreler arası sıvıların oluşması ile gerçekleşir.
BİYOLOJİ ÖDEV YARDIM
-
Mercanlar ve Mercan resifleri hakkında bilgi
-
Kulak Nedir? Kulağın Yapısı ve Görevleri Nelerdir?
-
Göz nedir ? Gözün görevleri nelerdir ? Canlılarda göz ve görme organı
-
Boğaz nedir ? Boğazın kısımları nelerdir ?
-
Omurga, columna vertebralis nedir ? Görevleri nelerdir ?
-
Doğal gübreler nelerdir
-
Kimyasal (yapay) gübreler nelerdir
-
Kortizol Nedir
-
Semantik Nedir ?
-
Karasal Ve Sucul Biyomların Özellikleri Nelerdir ?
-
Kaç çeşit biyom vardır
-
Bitki Ve Hayvanların Yeryüzündeki Dağılımını Etkileyen Faktörler Nelerdir?
-
Bitkisel dokular hakkında bilgi
-
Ekosistemde besin zinciri ve besin ağının önemi nedir ?
-
Genetik Algoritmalar