Acidovorax avenea subsp. Citrulli
Acidovorax avenea subsp. Citrulli, kısa adıyla (Aac) olarak bilinen karpuz ve kavunlarda “karpuz meyve yanıklığı” olarak da bilinen bakteriyel bir hastalıktır. Bu hastalık 1989 yılındanberi ABD başta olmak üzere karpuz yetiştiriciliği yapılan pek çok ülkede büyük zararlara neden oldu. NAKTUINBOUW Laboratuarları 2005 yılındanberi bu etmenin doğru ve hızlı teşhisi üzerinde çalışmakta. Bu laboratuarın yaptığı araştırma sonuçlarına göre Aac etmeni ile nemli kutularda yapılan tohum testlerinden 3-4 hafta içinde teşhis sonucu alınmakta. Çimlenen tohum kotiledonlarından izole edilen etmen, daha sonra immunofloresans ve PCR teknikleri kullanılarak kesin sonuç elde edilmektedir. Teşhis çalışmaları için gereksinim duyulan tohum adedi ise en az 10 000.
Karpuz Bakteriyel Meyve Leke Hastalığı
1. TANIMI VE YAŞAYIŞI
Acidovorax avenae subsp. citrulli 0.2-0.8 ile 1.0-5.0 mm boyutlarında, Gram-negatif, aerobik, düz veya çok hafif kıvrıma sahip çubuk şeklinde, hareketli, nadiren iki veya üç de olabilen genellikle bir polar kamçıya sahip bir bakteridir. Hastalık etmeninin optimum gelişme sıcaklığı 32°C, minimum 1 °C ve maksimum 41°C ’dir
Etmen tohum kaynaklı olup, kışı bulaşık tohumlarda, hasta karpuz kabuklarında, bulaşık bitki artıklarında, hastalıklı tohumlardan zamansız gelişen fidelerde ve yabani kabakgillerde geçirir. İklim koşulları hastalık için uygun olduğunda, birkaç hasta bitkiden tarladaki diğer bitkilerin tümüne hastalık bulaşabilir.
İlk inokulum kaynağı bulaşık tohumlardır. Bakteri tohum kabuğunun iç veya dış kısmında bulunur ve kışı burada geçirir. Bulaşık tohumlardan gelişen fidelerde, uygun iklim koşullarında hastalık ortaya çıkar. Ancak iklim koşulları uygun değilse bakteri fidelerde herhangi bir hastalık belirtisi göstermeden epifit olarak kalabilir. Yüksek sıcaklık ve nem hastalık etmeninin gelişmesi için en uygun koşullardır. Sıcaklığın 26°C olması ve yarım saat süreyle yaprakların ıslak kalması sonucu enfeksiyon gerçekleşir. Hasta fide, yaprak ve meyveler sekonder enfeksiyon kaynaklarıdır. Yağmur, çiğ, sulama suyu (özellikle yağmurlama sulama), böcekler, hayvanlar, kullanılan alet ve ekipmanlar hastalığın yayılmasında rol oynar. Hastalık etmeni, bitkiye açılan yaralardan ve doğal açıklıklardan giriş yapabilmektedir.
2. BELİRTİLERİ, EKONOMİK ÖNEMİ VE YAYILIŞI
Hastalık etmeni fide, yaprak ve meyvede görülür. Bulaşık tohumların çimlenmesi sonucu gelişen fidelerdeki ilk belirtiler, kotiledon yapraklarının alt yüzeyinde su emmiş görünümlü lekeler şeklinde görülür. (Şekil 1). Bu lekeler zamanla genişleyerek fidenin ölümüne neden olabilir. Ayrıca genç fidelerin hipokotilinde lekeler oluştuğunda da fide ölümü gerçekleşir. Fidelerin gerçek yapraklarındaki lekeler ise küçük, koyu kahverengi ve etrafı sarı hale ile çevrili olup genelde ana damar boyunca yoğunlaşmaktadır.
Tarlada, bitkinin yapraklarında az sayıda lekeler görülür. Bu lekeler hafif köşeli, genellikle açık kahverengiden kırmızımsı kahverengiye kadar değişen renklerdedir. Yaprak altından bakıldığında, özellikle nemli havalarda lekeler su emmiş görünümlüdür. Az sayıda oluşan bu lekeler genelde iyi ayırt edilemez ve diğer faktörlerin oluşturduğu belirtilerle karıştırılabilir. Yaprak lekeleri yaprak dökümüne neden olmaz, ancak meyve enfeksiyonu için kaynak oluşturur.
Hastalığın en tipik belirtisi meyve yüzeyinde oluşan koyu zeytin yeşili renkteki iri lekelerdir. İki-üç haftalık meyveler enfeksiyona karşı daha duyarlıdır. Meyve lekeleri ilk önce küçük, su emmiş görünümlü alanlar olarak ortaya çıkar. Başlangıçta 1cm'den küçük olan bu lekeler 7-10 gün içinde meyve yüzeyinin tümünü kaplar (Şekil 2). Lezyonlar ilerleyip büyüdükçe çatlaklar oluşur, buradan amber sarısı veya kremsi beyaz renkte bir bakteriyel akıntı gözlenir (Şekil 3). Meyve lezyonları meyve etinde de görülür, bu durumda bakteri tohuma bulaşır (Şekil 4). Bu şekilde hasta karpuz meyveleri, sekonder olarak diğer mikroorganizmaların saldırısına uğrar ve çürüme görülür. Meyve lekeleri hızla büyüyerek hasattan birkaç hafta önce şiddetlenir ve ürünün pazar değerini yok eder.
Hastalık, uygun koşullarda % 100’ e varan ürün kayıplarına neden olabilir.
Ülkemizde Trakya’da (Edirne) ve Akdeniz Bölgesi’nde (Antalya, Adana, Osmaniye) tespit edilmiştir.
3.KONUKÇULARI
Kültürü yapılan tüm kabakgil (kabak, hıyar, kavun, karpuz) bitkileri ve bu familyaya ait yabancıotlar konukçusudur. En büyük zararı karpuzda meydana getirir.
4.MÜCADELESİ
Hastalığın yayılışının engellenmesi ve mücadelesi amacıyla karantina önlemleri alınmalıdır.
4.1. Kültürel Önlemler
· Hastalıktan ari, sertifikalı tohum ve fide kullanılmalıdır.
· Yağmurlama sulama yerine damla sulama tercih edilmelidir.
· Bakım işlemleri sırasında fidelerin yaralanmamasına özen gösterilmelidir.
· Fidelik ve tarlada hasta bitkiler sökülerek imha edilmelidir.
· Hastalığın görüldüğü alanlarda en az 4 yıl süreyle kabakgil, özellikle karpuz üretimi yapılmamalı ve bu alanlarda kendiliğinden gelişen bitkiler ve yabancı otlar yok edilmelidir.
· Tarla veya serada kullanılan aletler, viyoller, toprak işleme aletlerinin ve traktör tekerleklerinin ve % 10’luk sodyum hipokloritle (çamaşır suyu) yıkanarak dezenfekte edilmelidir.
4.2. Kimyasal mücadele:
4.2.1. İlaçlama zamanı
Tarlada ilk çiçeklenme başlangıcında ilaçlamalara başlanır, kullanılan preparatın etki süresi göz önünde bulundurularak meyve olgunlaşıncaya kadar ilaçlamalara devam edilir.
4.2.2. Kullanılacak bitki koruma ürünleri ve dozları
Bakanlık tarafından yayınlanan Bitki Koruma Ürünleri kitabında tavsiye edilen bitki koruma ürünleri ve dozları kullanılır.
4.2.3. Kullanılacak alet ve makineler
İlaçlamalarda sırt pülverizatörü (mekanik veya motorlu) veya tarla pülverizatörü kullanılmalıdır.
4.2.4. İlaçlama tekniği
İlaçlama, rüzgârsız havalarda ve bitkinin tüm yüzeyinde iyi bir kaplama sağlayacak şekilde yapılmalıdır.
İlimizde 2010 yılı Karpuz Bakteriyel Meyve Lekesi Hastalığı (Acidovorax avenae subsp. Citrulli) surveyi tüm kabakgil (kabak, hıyar, kavun, karpuz) bitkileri üretim alanlarında yapılmaktadır.Survey çalışmaları devam etmekte olup hastalık henüz ilimizde tespit edilmemiştir.
KAYNAK: T.C.Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü www.kkgm.gov.tr
BİYOLOJİ ÖDEV YARDIM
-
Mercanlar ve Mercan resifleri hakkında bilgi
-
Kulak Nedir? Kulağın Yapısı ve Görevleri Nelerdir?
-
Göz nedir ? Gözün görevleri nelerdir ? Canlılarda göz ve görme organı
-
Boğaz nedir ? Boğazın kısımları nelerdir ?
-
Omurga, columna vertebralis nedir ? Görevleri nelerdir ?
-
Doğal gübreler nelerdir
-
Kimyasal (yapay) gübreler nelerdir
-
Kortizol Nedir
-
Semantik Nedir ?
-
Karasal Ve Sucul Biyomların Özellikleri Nelerdir ?
-
Kaç çeşit biyom vardır
-
Bitki Ve Hayvanların Yeryüzündeki Dağılımını Etkileyen Faktörler Nelerdir?
-
Bitkisel dokular hakkında bilgi
-
Ekosistemde besin zinciri ve besin ağının önemi nedir ?
-
Genetik Algoritmalar