KiMYASAL SİLAH Sarin gazı nedir ? insanlara verdiği zaralar nelerdir?
Son günlerde Suriye'de kullanıldığı söylenen sarin gazı kimyasal bir silah olup, en son olarak Suriye tarafından İdlib kentinde de kullanıldığından bahsedilmektedir. Çoğunluğunu çocukların oluşturduğu 100 ü aşkın kişi bu saldırıda hayatını kaybetmiştir.
NEDİR BU SARİN GAZI YAPISINDA NELER VARDIR ?
Sarin (NATO'nun adlandırmasına göre rumuzu: GB) bir sinir gazıdır. Bu gaz 1938`de Alman Kimyageri Gerhad Schrader tarafından bulunmuştur. Sarin gazı aşırı zehirli bir sinir ajanıdır, vücuttaki sinir sistemlerinin dengesini bozarak felç meydana getirir. Çok küçük bir damlası bile insanı öldürebilir. 1991'de Birleşmiş Milletler tarafından kitle imha silahları kategorisine alınmıştır. Sarin gazının üretimi ve depolanarak saklanması 1993'te CWC (Kimyasal Silahlar Konvensiyonu) tarafından yasaklanmıştır. Spesfik antidotu (panzehiri) Atropin'dir.
Sarin gazı potansiyel bir asetilkolin esteraz enzimi inhibitörüdür. Canlı vücudunda sinaptik aralıkta asetilkolin yıkımını engelleyerek spastik paraliziye yol açar. Solunum kaslarının etkilenmesi öldürücü olabilir. Sarin renksiz bir sıvı olup buharı da sıvısı gibi renksizdir. Son derece etkili ve öldürücü bir gazdır. Renksiz ve kokusuz olduğu için sezilmesi ve teşhisi zordur.
Burun akması, göğsün sıkışması, görüşün zayıflaması, nefes almada güçlük, aşırı terleme, adalelerin kasılması, kusma, gözbebeklerin küçülmesi ve görüşte bulanıklık, sendeleme, şaşkınlık, uyuşukluk, hafıza kaybı, çırpınma, koma, nefesin kesilmesi ve ölümün meydana gelmesidir. 1995'teki Tokyo metrosuna düzenlenen sarin gazlı terör saldırısında gazın etkisinde kalan bazı kişilerde burun ve ağız kanaması semptomları da görülmüştür. Öldürücü dozda alındığında genellikle ölüm 1-10 dakika içinde gerçekleşir.
Kısaca gazın bazı özellikleri
- Sarin çabucak buharlaşan şeffaf, renksiz ve tatsız bir sıvı.
- Sinir gazları öldürücü kimyasallar, siyanür gibi güçlü zehirlerden çok daha öldürücü.
- Bir toplu iğne başı kadar miktar, iki dakikanın altında bir sürede öldürücü olabiliyor.
- Ölümler genellikle ilk 15 dakikada, gazın buharlaşmış haliyle temasla gerçekleşiyor.
- Sıvı halinin deriye temasıyla da gaza maruz kalınabiliyor.
- Sarin gazına maruz kalanlarda, bir dizi belirti görülebiliyor. Bu belirtiler arasında, burun ve salya akıntısı, gözlerde acı veren sulanma ve görüşte bozukluk, mide bulantısı, kusma, ishal ve kasılma bulunuyor.
- Bazı aşırı vakalarda, kasılmalar ve nefes alınmamasını ölümler izliyor.
- Sarine karşı atropin ve pralioksim gibi panzehirler var. Ancak bu panzehirlerin temasın hemen ardından verilmesi gerekiyor.
- Gaza maruz kalanın güvenli bir alana götürülmesi ve daha fazla maruz kalınmaması için tüm giysilerinin çıkartılması gerekiyor.
- Gözlerin suyla yıkanması, derinin ve saçların talk pudrası ya da un gibi emici bir tozla, bunlar yoksa sabunlu suyla temizlenmesi gerekiyor.
- Gazı daha da yayabileceği için duş alınmaması tavsiye ediliyor.
- Sağlık görevlilerinin de kendilerini eldiven, maske ve mümkünse gözlük takarak koruması gerekiyor.
Sarin gazının kullanımı kronolojisi
- 1939 : Keşfinden sonra Nazi Almanyası tarafından savaşta kullanmak üzere üretilmeye başlanmıştır.
- 1950lerin başları : NATO sarini standart kimyasal silah olarak kabul edince Sovyetler Birliği ve ABD tarafından askeri amaçlar için üretilmeye başlanmıştır.
- 1980-1988 : İran - Irak savaşı sırasında Irak ordusu tarafından İran'a karşı kullanılmıştır.
- 1988 : Saddam Hüseyin yönetimindeki iktidar tarafından Halepçe`deki Kürt sivil halka karşı da kullanmıştır, kentte 5000'e yakın insan hayatını yitirmiştir.
- 1994 : Japon dini mezhebi Aum Şinrikyo tarafından Japonya'nın Matsumoto şehrindeki terör saldırısında kullanılmıştır. 8 kişi ölmüş, 200'den fazla kişi de gazdan etkilenmiştir.
- 1995: Yine Aum Şinrikyo tarafından bu sefer Tokyo metrosuna düzenlenen terör saldırısında kullanılmıştır, 20 kişi hayatını kaybetmiştir.
- 2013: Mayıs ayında Adana ve Mersin'de El-Kaide'ye bağlı El-Nusra Cephesi militanlarının yaşadıkları evlere yapılan baskınlarda 2 kg sarin gazı ele geçirilmiştir.
- 2013: Şam'ın Guta banliyösüne düzenlenen saldırıda çok sayıda kişi ölmüştür. Saldırıyı Suriyeli muhaliflerin ve Esad rejiminin yaptığına dair çelişkili haberler bulunmaktadır.
- 2017: Suriye'nin İdlib şehrinde sarin gazıyla yapılan saldırı sonucu 50'den fazla kişi hayatını kaybetmiş, yüzlerce kişi gazdan etkilenmiştir.
BİYOLOJİ HABERLERİ
-
Amonyum, Dünya’da Yaşamın Ortaya Çıkmasını Sağladı
-
16 Nisan, 'Dünya Biyologlar Günü'
-
Protonların Aşamalı Değişimi, ATP Sentaz Enzimi ve Mitokondriyum
-
Biyoloji Kongre Sponsorluğu
-
Dünya'da Yaşamın Nasıl Başladığının Sırrı...
-
Kazdağları Yaban Mantarları Eğitim Festivali
-
Işığın Değişmesi İle Algler
-
Trikotilomani Nedir
-
Araştırma üniversitelerinin listesi belli oldu. İşte 10 araştırma üniversitesi
-
Bilim İnsanları Tarafından Yapılan Yeni Çalışmada “Hücre İçi Saati” Bulundu
-
UCLA biyologları yaşlanmayı yavaşlatıyor, meyve sineklerinin ömrünü uzatıyor
-
Bilim insanları betalain sentezlemeyi başarmışlar. Betalain üretmenin bize faydaları nelerdir ?
-
Beyin Tanıdık Yüzleri Nasıl Ayırt Ediyor
-
Hakkâri Sat Dağlarında İki Yeni Buzul Gölü Keşfedildi
-
Her Nöron 1000’den Fazla Mutasyon Taşıyor Olabilir