Şizofreni Şüphesi ile İncelemeye Alınan 30 Gen
University of Basel Biozentrum’u yöneticis Prof. Alex Schier, yürüttüğü çalışmada 30 ayrı genin şizofreni ile ilişkilendirilebileceğini tespit etti. Görsel Telif: GETTY
Schier öncülüğündeki araştırma ekibi, bu 30 genin etkisi ile beyinde ne gibi patolojik değişimler olabileceğini ve davranışsal bozukluklara yansımalarının nasıl olabileceğinin tanısını da koydu.
Dünyanın en prestijli bilim yayınlarından Cell‘de yayımlanan çalışmada araştırma ekibi toplamda 132 ayrı şizofreni ile ilişkilendirilmiş geni mercek altına almıştı. Bu genlerin arasından 30 tanesinin şizofreni ile doğrudan veya ilişkili sonuçları olduğu ortaya koyuldu. Zebra balıkları üzerinde çalışan araştırmacılar bu genlerde ortaya çıkan hataların, beynin gelişimi veya doğru fonskiyon göstermesi üzerinde olumsuz etkileri olabileceğini ve davranış bozukluklarına yol açabileceğini gösterdi.
Psikoz bozukluk olan şizofreni gerçeklik algısının bozunması veya kırılması olarak kabul görmektedir. Mevcut olmayan sesler duymak, halisünasyonlar ve diğer bir takım yanılsamalar hastalığın belirgin sonuçlarıdır.
Hastalığın ortaya çıkmasının ardından belirli ilaçlar ile değişen düzeylerde control altında tutulabildiğini biliyoruz, ancak byline herhangi bir tedavisi şu an mevcut değil. Bu konudaki daha eski çalışmalarda, şizofreni ile genomumuzda farklı birçok geni barındıran belirli bölgelerin ilişkili olabileceği gösterilmişti.
30 Genin Suç Profili
Genetik çalışmalarda araştırdığımız özellik veya fenotip ile ilişkili olabileceğini düşündüğümüz genom bölgelerindeki genleri tespit eder, bu genlerin bölge içindeki ilişkili kısımlarını da analize dahil ederiz. Bunlara her genin protein sentezlemesini sağlayan aktivatör kısmı olarak düşünebileceğimiz genin nükleotit dizisinden önce gelen transkripsiyon faktörü bağlanan kısımlar, operatör, repressor (baskılayıcı) dizileri de dahil ediyoruz.
Alex Schier ve ekibi de şüpheli bölgeleri benzer şekilde inceleyerek 30 ayrı genin beyin yapısı ve fonksiyonu üzerinde ve de dolayısıyla davranışsal bir takım paternler üzerinde etkileri olduğunu gösterdi.
132 olağan şüpheli içinden 30’unu ayırt eden bilimciler bunlardan birinin önbeynin gelişimini kontrol eden transkripsiyon faktörü znf536 olduğunu açıkladı. Önbeyin ise, sosyal davranışlarımızı ve stresi işletip yönetmemizi control ediyor.
Bu şekilde diğer genlerin de etkilerini gözlemleyen araştırmacılar beyindeki olası sonuçları ile her bir genin şizofreni hastalığı üzerindeki etkilerini bir harita haline getirdi.
Bir insanın şizofreni hastalığını nasıl geliştirdiğini ve genlerin bu noktadaki tekil sorumluluklarını henüz bilmiyoruz. Ancak zebra balıkları üzerinde sağlaması yapılacak olan bulgular ile, beyinde hastalığın tedavisi için hedeflenecek bölgelerin ve genlerin belirlenmesi daha mümkün ve kolay hale gelebilir.
Baran Bozdağ
- Summer B. Thyme, Lindsey M. Pieper, Eric H. Li, Shristi Pandey, Yiqun Wang, Nathan S. Morris, Carrie Sha, Joo Won Choi, Kristian J. Herrera, Edward R. Soucy, Steve Zimmerman, Owen Randlett, Joel Greenwood, Steven A. McCarroll, Alexander F. Schier. Phenotypic Landscape of Schizophrenia-Associated Genes Defines Candidates and Their Shared Functions. Cell, 2019; https://www.cell.com/cell/fulltext/S0092-8674(19)30111-4?_returnURL=https%3A%2F%2Flinkinghub.elsevier.com%2Fretrieve%2Fpii%2FS0092867419301114%3Fshowall%3Dtrue
- University of Basel. "Schizophrenia: 30 genes under suspicion." ScienceDaily. ScienceDaily, 28 March 2019. https://www.sciencedaily.com/releases/2019/03/190328150727.htm
BilimFili.com: "Şizofreni Şüphesi ile İncelemeye Alınan 30 Gen"
https://bilimfili.com/sizofreni-suphesiyle-incelemeye-alinan-supheli-30-gen/
Genetik Haberleri
-
Allopatrik türleşme nedir ? Nasıl Gelişir ?
-
Maryland’teki “Kölelerin” Yaşayan 42.000 Akrabası Bulundu
-
Araştırmacılar kediler, yunuslar, kuşlar ve düzinelerce başka hayvanın genom haritasını çıkarıyor
-
Kolombiya'da nadir görülen bir kuş türünde "gynandromorphy" gözlemlendi
-
Kurumaya dayanıklı bitkiler için genom veritabanı yayınlandı
-
En son DNA barkodlama teknolojisiyle İsrail'in tatlı su balık türleri listesinin yeniden gözden geçirilmesi
-
İnsanların Daha Önce Bilinmeyen Bir Dokunma Duyusu Keşfedildi
-
Bilim İnsanları Tüm İnsan Genomunun Dizilimini Çıkardı. Ancak Henüz Bitmedi
-
İlk Defa Tazmanya Kaplanından RNA Elde Edildi
-
Neandertal DNA’nız, Sizi Acıya Karşı Daha Hassas Yapıyor Olabilir
-
Epigenetik ve Epigenetik Mekanizmalar
-
İlk taslaktan 20 yıl sonra insan Y kromozomu tamamen dizilendi.
-
Kim Bu Kimerizm? Tek Bedende İki Kişi
-
Gen terapi, genetik materyalin yeniden düzenlenmesi
-
mRNA Aşıları: Genetik İnovasyonunun Yeni Yüzü ve Sağlıkta Devrimi