Kıtaların Kayma Kuramının Zoocoğrafik Açıdan Önemi
Wegener, Kıtaların Kayma Kuramı’nı ortaya atınca ve bu kurama önemli destekler gelince ve özellikle 1960 ve 1995 yılları arasında belirli ölçülerle bilimsel olarak kanıtlanınca, geçmişteki fauna ve flora yayılışlarının, bundan önceki kuramlarda öne sürüldüğü gibi büyük ölçüde kara ve su köprüleri ile olmadığı sonucuna varılmıştır. Yayılışların, bugünkü kara parçalarının tümünün bir araya gelmesinden oluşmuş “pangea” dediğimiz tek ve bütün bir kara parçasının var olmasıyla gerçekleştiği anlaşılmıştır. Dünya tek kıta iken evrimleşen ve kalıtsal yapısı ya da evrimleşmeye dirençliliği nedeniyle yapısını değiştirememiş ya da çok az değiştirmiş canlıların her kıtada temsil edilmesi beklenilmelidir. 1950’lerdeki bazı ünlü biyocoğrafyacılar (MİCHAELSEN, İRMSCHER, RENSCH, EANNEL gibi) bu kuramda yer alan kıtaların arasındaki biyolojik ilişkileri açıklamalarıyla öne çıktılar.
Nitekim, en yaygın toprak solucanı (Lumbricus terrestris) ve bazı yengeç türlerinin tüm kıtalarda (yalıtılmış bölgeler halinde olsa bile) bulunmaları (kozmopolit yayılış) (daha sonra taşınma olaylarıyla kozmopolit olanlar değil), bu devirdeki flora ve fauna birliğinin bir kanıtı olarak gösterilebilir. Doğal olarak faunanın bu eski sakinlerini ararken, özellikle, evrimsel değişime dayanıklı olan ya da mutasyon oluşturan etkilerden büyük ölçüde korunmuş olan canlı grupları göz önüne alınmalıdır. Bunlar genellikle toprak içinde, taşların altında (solucanlar, kırkayaklar, çıyanlar, galeri ve tünel kazarak toprak altında yaşayan böcekler ve omurgalılar vs), suların derinliklerinde yaşayan (bir çok kabuklu (Crustacea), yumuşakça (Mollusca)) ve sert ışınlara dirençli kabukları olan hayvanlardır (midyeler ve dış iskelete sahip eklembacaklılar). Bu kuram için öne sürülen en önemli zoolojik bulgu Unca adı verilen bir yengeç türünün dağılışı gösterilmektedir. 1968 yılında Amazonların ağzında bulunan çok küçük, vücut yapısı bakımından ilkel ve köken olarak çok eski (değişmeden ya da pek az değişerek günümüze ulaşmış) bu yengeç türü, dünyanın uygun birçok yerinde dağınık durumda, sanki her biri ayrı bir vahada yaşıyormuş gibi bulunmaktadır.
Bu yengeçlerin pasif ya da aktif olarak yayılma olanakları olmadığı için, kıtalar birbirlerinden ayrılmadan önce oluştukları ve yayıldıkları kabul edilmektedir. Bu tarihten sonra yapılan zoolojik araştırmalar, özellikle kökeni eskiye dayalı yengeçler üzerinde yapılan çalışmalar, Batı Afrika ile Doğu Amerika nehirlerinde, özellikle, taban sularında ve sedimanlarında yaşayan bazı yengeçlerin yakın akraba olduğunu ortaya çıkarmıştır. Bu hayvanlar tamamen tatlı suya bağımlı olduklarından, deniz suyu bir çeşit zehir etkisi yapar. Dolayısıyla herhangi bir yola Atlantik’i aşmaları söz konunu olamaz. Kuram bazı eksik ve kuşkulu noktaları nedeniyle, özellikle jeologlar tarafından itiraza uğruyordu. Fakat daha sonra yapılan katkılarla derin denizlere yönelik paleontolojik, jeolojik, stratigrafik ve biyolojik (BRUNDİN) bulgular; uzaydan çekilen fotoğraflar, sismik incelemeler ve derin deniz araştırmaları, kurama önemli boyutlarda destek sağlamıştır. Atlantik’te kıtaların birbirinden ayrılma hattının uzaydan saptanması ve buradaki jeolojik olayların açıklanası, Kıtaların Kayma Kuramı üzerindeki kuşkuyu ortadan kaldırarak, araştırmaların ayrıntılara yönelmesini sağladı.
Kıtaların kayma kuramı özellikle Kretase ve Jura’daki hayvansal yayılışlar için mantıklı açıklamalar getirilmesini sağlamıştır.
Nitekim, en yaygın toprak solucanı (Lumbricus terrestris) ve bazı yengeç türlerinin tüm kıtalarda (yalıtılmış bölgeler halinde olsa bile) bulunmaları (kozmopolit yayılış) (daha sonra taşınma olaylarıyla kozmopolit olanlar değil), bu devirdeki flora ve fauna birliğinin bir kanıtı olarak gösterilebilir. Doğal olarak faunanın bu eski sakinlerini ararken, özellikle, evrimsel değişime dayanıklı olan ya da mutasyon oluşturan etkilerden büyük ölçüde korunmuş olan canlı grupları göz önüne alınmalıdır. Bunlar genellikle toprak içinde, taşların altında (solucanlar, kırkayaklar, çıyanlar, galeri ve tünel kazarak toprak altında yaşayan böcekler ve omurgalılar vs), suların derinliklerinde yaşayan (bir çok kabuklu (Crustacea), yumuşakça (Mollusca)) ve sert ışınlara dirençli kabukları olan hayvanlardır (midyeler ve dış iskelete sahip eklembacaklılar). Bu kuram için öne sürülen en önemli zoolojik bulgu Unca adı verilen bir yengeç türünün dağılışı gösterilmektedir. 1968 yılında Amazonların ağzında bulunan çok küçük, vücut yapısı bakımından ilkel ve köken olarak çok eski (değişmeden ya da pek az değişerek günümüze ulaşmış) bu yengeç türü, dünyanın uygun birçok yerinde dağınık durumda, sanki her biri ayrı bir vahada yaşıyormuş gibi bulunmaktadır.
Bu yengeçlerin pasif ya da aktif olarak yayılma olanakları olmadığı için, kıtalar birbirlerinden ayrılmadan önce oluştukları ve yayıldıkları kabul edilmektedir. Bu tarihten sonra yapılan zoolojik araştırmalar, özellikle kökeni eskiye dayalı yengeçler üzerinde yapılan çalışmalar, Batı Afrika ile Doğu Amerika nehirlerinde, özellikle, taban sularında ve sedimanlarında yaşayan bazı yengeçlerin yakın akraba olduğunu ortaya çıkarmıştır. Bu hayvanlar tamamen tatlı suya bağımlı olduklarından, deniz suyu bir çeşit zehir etkisi yapar. Dolayısıyla herhangi bir yola Atlantik’i aşmaları söz konunu olamaz. Kuram bazı eksik ve kuşkulu noktaları nedeniyle, özellikle jeologlar tarafından itiraza uğruyordu. Fakat daha sonra yapılan katkılarla derin denizlere yönelik paleontolojik, jeolojik, stratigrafik ve biyolojik (BRUNDİN) bulgular; uzaydan çekilen fotoğraflar, sismik incelemeler ve derin deniz araştırmaları, kurama önemli boyutlarda destek sağlamıştır. Atlantik’te kıtaların birbirinden ayrılma hattının uzaydan saptanması ve buradaki jeolojik olayların açıklanası, Kıtaların Kayma Kuramı üzerindeki kuşkuyu ortadan kaldırarak, araştırmaların ayrıntılara yönelmesini sağladı.
Kıtaların kayma kuramı özellikle Kretase ve Jura’daki hayvansal yayılışlar için mantıklı açıklamalar getirilmesini sağlamıştır.
Biyocoğrafya
-
Arazi Biyomları: Tundralar
-
Ülkemizde Görülen İklim Tipleri Nelerdir ?
-
Marmara Bölgesi İklimi Hakkında Bilgi
-
Ülkemizdeki Kıvrım Dağlar Nelerdir?
-
İklimi etkileyen faktörler nedir
-
Akdeniz İklimi Hakkında Bilgi
-
HAYVAN COĞRAFYASI İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER.
-
Yurdumuzda dağılış gösteren bazı omurgalı hayvan cinsleri
-
Hayvanların Anadolu'ya Giriş Kapıları (Harita)
-
Ülkemizde Hayvanların Yayılışlarını Önleyen Önemli Bariyerler
-
HAYVANLARIN YAYILIŞI VE İNSAN
-
3- Zoocoğrafyanın Yönlendirilmesinde İnsan Etkisi
-
YURDUMUZA FAUNA GİRİŞ KAPILARI İLE GEÇİŞLERİ ÖNLEYEN ÖNEMLİ BARİYERLER
-
DENİZLERİN ZOOCOĞRAFYASI
-
HAYVAN GÖÇLERİ