1. Kromozom
1. kromozom toplamda 22 çift olan otozomal insan kromozomlarından ondördüncüsüdür. İnsanlarda normalde bir çift halinde bulunur. 246 -249 milyon baz çiftine ve toplam hücre DNA'sının %8 ine sahiptir 1. kromozom muhtemelen 3141 gen içermektedir. Nükleotidlerinin farklı dizilimleri 740.000 civarındadır. Diğer bazı kaynaklara göre 2.000 ila 2.100 gen içermektedir.
Her bir kromozomdaki genlerin belirlenmesi, aktif bir genetik araştırma alanıdır. Araştırmacılar, her kromozomdaki gen sayısını tahmin etmek için farklı yaklaşımlar kullandıklarından, tahmini gen sayısı değişiklik göstermektedir. 1. kromozom muhtemelen protein yapmak için talimatlar sağlar. Bu proteinler vücutta çeşitli farklı roller üstlenirler.
Kromozom 1 üzerinde yer alan genlerden bazıları şöyledir:
ACADM: asil-Koenzim A dehidreogenaz, C-4'ten C-12'ye doğru zincir
COL11A1: kollajen,tip XI, alfa 1
CPT2: karnitin palmitoiltransferaz II
DBT: dihidrolipoamid dallanmış zincir transasilaz E2
DIRAS3: DIRAS ailesi, GTP-bağlayıcı RAS-benzeri 3
ESPN: espin (otozomal resesif (çekinik) sağırlık 36)
F5: koagülasyon faktör V (proakselerin, yağlama faktörü)
FMO3: flavin (monooksigenaz 3 içeren)
GALE: UDP-galaktoz-4-epimeraz
GBA: glulozidaz, beta; asid (glukosilseramidaz içeren) (Gaucher hastalığı geni.)
GJB3: gap junction protein, beta 3, 31kDa (konneksin 31)
GLC1A: glakom geni
HFE2: tip 2 hemokromatozis (erken)
HMGCL: 3-hidroksimethil-3-methilglutaril-Koenzim A liaz (hidroksimetilglutarikasiduria)
HPC1: prostat kanseri geni
IRF6: bağ doku bilgisi geni
KCNQ4: potasyum voltaj-kapılı kanal, KQT-altailesi benzeri, üye 4
KIF1B: kinesin ailesi üyesi 1B
LMNA: lamin A/C
MFN2: mitofusin 2
MPZ: myelin protein sıfır (Charcot-Marie-Tooth nöropati 1B)
MTHFR: 5,10-metilenetetrahidrofolat redüktaz (NADPH)
MTR: 5-metiltetrahidrofolat-homosistein metiltransferaz
MUTYH: mutY homolog (E. coli)
PARK7: Parkinson hastalığı (otozomal çekinik, erken hücum) 7
PINK1: PTEN putativ kinaz 1
PLOD1: prokollajen-lizin 1, 2-oksoglutarat 5-dioksigenaz 1
PPOX: protoporfirinojen oksidaz
PSEN2: presenilin 2 (Alzheimer hastalığı 4)
SDHB: süksinat dehidrogenaz kompleks altünite B
TSHB: tiroid stimulasyon hormonu, beta
UROD: uroporfirinojen dekarboksilaz (porfirya kutanea tarda geni)
USH2A: Usher sendromu 2A (otozomal çekinik, orta)
Kromozom 1 üzerinde yer alan genlerin sebep olduğu hastalıklardan en çok bilinen bazıları şöyledir:
Alzheimer hastalığı
Alzheimer hastalığı, tip 4
Göğüs kanseri
Karnitin palmitoyltransferaz II eksikliği
Charcot-Marie-Tooth hastalığı
Charcot-Marie-Tooth hastalığı, tip 1
Charcot-Marie-Tooth hastalığı, tip 2
Kollajenopati, tip II ve XI
Konjenital hipotiroidizm
Sağırlık, otozomal çekinik sağırlık 36
Ehlers-Danlos sendromu
Ehlers-Danlos sendromu, kifoskoliozis tipi
Faktör V Leiden trombofilia
Ailesel adenomatous polypozis
Galaktosemia
Gaucher hastalığı
Gaucher hastalığı tip 1
Gaucher hastalığı tip 2
Gaucher hastalığı tip 3
Gaucher-hastalığı benzeri
Glokom (Göz Tansiyonu)
Hemokromatozis
Hemokromatozis, tip 2
Hepatoeritropoietik porfriya
Homosistinuria
Hutchinson Gilford Progeria Sendromu
3-hidroksi-3-metillglutaril-CoA liaz eksikliği
Akçaağaç ürin hastalığı
Orta-zincir asil-koenzim A dehidrogenaz eksikliği
Sendromik olmayan sağırlık
Sendromik olmayan sağırlık, otozomal baskın
Sendromik olmayan sağırlık, otozomal çekinik
Parkinson hastalığı
Feokromositoma
Porfriya
Porfriya cutanea tarda
Popliteal pterygium sendromu
Prostat kanseri
Stickler sendromu
Stickler sendromu, COL11A1
Trimetillaminuria
Usher sendromu
Usher sendromu tip II
Van der Woude sendromu
Porfriya varyetesi
Urbach-Wiethe Sendromu (Lipoid Proteinosiz)
Düzensizlikleri
İnsanın en büyük kromozomu olduğu için diğerlerinden kolayca ayrılan bu kromozomda belirtilen düzensizliklerin sayısı azdır. Bu sapmalar kromozomun yüzük şeklini (ring) alması veya uzun kol (q) trizomisi sonucu ortaya çıkmaktadır. En belirgin hastalıklar, Rh eritroblastosis, galaktozepimeraz eksikliği ve konjenital kataraktır.
Kaynaklar
https://tr.wikipedia.org/wiki/Kromozom_2_(insan)
https://medlineplus.gov/genetics/chromosome/2/
