Biyologlar - Biyolojiye Gerçekçi Yaklaşım

Ağaçta yaşayan yılanların yeni adlandırılmış türleri

---

Yukarı Amazon yağmur ormanlarının dağlık alanları ve Chocó-Darién ormanları, bu bölgede sürekli olarak keşfedilen yeni türlerin zenginliğiyle dünyaca ünlüdür.

Ekvador, Kolombiya ve Panama ormanlarında beş yeni ağaçta yaşayan yılan türü keşfedildi. Korumacılar Leonardo DiCaprio, Brian Sheth, Re:wild ve Nature and Culture International, açık ocak madenciliği operasyonlarının ellerinde yağmur ormanlarının tahribi konusunda farkındalık yaratırken sevdiklerinin onuruna üç isim seçti. Araştırma Ekvadorlu biyolog Alejandro Arteaga ve Panamalı biyolog Abel Batista tarafından yürütüldü.

Yukarı Amazon yağmur ormanlarının dağlık alanları ve Chocó-Darién ormanları, bu bölgede sürekli olarak keşfedilen yeni türlerin zenginliğiyle dünyaca ünlüdür. Bununla birlikte, dünyanın en büyük altın ve bakır yataklarından bazılarına da ev sahipliği yaptıkları giderek daha açık hale geliyor. COVID-19 salgını sırasında Ekvador, Kolombiya ve Panama ormanlarında yasadışı açık ocak altın ve bakır madenciliği operasyonlarının çoğalması kritik bir düzeye ulaştı ve ağaçta yaşayan yılan popülasyonlarını yok etmeye başladı.

Dipsas welborni, Nature and Culture International vakfının eski yönetim kurulu üyesi David Welborn'un adını almıştır. Bu STK, bu yılanın ve diğer birçok yeni türün yaşadığı özel bir koruma alanı olan Maycu Koruma Alanı'nı yönetiyor. Fotoğraf: Alejandro Arteaga

Neotropik salyangoz yiyen yılanlar (Sibon ve Dipsas cinsi), onları altın ve bakır madenciliğinin etkilerine özellikle yatkın kılan benzersiz bir yaşam tarzına sahiptir. İlk olarak, ağaçta yaşarlar, bu nedenle açık ocak madenleri gibi bitki örtüsünden yoksun alanlarda yaşayamazlar. İkincisi, çoğunlukla akarsular ve nehirler boyunca yaşayan ve muhtemelen su kütlelerinin kirlenmesi nedeniyle azalan yumuşak gövdeli bir av türü olan sümüklü böcek ve salyangozlarla beslenirler.

ZooKeys dergisinde yayınlanan bu yılanlar üzerine araştırma çalışmasının yazarı Alejandro Arteaga, "2014 yılında Nangaritza Nehri'nin yağmur ormanlarını ilk keşfettiğimde, buranın keşfedilmemiş ve bozulmamış bir cennet olduğunu düşündüğümü hatırlıyorum" diyor . "Aslında, yerin İspanyolca'da Nuevo Paraíso olduğu söyleniyor, ama artık burası bir cennet değil. Yüzlerce yasadışı altın madencisi, şu anda yok olan ve enkaza dönüşen nehir kenarlarını ele geçirdi."

Adını Leonardo DiCaprio'nun annesinden alan Sibon irmelindicaprioae, aralarında en nadide olanıdır. Doğu Panama ve batı Kolombiya'nın Chocó-Darién ormanlarında görülür. Fotoğraf: Alejandro Arteaga

Koruma alanının varlığı, salyangoz yiyen yılanları güvende tutmak için yeterli olmayabilir. Güneydoğu Ekvador'da yasadışı madenciler, toprak sahiplerinin haklarını hiçe sayarak ve hatta altının çıkarılmasına karşı çıkan herkese şiddetli tehditler savurarak Maycu Rezervi'ne yaklaşıyor. Korucular ve aileleri bile, çok daha kazançlı olduğu için yasadışı madencilikte çalışmak için işlerini bırakma eğiliminde.

Adını çevreci Brian Sheth'in kızından alan Sibon marleyae, Ekvador ve Kolombiya'nın en nemli ve el değmemiş Chocó yağmur ormanlarında keşfedildi. Fotoğraf: Eric Osterman

Panama'da büyük ölçekli bakır madenciliği iki yeni tür olan Sibon irmelindicaprioae ve S. canopy nin  yaşam alanını etkiliyor.

Yeni tanımlanan türlerden biri olan Sibon kanopi, Panama'nın korunan alanlarında oldukça istikrarlı bir popülasyona sahip gibi görünüyor, ancak başka yerlerde yaşam alanlarının yaklaşık %40'ı yok edilmiş durumda. 

Alejandro Arteaga , "Bu yeni yılan türleri, bu bölgedeki yeni tür keşifleri açısından buzdağının sadece görünen kısmı, ancak yasadışı madencilik bu hızla devam ederse, gelecekte herhangi bir keşif yapma fırsatı olmayabilir."

Neyse ki, Ekvador ve Panama'daki üç STK (Khamai, Nature and Culture International ve Adopta Bosque), yılanın yaşam alanını ortaya çıkan altın madenciliği çılgınlığından kurtarmayı misyon edinmiş bile. Bu örgütleri desteklemek hayati önem taşıyor, çünkü acilen arazi koruma arayışları yılanları yok olmaktan kurtarmanın tek yolu. 

Sibon vieirai. Fotoğraf: İnci Ee

More information: Alejandro Arteaga et al, A consolidated phylogeny of snail-eating snakes (Serpentes, Dipsadini), with the description of five new species from Colombia, Ecuador, and Panama, ZooKeys (2023). DOI: 10.3897/zookeys.1143.93601

---