Alzheimer hastalığı sadece beyinden mi kaynaklanıyor ?
Cerrahi olarak birleştirilmiş fare çifti. Credit: University of British Columbia
Bunamanın önde gelen sebebi olan Alzheimer hastalığının, uzun zamandır beyinden kaynaklı olduğu zannediliyordu. Ancak British Columbia Üniversitesi’nin ve Çinli bilim insanlarının yaptığı çalışmalar, vücudun herhangi bir yerinde oluşan bozulmaların hastalığı tetiklendiğine işaret ediyor.
Moleküler Psikiyatride bugün yayınlanan bulgular, gelecekteki ilaç terapilerinin kompleks, hassas ve sıklıkla ulaşılması zor bir hedef olan direkt olarak beyine müdahale etme işlemine gerek kalmadan hastalığı durdurabileceğini veya yavaşlatabileceğini umuyor. Buna karşılık, karaciğer veya böbreği hedef alan bu tür ilaçlar, beyine ulaşmadan önce kanı toksik proteinlerden temizler.
Bilim insanları bu kanser benzeri hareketliliği parabiyoz olarak adlandırılan bir teknikle gösterdi: Cerrahi olarak iki örneği bir araya getirerek birkaç ay boyunca aynı kan dolaşımını paylaşıyorlardı.
UBC Psikiyatri Profesörü Dr. Weihong Song ve Chongqing Üçüncü Askeri Tıp Üniversitesi Nöroloji Profesörü Yan-Jiang Wang, doğal yollarla Alzheimer hastalığını geliştirmeyen normal bir fareyi, amiloid-beta adı verilen proteini yüksek miktarda üretmeye neden olan insan mutant genini taşıyan genetiği değiştirilmiş bir fare ile birleştirdi. Alzheimer hastalığına yakalanan insanlarda, bu protein sonunda kümeler oluşturuyor veya yumuşak beyin hücrelerini Bu protein sonunda kümeler veya beyin hücrelerinin gelişmesini engelleyen "plaklar" oluşturur.
Bir yıl boyunca genetiği değiştirilmiş farelere katılan normal fareler Alzheimer hastalığına "yakalandı". Song, genetiği değiştirilmiş farelerden normal farelerin beyinlerine aktarılan amiloid beta'nın giderek biriktiğini ve hasar vermeye başladığını söyledi.
Deneyin bir örneğinde, genetik olarak amiloid-beta üretmek üzere tasarlanan fareler, bu proteini ameliyatla birleştirilen normal farelere bulaştırdılar ve burada Alzheimer hastalığının patolojilerine neden oldular. Credit: University of British Columbia
Hem normal farelerin plakları oluşturmasına neden oldular, hem de düğüm benzeri bir patolojiye sahip beyin hücrelerinin içinde oluşan bükülmüş protein iplikçiklerinin işlevlerini bozarak ve sonunda onları içten dışa vurarak öldürüyorlardı. Alzheimer’ın diğer belirtileri, beyin hücresi dejenerasyonu, inflamasyon ve mikro kabarcıklar oluşumudur. Buna ek olarak, sağlıklı bir beyin işareti olan, öğrenme ve hafızada yer alan elektrik sinyallerini iletebilme özelliği, sadece dört aydır deney ortamında bulunan farelerde bile bozuldu.
Beyin dışında, amiloid-beta, kan trombositleri, kan damarları ve kaslarında üretilir ve onun öncü proteini birçok farklı organda bulunur. Ancak bu deneylere kadar, beynin dışındaki amiloid-beta'nın Alzheimer hastalığına katkısı olup olmadığı belli değildi. Song, bu çalışma katkısının olduğunu gösteriyor dedi.
Kanada Araştırma Bakanlığı Alzheimer hastalığı başkanı, Jack Brown ve Aile Profesörü Song, ‘‘Yaşlandıkça kan-beyin bariyeri zayıflıyor.’’ dedi. ‘‘Bu durum, daha fazla amiloid-beta’nın beyine sızmasına ve beyinin kendisinin ürettiği şeyin tamamlanmasına ve bozulmanın hızlanmasına yol açabilir.’’
UBC'nin Townsend Aile Laboratuarları başkanı Song, vücudun her yerinde amiloid-beta'ya bağlanan, karaciğer veya böbreklerin onu temizleyebileceği şekilde biyokimyasal olarak etiketleyen bir ilacı öngörüyor.
‘‘Alzheimer hastalığı açıkca bir beyin hastalığıdır, ancak nereden geldiğini ve nasıl durdurulacağını anlamamız için tüm vücuda dikkat etmemiz gerekiyor’’ diyor.
Daha fazla bilgi için: Steering an enzyme's 'scissors' shows potential for stopping Alzheimer's disease. Molecular Psychiatry (2017). DOI: 10.1038/mp.2017.204.
Çeviren ve Derleyen: Biyolog Burcu ÜNLER
Kaynak: https://medicalxpress.com/news/2017-10-alzheimer-disease-body-problem.html
Sağlık Haberleri
-
Sivri sineklerin neden olduğu bazı hastalıklar
-
Dang humması nedir? Nasıl bulaşır ?
-
Uyku apnesi nedir?
-
Narkolepsi Nedir?
-
Çiçek Aşısının Keşfi: Tarihte Bir Dönüm Noktası ve Küresel Sağlık Başarısı
-
Çocukluk Döneminin Meydana Getirdiği Sık Görülen Hastalıklar ve Önleyici Sağlık Tedbirleri
-
Salgınların İzinde: Tarihin Dönüm Noktaları ve İnsanlığın Mücadelesi
-
"Kızamık Aşısının Keşfi: Hastalığın Kontrolünde Bir Dönüm Noktası"
-
Siyah Ve Yeşil Çay İçmenin Sağlığımıza Faydaları
-
Beyin ölümü ne anlama geliyor? Bilim, yaşamın sonunu nasıl tanımlıyor?
-
Virüsler hücreler arası iletişimi bozarak bağışıklık sistemini atlatıyor
-
Bağırsak bakterilerinin kilo almayla ilişkisi var mı?
-
Maymun çiçeği virüsü
-
Akciğer Kanseri
-
Kleefstra sendromu del(9q34)