KALBİN İÇİNDEKİ BOŞLUKLARIN YAPISI
Kalp dört gözlüdür. Bunlar: Atrium dextrum, atrium sinistrum, ventriculus dexter ve ventriculus sinister.
ATRİUM’LARIN GENEL YAPISI Atrium’lar damarlardan (venler) gelen kanın ventricül’lere geçmesini sağlayan kalbin boşluklarıdır.
Kalbin tabaninda bulunan atriumlar atrium dextrum ve sinistrum olmak üzere iki tanedirler. Atriumlar venlerle aldıkları kirli kanı ventricüllere nakletmeye yararlar. Bu nedenle fazla bir drençle karşılaşmadıklarından dolayı duvarı ventritricül'lerin duvarından incedir. Atriumların öne doğru uzantiılariına auricula denir .Auricula’nın sağ atrium’dakine auricula dextra, sol atriumdakine auricula sinistra denir. Auriculaların içindeki kas kabartilarina Mm. pectinati denir. Atrium dextrumu ventriculus dextere birleştiren deliğe ostium atrioventriculare dextra denir. Atrium sinistrumu ventriculus sinistere birleştiren deliğe ostium atrioventriculare sinistra denir. İki atriumu birbirinden ayıran bolmeye septum interatriale denir. Bunun Üzerinde embryonal donemde bir delik bulunur bu deliğe foramen ovale denir. Bu delik doğumdan sonra kapanır. Eğer kapanma olmazsa doğumdan sonrada iki atriumu birbirine bağlayarak vücutta karışık kan dolaşımını sağlar. Bu duruma patent foramen ovale denir. Teşhisinden sonra ameliyatla tedavisi gerekir.
ATRİUM DEXTRUM’UN YAPISI
Bu atrium v. cava superior ile üst tarafın v. Cava inferior ile alt tarafın ve ostium sinus coronarii ile kalbin kendi kirli kanı toplar. Bu kanı ostium atrioventriculare dextra ile sağ ventricül’e gönderir.
v. cava superior bu atriuma yukarıdan v. cava inferior ise aşağıdan girer.
Atrium dextrum’un arkasındaki v.cava inferiorun sağindan yukari doğru yükselen oluğa sulcus terminalis atrii dextri denir bunun sağ atrium içindeki kismina crista terminalis atrii dextri denir. Bu oluk veya krista sağ atriumun asıl atrium parçası ile atriuma dokülen venlerin bulunduğu kısım arasındaki sınırin embryonal kalıntısıdır.
Sağ atriumun arka duvarının iç yüzünde v.cavaların arasindaki kabartıya torus intervenosus denir. Sağ atriumun öne doğru uzantisina auricula dextra denir. Bunun içindeki kas kabartilarina Mm. pectinati denir.
V. cava inferior’un sağ atriuma açıldiığı yerdeki çapi 3-3.5 cm dir. Bunun açılma yerinde tam olmayan bir kapak bulunur bu kapağa valvula venae cavae inferioris denir.
Sinus coronarius’un sağ atrium’a açıldığı yere ostium sinus coronarii denir. Burada bulunan tam olmayan kapağa valva sinus coronarii (thebesii) denir. Sağ atrium’un üst duvarina giren v.cavae superior'un açılma yerinde kapak bulunmaz.
Sağ atrium’un sağ ventrikül’e açıldığı yerdeki deliğe ostium atrioventriculare dextra denir. Burada valvula tricuspidalis denilen (Üçlü klapak) kapak bulunur. Bu delikten sağ atriumdaki kan sağ ventriküle geçer.
ATRİUM SİNİSTRUM'UN YAPISI
Sağ atriumun önden büyük kısmı gorülürken sol atriumun sadece auricula sinistra'sı gorülür. Sol atrium kalbin arkasında yeralmaktadir. Buranın öne doğru olan uzantısına auricula sinistra denir. Bu atriumdaki kas kabartılarına Mm. pectinati denir. V. pulmonalisler akciğerlerde oksijene olmuş kanı buraya getirirler. Bu venler sağda ve solda genellikle iki tanedirler. Bazen iki tarahfta veya tek tarafta üç adet olabilir. Bu atrium ile sol ventrikül arasında bulunan deliğe ostium atrioventriculare sinistra denir. Burada bulunan kapağa mitral kapak (valva mitralis) denir. Bu atrium’u sağ atriumdan ayıran bölmenin (septum interatriale) üzerinde bulunan foramen ovalenin artığına falx septi denir.
VENTRİKÜLLERİN YAPISI (VENTRİCULİ CORDİS)
Ventriküller kalbin sulcus coronarius’tan apex cordise kadar olan kısmını meydana getirirler. Sağ ve sol olmak üzere iki tanedir (Ventriculus dexter - sinister). İki ventrikülü birbirinden ayıran bölmeye septum interventriculare denir. Septum interventriculare'nin kalp tepesinde kalan kısmı kalındır buraya Pars muscularis denir, atriumlara doğru yükseldikçe incelen kısmına pars membranacea denir. Ventrikül’lerin içerisinde kaslarin meydana getirdiği kabartılar bulunur. Bunlara trabecula carnea ve m.papillaris denir. Sağ ventrikül kanı akciğerlere sol ventrikül kanı tüm vücuda pompalar bu nedenle sol ventrikülün myokard tabakasi sağdakinden kalındır. Ventriküllerin arasında önde bulunan oluğa sulcus interventricularis anteror, arkadaki oluğa sulcus interventricularis posterior denir. Bunların kalp tepesinde birleştiği yerdeki çentiğe incissura apicis cordis denir.
Her ventrikül’de iki kısım ayırt edilir. Bunlardan birisi kanın giriş yolu diğeri ise kanın çıkış yoludur. Sağ ventriküldeki kanın çıkış yoluna conus arteriosus denir.
VENTRİCULUS DEXTER: Bu ventrikül kalbin facies sternocostalisinin büyük bolümünü (2/3) meydana getirir. Bu ventrikülün içindeki trabecula carnealardan bir tanesi büyüktür. Bu yapı septum interatriale’den kalp tepesine doğru uzandıktan sonra buradan ventrikülün diş duvariına atlar buna trabacula septomarginalis (moderator bant) denir. Bunun içinde his huzmesi denilen kalbin iletim sistemi bulunur. Bu ventrikülde ostium atrioventriculare dextra ile conus arterosus arasında ibik şeklinde bir kas kabartısı bulunur. Buna crista supraventricularis denir.
Bu ventrikül ile sağ atrium arasında ostium atrioventriculare dextra bulunur burada valva tricuspidalis (tricuspid-üçlü kapak) denilen bir kapak bulunur. Bu ventrikülden a. pulmonalis’in çıktığı yerde bulunan deliğe ostium trunci pulmonale denir. Burada valvula semilunaris denilen yarımay şeklinde kapaklar (Valva trunci pulmonalis) bulunur. A.pulmonalis’in başlangıç kısmındaki genişliğe bulbus a.pulmonalis denir.
VENTRİCULUS SİNİSTER: Bu ventrikül kalbin margo optusus’u ile facies sternocostalis’inin az bir kismini (1/3) ve facies diyaphragmaticanın büyük bir kısmını meydana getirir. Apex cordis sol ventrikül tarafindan meydana getirilmiştir. Bu ventrikül ile sol atrium arasında bulunan deliğe ostium atrioventriculare sinistra denir burada valva bicuspidalis (mitral-ikili kapak) denilen bir kapak bulunur. Bu ventrikülden aortae'nın çıktığı yerde bulunan deliğe ostium aortae denir. Burada Üç tane valvula semilunaris denilen yarimay şeklinde kapak (Valva aortae) bulunur. Aortanİn başlangiç kismindaki genişliğe bulbus aortae denir
Mitral ve tricuspid kapağın yapısı:
Bu kapaklar atriumlar ile ventriküllerin arasında bulunurlar, kanın atriumdan ventriküle geçmesini atriuma geri dönmemesini sağlarlar. Bu kapakların her birine cuspis denir. Sağ atrium ile sağ ventricülün arasındaki delik olan ostium atrioventriculare dextra’da bulunan valva tricuspidalis denilen kapak üç tanedir. Bunların öndekine cuspis anterior, arkadakine cuspis posterior, septum interventriculare tarafındakine cuspis septalis denir.
Sol atrium ile sol ventricülün arasındaki delik olan ostium atrioventriculare sinistra’da bulunan valva bicuspidalis denilen kapak iki tanedir. Bunların öndekine cuspis anterior, arkadakine cuspis posterior denir.
Cuspisler yelken şeklindedir. Bunlar ventricüldeki m. papillaris denilen kas kabartılarına chorda tendinea denilen yapılarla bağlıdırlar. Bu kapaklar atrium tarafından gelen kanın ventriküle geçmesine müsade ederler fakat ventriküldeki kanın atriuma dönmesine engel olurlar. Bu işi yaparken bunlarin serbest yüzeyleri birbirlerine yapışırlar. Chorda tendinea'ler ise m. papillarislerin kasılması ile kapağın geri ters dönmesini engeller. Eğer m. papillaris'ler ile chorda tendinae’ler olmasaydı bu kapaklar ventrikülde sistol esanasında basıncın artmasi ile serbest uçlari atrium tarafına dönerlerdi.
Yarımay (semilunar) kapaklarin yapısı: Bu kapaklar ventriküldeki kanın atar damarlara geçmesini ve geri kalbe dönmemesini sağlar. Bunlar aortae ve a. pulmonalis’in kalpten çıktıkları ostium trunci pulmonale ve ostium aortae'de bulunurlar. Her iki delikte üçer tanedirler. Kuş yuvası şeklinde olan bu kapakların serbest kenarları damarın lümenine doğrudur. Bu serbest kenarlarındaki kabartıya nodulus valvula semilunaris denir. Bu kapaklar serbest kenarlarının birbirlerine değmesi ile kapanır. Ventrikülde sistol sırasındaki basıncın artmasi ile serbest kenarlar birbirinden uzaklaşir. Böylece kan ventrikülden aortaya veya a. pulmonalise geçer. Ventrikülün diastolünde ise kapağın serbest kenarları birbirine değerek deliği kapatır böylece atardamara geçen kan geri donemez. Bu kapakların iç kısmındaki boşluk (sinus) güvercin yuvasına benzediği için sinus valsalvae denir.
Ostium trunci pulmonalede valvula semilunaris'lerin öndekine valvula semilunaris anterior, sağdakine valvula semilunaris dextra, soldakine valvula semilunaris sinistra denir.
Ostium aortae'deki valvula semilunaris'’erin arkadakine valvula semilunaris posterior, sağdakine valvula semilunaris dextra, soldakine valvula semilunaris sinistra denir.
NOT:Kalpe bulunan kapaklarin hepsi kalbin iskeletine (trigonum fibrosum) tutunurlar. Bu iskeletin kapaklarin çevresinde yaptığı halkaya anulus fibrosus denir.
Anatomi
-
Beyin Sapı İşlevi
-
Pupiller Refleks Yolları
-
Amygdala
-
Hipokampus Anatomisi
-
Kanatlı Hayvanlarda Solunum Sistemini Oluşturan Organların Özellikleri
-
Hayvanlarda Solunum Tipleri
-
Hayvanlarda Solunum Mekaniği Nedir?
-
Hayvanlarda Akciğerler (Pulmones)
-
Soluk Borusu (Trake, Trachea)
-
Gırtlak (Larinks, Larynx)
-
Bölgelere Göre Omurların Özellikleri Nelerdir?
-
Omurganın yapısı ve görevleri nelerdir?
-
İskeletin (Kemiklerin) Görevleri Nelerdir ?
-
Kemik gelişimini etkileyen faktörler nelerdir?
-
Kemikleşme (Ossificasyon) Nedir ?