Tüp bebek için alternatif yöntem
Tekrarlayan tedavi yöntemleri, tüp bebek denemeleri, düşük gibi nedenlerle çocuk sahibi olamayanlar için genetik tanı yöntemi olan CGH (Komparatif Genomik Hibridizasyon) yöntemi, Türkiye'de de uygulanmaya başlandı
CGH ile yumurtanın genetik sorun varlığı ve kromozomların normal olup olmadığı tespit edilerek sağlıklı yumurtalar dondurularak, hamilelik istendiğinde sağlıklı ve kromozomu normal yumurtalar çözdürülerek dölleniyor.
Bu sayede, hemgebelik şansı artıyor hem de özürlü ya da down sendromlu bebek riski azalıyor.
Uzmanlar başarılı bir gebeliğin sağlanması ve sağlıklı bir bebeğin dünyaya gelmesinin, embriyonun sağlıklı kromozom yapısına sahip olmasına bağlıolduğunu söylüyor.
Kromozom yapısının sağlıklı olmaması halinde çoğu zaman vücut gebeliği gerçekleştirmiyor ya da düşükle sonlandırıyor. Tekrarlayan tüp bebek yöntemi sonrasında gebelik sağlanamaması ya da gebeliklerin düşükle sonuçlanması normal yollarda sağlanan gebeliklerde düşük görülmesi durumunda mutlaka nedenin tespit edilmesi gerektiyor.
Özgün, bu gibi durumlarda genetik bozukluk olup olmadığının araştırılması gerektiğini vurgulayarak, "Çünkü, kromozom yapısındaki bozukluklar yüzde 65 oranında yer tutuyor" dedi.
"Tek embriyo transferinde yüzde 70-75 gebelik şansı"
Son 1.5 yıldır ABD ve İngiltere gibi gelişmiş ülkelerde CGH yöntemi uygulanmakta ve bu yöntemle tek embriyotransferinde dünyada yüzde 70-75 gebelik şansı elde edildi.
PGD ile gebelik oluşması ve gebeliğin gelişimini engelleyen belli başlı kromozomal kusurların incelenmekte. Oysa CGH ile tüm kromozomlar incelenebiliyor ve incelenen embriyoların gebelik oluşumunu veya devamını etkileyen kusurları tespit edilerek anne adayına nakledilmesi engelleniyor. Embriyo, anne karnına yerleştirilmeden test edilerek, sadece kromozomları normal olanlar rahim içine konulduğu için özürlü veya down sendromlu bebek riski neredeyse sıfıra iniyor. Kısırlık tedavisinde yüzde 30-40 olan gebelik oranı da bu yöntemle yüzde 60-80'lere çıkıyor. Öte yandan CGH, tüp bebek yönteminde sıkça rastlanan çoğul gebelik riskini de azaltıyor. Çünkü, sağlam kromozom yapısına sahip embriyo elde edildiği için bir transferde bile sağlıklı gebeliğe ulaşılıyor. İleri yaşta gebe kalmak isteyen ancak yumurtalarının sağlıksız olmasından endişe eden kadınlar için de umut taşıyor. Çünkü, dondurulacak olan yumurtalar tamamen sağlam olduğu test edilmiş olan yumurtalar olduğu için gebelik şansları artmış oluyor.
Teknik kimlere uygulanabilir?
Uzmanların verdiği bilgiye göre CGH yöntemi, yaşı 38 ve üstünde olan anne adaylarına, herhangi bir anatomik-immünolojik problem tespit edilemediği halde embriyo transferi yapılmış ve en az 1 kez başarısız tüp bebek tedavisi olanlara uygulanabiliyor.
Bunun dışında anne adayının yaşına bakılmaksızın herhangi bir anatomik-immünolojik problem tespit edilememiş ve embriyo transferi yapıldığı halde önceden en az 2 kez başarısız tüp bebek tedavisi olanlar, önceden tüp bebek tedavisi ile implantasyon öncesi genetik tanı (PGD) uygulanmış ve en az bir tane normal embriyo belirlenerek transfer edilmesine rağmen olumlu sonuç alınamayanlar için de yöntem bir tercih olarak sunuluyor.
Daha önce tüp bebek tedavisi olsun olmasın herhangi bir anatomik, en az 2 kez nedeni belirlenemeyen gebelik kaybı bulunanlar; önceden tüp bebek tedavisi olan veya olmayan ancak bir veya birden fazla düşük yapıp, en az bir kez düşük nedeni olarak kromozomal bozukluk tespit edilmiş olanlara da yöntem başarıyla uygulanabiliyor.
Nasıl uygulanıyor?
İlk olarak başvuruda bulunan hastanın öyküsü alınıyor. Kaç kez tedavi ile tüp bebek denemesi yapıldığı, normal yolla gebe kalıp kalmadığı, her iki yolla da gebelik sağlanması durumunda düşük olup olmadığı ve düşük sayısı kaydediliyor. Ardından gebelik başarısı, anne adayının bağışıklık sistemi ve pıhtılaşma faktörlerinin belirlenmesine yönelik bazı testler yapılıyor. Bu testlerden olumsuz sonuç çıkmaması halinde genetik bozukluk olasılığı üzerinde duruluyor ve tedaviye karar veriliyor. Bu aşamalardan sonra ise anne adayı normal bir tüp bebek tedavisi alacakmış gibi hazırlanıyor. Uygulanan ilaç tedavisi ve bekleme süresinden sonra anne adayının yumurtaları toplanıyor, erkekten sperm alınıyor ve eşlenerek döllenme sağlanıyor.
Döllenme sağlanan kaliteli yumurtalar 3. gün sonrasında 7-8 hücreli olanlardan mikroskop altında yumurtanın zarı deliniyor ve hücrelerden biri alınıyor ve yumurtalar donduruluyor. İki haftayı bulan inceleme sonrasında sağlıklı embriyo belirleniyor. İncelemenin doğruluk payı yüzde 95 oranında doğru çıkıyor.
İncelemede kromozom sayısına, tek gen hastalıklarına bakılıyor. Anne adayına ilaç verilerek gebelik için rahmi hazırlanıyor. Yaklaşık 1 aylık bir ilaç kullanımından sonra yumurta çözdürülüyor ve anne rahmine naklediliyor.
Biyolojik Gelişmeler
-
Avustralya fosili, fotosentezin en az 1,75 milyar yıl önce evrimleştiğini öne sürüyor
-
Böcek kanatlarının solungaçlardan evrimleştiğine dair yeni kanıtlar
-
Denizyıldızının Başı Neresi? Tahmininiz Büyük İhtimalle Yanlış
-
Biyoloji bölümü seçenler ve biyolojiye ilgi duyanlar için bazı öneriler
-
Canlıların Gizemli Dünyasını Keşfetmek: Biyologların Gözüyle Doğa, Genetik ve Evrim
-
Biyolojik ve Kimyasal Silahlar Ne Zamandan Beri Var?
-
Filler Gerçekten ‘Asla Unutmaz’ mı?
-
Sibirya’da Bulunan Ayı Mumyası, Mağara Ayısı Değilmiş
-
California Bilimler Akademisi Bilim adamları 2022'de 146 yeni tür tanımladı
-
Yapay zeka hücre hareketini mikroskop altında analiz edebiliyor.
-
Ağaçlardan Önce Yeryüzünde Devasa Mantarlar Vardı
-
Biyoloji Terimleri Sözlüğü Yayımlandı
-
Avcı-Toplayıcılıktan Tarıma Geçiş Tam Olarak Nasıl Gerçekleşti?
-
Kök Hücre Nedir?
-
Tat hücreleri hayvanın yiyecek arama stratejisini nasıl kontrol edebilir?