Glikoprotein Tanımı Ve Fonksiyonu
Glikoprotein bir moleküle karbonhidrat bağlı olan bir protein tipidir. Bu işlem ya protein çevirme sırasında ya da değişim sonrası modifikasyon olarak oluşur. " An antibody molecule is an example of a glycoprotein. Science Picture Co / Getty Images"
Buna glikozilasyon denir. Karbonhidrat, proteinin yan zincirine kovalent bağla polipeptid bağlanmasıyla oluşan oligosakkarit zinciridir. Çünkü glikoproteinler basit proteinlere göre daha fazla hidrofiliktir. Bunun anlamı, glikoproteinler sıradan proteinlere göre suya daha fazla ilgi duyarlar.
Molekülün hidrofilik doğası ayrıca proteinlerin tersiyer yapılarının karakteristik katlanmasına yol açar.
Karbonhidrat kısa bir moleküldür, sıklıkla dallı meydana gelir;
Basit şekerler (glikoz, galaktoz, mannoz, ksiloz)
Amino şekerler (N-asetilglukozamin , N-asetilgalaktozamin)
Asidik şekerler (sialik asit veya N-asetilnörminik asit)
O-BAĞLI VE N-BAĞLI GLİKOPROTEİNLER
Bir proteinde, aminoasitin üzerine bağlı karbonhidratın yerine göre glikoproteinler kategorize edilir.
O-bağlı glikoproteinler, karbonhidratın amino asit treonin veya serinenin R grubunun hidroksil grubunun oksijen atomuna bağlı olanlardır. O-bağlı karbonhidratlarda hidroksilizin veya hidroksiprolin bağlı olabilir. Bu işleme O-bağlı glikozilasyon denir. O-bağlı glikoproteinler ; golgi kompleksi içerisinde şeker ile bağlıdır.
N-bağlı glikoproteinler, amino asit asparajinin R grubunun amino grubunun nitrojenine bağlı bir karbonhidrata sahiptir. R grubu genellikle amid asparajinin yan zinciridir. Bu birleştirme işlemine N-bağlı glikozilasyon denir. N-bağlı glikoproteinler şekerlerini endoplazmik retikulumdan kazanırlar ve sonra modifikasyon için golgi kompleksine taşınırlar.
N –bağlı glikoproteinler ve O-bağlı glikoproteinler en yaygın formlardır. Diğer bağlantılarıda mümkündür;
Fosfoserinin fosforu şekere bağlandığında P-bağlı glikozlasyon oluşur.
C-bağlı glikozilasyon; bir aminositin karbon atomuna şeker bağlandığında oluşur. Şeker mannoz bağları triptofan karbonda buna bir örnektir.
Glikasyon , bir polipeptitin karbon ucuna glikosilfosfatidilinositol(GPI) bağlandığında oluşur.
GLİKOPROTEİN ÖRNEKLERİ VE FONKSİYONLARI
Yapıdaki glikoproteinlerin fonksiyonları, bağışıklık sistemi, hormonlar, üreme, hücrelerin ve organizmların korunmasıdır.
Glikoproteinler . çift katlı hücre zarının lipit tabakasında bulunurlar. Hidrofilik doğaları, hücreden hücreye tanıma ve diğer molekülleri bağlandıkları sucul ortamda çalışmasına izin verir. Hücre yüzeyi glikoproteinleri, bir dokuya güç ve sabitlik ekledikleri için protein ve çapraz hücreler için önemlidir. Bitki hücrelerindeki glikoproteinler, yer çekimine karşı bitkinin dik durmasını sağlar. Glikolize proteinler sadece hücreler arası iletişim için kritik değillerdir. Ayrıca onlar organ sistemlerinin birbirleriyle iletişimde bulunmalarına yardımcı olurlar. Glikoproteinler, akson ve sinapsların birlikte çalıştıkları beynin gri maddesinde bulunurlar.
Hormanlar glikoprotein olabilir. Bunun örnekleri insan karyonik gonadtropin ve eritropoietindir. Kan pıhtılaşması glikoprotein üzerindeki protrombin, fibrinojen ve trombine bağlıdır. Glikoproteinler hücre belirleyicileri olabilirler. MN kan grupları, glikoproteinin glikoforin A’nın iki polimorfik formu nedeniyle olur. Sadece iki aminoasit kalıntısıyla farklıdır. Ama bu , farklı kan gruplarından biri tarafından bağışlanan bir organ alan kişiler için sorunlara yol açabilir. Glikoforin A önemlidir. Çünkü o bir insan kan paraziti olan Plasmodium falciparum’un bağlantı yeridir. Büyük Doku Uygunluk Kompleksi ve ABO kan gruplarının H antijeni glikolize proteinleri tarafından ayırt edilir.
Glikoproteinler üreme için önemlidir. Çünkü yumurtanın yüzeyine spermin bağlanmasına izin verirler.
Müsinler , mukusta bulunan glikoproteinlerdir. Molekülün hassas epitel yüzeylerini korur( solunum, boşaltım, sindirim dahil olmak üzere.)
Bağışıklık tepkisi, glikoproteine dayanır. Antibiyotiklere karbonhidratı belirli bir antijene bağlayabileceğine karar verirler. B ve T hücreleri antijen bağlayan yüzey glikoproteinlerinede sahiptir.
GLİKOZİLASYONA KARŞI GLİKASYON
Glikoproteinler enzimatik bir işlemden şekerlerini alırlar. Başka bir işlem olan glikasyon , protein ve lipitleri kovalent bağlarla şekerlere bağlar. Glikasyon enzimatik bir işlem değildir. Sıklıkla , glikasyon etkilenmiş molekülün fonksiyonunu azaltır veya red eder. Glikasyon doğal olarak, kanlarında yüksek oranda glukoza sahip olan şeker hastalarında yaşlanma sırasında oluşur ve hızlanır.
Kaynak: https://www.thoughtco.com/glycoprotein-definition-and-function-4134331
Çeviren ve Derleyen: Merve Erman
Merve Erman
-
Yapay Cildin İyileştirici Kullanımlarını Anlamak
-
Biyoyazıcılar ve Biyolojik Baskı Nedir ?
-
İlk organizmalarda yeni keşfedilen protein
-
Odun oluşumu sürecini taklit eden yeni bir sistem biyolojisi
-
Böcekler Büyük İşletmeler İçin Yeni Mayalar Bulmamıza Yardımcı Olabilir
-
Nanomantar Sensörleri : Tek Materyal, Birçok Uygulama
-
Cildinizde Yaşayan 5 Bakteri Türü
-
İmmün Sistem - Bağışıklık Sistemi Fonksiyonları
-
Virüsler ve Kanser
-
CRISPR teknolojisi ile cilt hücreleri kök hücrelere dönüştürdü
-
E. coli Suşları İle Aromatik Poliesterlerin Bir Basamaklı Üretimi
-
CRISPR Gen Düzenleme Nedir
-
İnsanlar Üzerinden Beslenen 7 Parazit Türü
-
Bakterilerde asimetrinin önemi
-
Yeni Antibiyotik Dirençli Genler Bulundu