ANASON-Pimpinella anisum L. Hakkında Bilgi
Maydanozgillerden, kokulu tohumu hamur işlerinde ve rakı yapımında kullanılan bir Bitki (Pimpinella anisum)
Familyası: Maydanozgiller (Umbelliferae), Türkiye’de yetiştiği yerler: Anadolu.
Haziran- ağustos aylarında, beyaz renkli çiçekler açan, 50-60 cm yüksekliğinde, bir senelik bitki. Gövde dik, silindir biçiminde, içi boş, çok dallı, üstü çiçgili ve tüylüdür.
Alt yaprakları uzun saplı, oval veya kalb biçimindedir. Çiçekler bileşik şemsiyelerde toplanmışlardır. Meyveleri armut şeklinde küçük, üzeri tüylü, yeşilimsi sarı renklidir.
Başta Ege bölgesi olmak üzere bütün Anadolu’da bahçelerde yetiştirilir. Kültür anasonunun vatanının Anadolu olduğu tahmin edilmektedir.
İKLİM VE TOPRAK İSTEKLERİ:
Anason sıcak, orta nemlilikte iklimden hoşlanır.Çimlenme ve başlangıçtaki gelişme devresinde rutubetli havalardan hoşlanmasına karşın, özellikle çiçeklenme döneminde serin ve nemli havalar hastalıklara neden olmaktadır.
Anason özellikle kireç ve besin maddelerince zengin hafif veya orta ağırlıktaki topraklardan hoşlanır.Soğuk, ağır ve nemli topraklar anason tarımına uygun değildir.
Hava değişikliklerine karşı hassas bir bitkidir. Çiçeklenme döneminde sıcak ve güneşli bir hava ister.
Yağmurlu ve nemli havalarda; özellikle tohum bağlama ve sonrasında hastalıklara yakalanabilir. Çiçeğin ve tohumun rengi siyahlaşır.Anasonda kalite düşer. Verimli, geçirgen, kumlu-tınlı tava gelebilen topraklarda daha iyi yetişmektedir.
Yetiştirmede etki eden faktörler çoktur. Hava durumu, toprağın yapısı, arazinin yüksekliği, arazinin hakim rüzgarlara olan durumu etkilidir.
Tohumluk : Anasonda 1000 dane ağırlığı küçük meyvelilerde 1-1.5 gr, büyük meyvelerde 2.5-3 gr'dır.Çimlenme kabiliyetinin % 70'den az olmaması gerekir. Çimlenme kabiliyeti kısa sürede azaldığından taze tohum kullanılması öngörülmektedir.
TOPRAK HAZIRLIĞI VE EKİM
Anason ekilecek tarla sonbaharda bir veya iki kere derin olarak, ekimden önce de gerekiyorsa bir kere yüzlek sürülmelidir. Ekim öncesi sürümden sonra diskaro veya benzeri bir aletle yüzlek işleme ile tohum yatağı hazırlanır. İyi hazırlanmış tohum yatağı anason tohumlarının çimlenmesi ve çıkışı için gereklidir.
Nadasa bırakılmış arazide yetiştiricilik yapılacaksa; 30-35 cm, nadasa bırakılmamış ise 15-20 cm. derinlikte sürülür.
EKİM ZAMANI
Bölge ve ekim şartlarına göre ocak sonu-mart 15 tarihleri arasında yapılır. Kuru şartlarda erken ekim yapılır. Sıraya ekimde (mibzerle); dekara 05-1 kg. tohum Serpme ekimde ise dekara1,5-2 kg (toprak kumlu ise; 1,7-2 kg/da) tohum atılır. Tırmık ve sürgü çekilir.
Ekim derinliği 3-4 cm'yi geçmemelidir. Tohumlar küçük ve çimlenme gücü çok zayıf olduğu için ekim toprak tavındayken yapılmalıdır. Bölgemizde organik yetiştiricilikte yerli anason çeşidi kullanılmaktadır.
Anason Yetiştiriciliğinde mutlaka ekim nöbetine uyulmalıdır.
Suluda: Hububat-çapa bitkisinden sonra,Kuruda ise Nohut-Hububattan sonra ekilmelidir. Sıraya ekim mibzerle 40-45 cm sıra arası ve 1-2 kg/da tohum atılması tavsiye edilir. Ekim derinliği 1-3 cm arasında değişmelidir. Ekimden 2-3 hafta sonra anason çıkışları başlar. Çıkış öncesi yağmur yağması durumunda toprak yapısına bağlı olarak toprak yüzeyinde kaymak tabakası oluşabilir. Anason kaymak tabakasına karşı oldukça hassas olup, bu tabaka anason çıkışını engeller.
Bu durumda anason çıkışını sağlamak için kaymak tabakası kırılmalıdır.
GÜBRELEMESİ: Anason verim ve kalitesini doğrudan etkileyen uygulamalardan birisi de gübrelemedir. Azotlu gübre miktarı verim ve kalite yönünden çok önemlidir.
Yüksek dozdaki azot,bitkinin yeşil aksamının artmasına, buna karşılık meyve bağlama oranının azalmasına, uçucu yağ oranlarının düşmesine ve çiçek dökümlerine neden olmaktadır. Ancak belirli miktardaki azotlu gübre verimi arttırmaktadır. Genel olarak; Varsa; 4-5 ton/da Yanmış çiftlik gübresi verilir. İlave olarak; Bazı üreticilerimiz ekimle birlikte de dekara 4-5 kg. organik gübre vermektedir.
Her tarlanın toprak yapısı farklı içeriklerde olduğu için gübrelemeden önce mutlaka toprak tahlili yapılmalıdır.
OT ALMA:
Otlanma durumuna göre 2 bazen de 3 kez ot alma yapılır.1. ot alma; ekimden 2-2,5 ay sonra (bölgemizde mibzerle ekimde pancar çapa makinesi ile–yada elle )
2. Çapa 1. Çapadan 15-20 gün sonra yapılır. Ot alma sırasında gerekiyorsa seyreltme de yapılır.
SULAMA:
Anoson çiçekten 10 gün evvel sulanabilir. Dane bağlama döneminde yapılan sulama verime asgari %20-40 oranında fayda sağlamaktadır. Tam çiçek üzeri su verilmez. Bitkilerin boyu 10-15 cm olunca ilk su verilmelidir.
Sulu alanlara ekilen anasonlarda; 1. sulama, ot alma ve birinci çapadan sonra, 2. sulama,çiçeklenmeden önce, 3. sulama, çiçeklenme bittikten sonra yapılır. Sulu alanlara ekilen anasonlarda küllemeye karşı mücadele yapılırsa (örneğin; sulu veya toz organik kükürtle) verim artar, kalite de yükselir.
HASTALIK VE ZARARLILAR
Yöremizde üreticilerimizin en fazla karşılaştığı hastalık ve zararlılar; Yaprak Leke Hastalığı,Külleme, Anason güvesi, Yaprak Biti ve Anasonlarda kesici kurt (Agrotis)'tur. Hastalık ve zararlıların etkinliğini en alt seviyeye indirmek için gerekli tedbirler alınmalı, organik yetiştiricilikte kullanılan teknik ve yöntemler (seyrek dikim, damla sulama vb.)kullanılmalıdır.
HASAT:
Çok önemlidir. Genel olarak en geç olgunlaşan orta şemsiyedeki tohumlar olgunlaşınca, ana çiçek dallarındaki tanelerin kahverengileşmeye başladığı devrede hasada başlanır. Bu devrede meyveler gri bir renk alır.
Hasat genellikle temmuz-ağustos ayında elle biçilerek yapıldığı gibi bazen de makineyle biçilmek suretiyle yapılır. (Kıraç alanlarda seyrek ekim yapıldığından bitki yatacağı için makineli hasat önerilmez.) Yolunan veya biçilen bitkiler kurutulduktan sonra tohumlar saptan ayrılır. Rutubeti azaltmak için 1 gün güneşte kurutulur. Sonra çuvallanıp, depolanır. Hasadın erken veya geç yapılması kaliteyi olumsuz yönde etkiler.
Hasadı yapılan anason yağmura maruz bırakılmamalıdır. Bu tür durumlarda ve geç hasatta taneler siyahlaşır, kalitesi düşer. Biçerdöver ve batözle yapılan hasattan sonra ürünün mutlaka kurutulması gerekir.
Anasonda dekara verim ekolojik koşullara, yetiştirme tekniğine ve kullanılan tohumluğun kalitesine bağlı olarak 45-110 kg arasında değişmektedir. Kıraç alanlarda verim az fakat, külleme ihtimalinin düşük olmasından dolayı kalite yüksektir.
KAYNAK: Denizli tarım il müdürlüğü
BİYOLOJİ ÖDEV YARDIM
-
Mercanlar ve Mercan resifleri hakkında bilgi
-
Kulak Nedir? Kulağın Yapısı ve Görevleri Nelerdir?
-
Göz nedir ? Gözün görevleri nelerdir ? Canlılarda göz ve görme organı
-
Boğaz nedir ? Boğazın kısımları nelerdir ?
-
Omurga, columna vertebralis nedir ? Görevleri nelerdir ?
-
Doğal gübreler nelerdir
-
Kimyasal (yapay) gübreler nelerdir
-
Kortizol Nedir
-
Semantik Nedir ?
-
Karasal Ve Sucul Biyomların Özellikleri Nelerdir ?
-
Kaç çeşit biyom vardır
-
Bitki Ve Hayvanların Yeryüzündeki Dağılımını Etkileyen Faktörler Nelerdir?
-
Bitkisel dokular hakkında bilgi
-
Ekosistemde besin zinciri ve besin ağının önemi nedir ?
-
Genetik Algoritmalar