İspermeçet balinası - Physeter macrocephalus - Kaşalot Balinası
Derin denizlerin ve okyanusların en büyük canlıları balinlar.
Balinalar yer yüzünde yamış olan bir çok dinazordan daha büyük canlılardır. Bu yüzdden günümüzde yaşayan en büyük canlı türü olarak adlandırılırlar.
Bazı istisnaların haricinde balinalrın dişleri yoktur. Kaşalog diğer bir adı ile İspermeçet balinası keskin dişlere sahip bir balina türüdür. Belenmeleri genellikler dev mürekkep balıkları ile olur.
İspermeçet balinasının veya Kaşalot balinasının latince adı (Physeter macrocephalus) dur. Yetişkin erkek bireyler yazın kutup sularına göç ederler. Akdeniz'de görülen en yaygın bir balina türüdür. Türkiye'de görülmüş 4 balina türünden biridir.
Erkekleri 15–20 metreye kadar büyüyebildikleri gibi ve 45-60 ton ağırlığa kadar ulaşabilirler. Dişi yetişkin bireyler 10 – 12 metreye kadar ve 15-20 ton ağırlığa ulaşabilirler.
Bu balinanın sırt rengi koyu griden, mavimsi siyaha kadar değişiklik gösterir, karın kısmı beyazımsı bir renktedir. Balinanın başı alışılmışın dışında oldukça iridir ve vücut büyüklüğünün üçte birini oluşturur.
Baş küt ve altçene dardır. Bu balinanın beyni yaşayan memeliler arasında görülen en büyük beyindir, sırt yüzgeci yerini belirsiz bir tümseğe bırakmıştır. Kuyruk yüzgeci oldukça genişdir. Kuyruk genişliği yaklaşk 4 - 4.5 metredir. Böylesi devasa bir kuyrukla canlı kendine denizin azgın sularında kolaylıkla yön verir.
İspermeçet balinası dişli balinaların en büyüğüdür: 20 m'ye kadar olan boyu ve 50 tona kadar olan ağırlığıyla gerçek balinagiller (Balaenidae) ve çatalkuyruklu balinagillerin üyeleriyle büyüklük bakımından yarışır. Çok büyük olan çene kısmında her biri 20 cm uzunlukta ve 500 g ağırlıkta koni biçiminde 40 diş mevcuttur.Üst çene dişleri arkaya doğru eimlidir. Asıl önemli ve yırtıcı olan dişler ise alt çenede bulunur.
Genellikle sadece büyük mürekkep balıklarını yiyerek beslenirler. Başka balıklar ve fok gibi diğer deniz memelileri de bu balinanın besin kaynakları arasında yer alır.
Denizin altında hareketsiz yatarken geçen mürekkep balığı sürüsünü ağzını aniden açıp emerek avlar. Mürekkep balıklarının sindirilemeyen kesimleri, sindirim borusunda toplanır ve sonra da ağız ya da anüs yoluyla atılır. Bunlar koku sanayinde kullanılan gri amberi oluşturur.
Genellikle 10 veya 20 bireylik büyük gruplar halinde yaşarlar. Bir erkeğin çevresinde birçok dişi ve genç bireyler bulunabilir. Denizlerin veya okyanusların 1200 metre gibi derin kısımlarına dalıp, bir saat kadar su altında kalabilirler.
Oksijen ihtiyacı ve nefes almak için 10 dakika kadar su yüzeyinde kalabilirler. Kaşalotların nefes alma işlemi sırasında püskürttüğü hava, ileriye doğru 45º'lik bir eğimle karakteristik bir görünüm kazanır.
Genç bireyler çok derine dalamadıkları için çogunlukla aile bireylerinden biri veya birkaçı ile denizin yüzey kısımlarında dolaşır.
Endüstri kaynaklı olarak balina yağı için uzun yıllar boyunca kaçak avcılar tarafından avlanan bu balina türü günümüzde koruma altında olup, varlıklarını sürdürmektedirler. 1979 yılı ve sonrasında avlanmalarına ilişkin yasaklamaya dahil alınan önlemlerle nesli tükenme eşiğinden dönmüştür. Birçok ülkede ticari amaçla avlanması kesinlikle yasaklanmıştır. Ancak bazı ülkerde hala belirli şartlar altında balina avcılığı yapılmaktadır. İspermeçet balinasının eti hayvan yemi olarak, yağı da sanayi ürünlerinde, hatta el ve vücut kremlerinin yapımında kullanılır.
İspermeçet balinalarının ortalama ömrü 60 - 70 yıl kadardır. Ergin bireyleri haberleşmek için çıkardıkları ses 230 desibele kadar ulaşabilir.Bu muazzam kuvvetli ses 40 - 50 km uzaklıktan özel cihazlar vasıtası ile duyulabilir.
Dişiler her zaman tropik ve subtropik denizlerde kalır, erkekler ise yazın soğuk denizlere göç eder.
Haziran ayında çiftleşen ispermeçet balinaları çiftleşme için kuzey yarım küreyi tercih ederler. Çifleşme sonrası gebe klan dişi balinalrın yavrulama süreleri 16 adır. Çoğunlukla tek bir yavru, nadiren ise ikiz bireyler dünyaya getirebilirler. Doğan yavru çoğunlukla 4 m uzunluğunda ve yaklaşık 1 ton ağırlığındadır.
Hidrobiyoloji Haberleri
-
NOAA araştırmacıları yeni balık türleri keşfetti
-
Amazon’da 16 Milyon Yıllık Devasa Bir Yunus Kafatası Bulundu
-
Artan yağışlar İngiltere'deki deniz kestanelerini tehdit ediyor
-
En son DNA barkodlama teknolojisiyle İsrail'in tatlı su balık türleri listesinin yeniden gözden geçirilmesi
-
Çin’de 250 Milyon Yıllık Zırhlı Deniz Sürüngeni Ortaya Çıkarıldı
-
Bazı fener balığı türleri tüm yaşamlarını baş aşağı yüzerek geçirebilir
-
2100 yılı için sığ kıyı ekosistemlerinin kaderini tahmin etmek
-
Sıradan ahtapotun genetiğine dair yeni bilgiler: Kromozom düzeyindeki genomun kodu çözüldü
-
Büyük Bariyer Resifi'nde yeni balık türleri bulundu
-
Midyeler, denizdeki sıcak hava dalgalarıyla başa çıkabilmek için kalp atış hızını ayarlayabiliyor.
-
Ahtapotlar ve muhteşem renk değiştirme yetenekleri
-
Aslan Balıkları: Denizlerin Görkemli ve Gizemli Avcıları
-
Deniz aslanlarının gizemli dünyaları
-
Örümcek yengeçlerini daha ayrıntılı bir şekilde tanıyalım
-
Bafa Gölünün Balerinleri