Bakterilerde Kirpik Boyama İçin Preparat Hazırlanması

Kirpikler, mikroskopta direkt preparatta görülmeyecek kadar ince (12-30 nm) olduğu için ancak, özel yöntemlerle görünür hâle getirilir. Bu amaçla hazırlanan yayma, önce tannik asitle muamele edilir; bakteri kirpikleri üzerinde çökelti meydana getirilir, bu şekilde kirpik ve bakteri çeperi gözlenebilir kalınlığa ulaşır. Bu işlemden sonra yapılan boyamada kirpikler net olarak incelenir.

Kirpik yapılarının gösterilmesi için leifson boyama yöntemi yaygın olarak kullanılır. Boyama işlemini yapabilmek için de, kesinlikle sıvı bir ortamda bakterilerin üretilmesi; bakterilerin kirpiklendirilmesi gerekir.

Bakteriler sıvı besiyerlerinde ve içinde bol birikme suyu bulunan yatık katı besiyerinlerinde iyi kirpiklenir. Bu besiyerlerinde bakteriler birikme suyuna ekilir.

12 -24 saatlik kültürlerin birikme suyundan alınan bir öze dolusu kültür yeni bir besiyerine ayni şekilde ekilir ve üretilir. Çok temiz bir tüp içine 1-2 ml steril saf su konur. Son kültürün birikme suyundan alınan 1-2 damla kültür ayni sıcaklıkta ısıtılmış olan bu saf suyun içine damlatılır. Bu ekim optimum sıcaklıkta 7-18 saat enkübe edilir.

Kirpik boyaması yapılacak olan lam ve lamellerin olabildiğince temiz ve yağdan arındırılmış olması gerekir. Yeni lam ve lameller kullanılır. Bunlar önce saf alkole daldırılıp yumuşak bir bez ile silindikten sonra potasyum kromatlı sülfürik asit eriyiğinde birkaç gün bekletilir. Lam maşaları ile alınan lam ve lameller önce musluk sonra saf suda iyice yıkanır. Kullanılırken yine maşa ile tutularak alevde üzerlerindeki alkol yakılır. Kesinlikle el ile tutulmaz.

Preparatın hazırlanması özen gerektirir. Kullanılacak lamların iki yüzü aleve yalatılır. Ilınmaları için bırakılır.
Preparat yapmak için yukarıda anlatıldığı şekilde kirpiklendirilen bakterilerin bulunduğu süspansiyondan öze ile alınıp lamların üzerine yavaşça 1-2 cm alanında yayma yapılır. Bu esnada lamların hafif sıcak olmaları ve yaymanın hemen kuruması uygundur. Bir materyalden birkaç preparat hazırlanır. Preparatlar kurumaları için 34 derecelik etüve konur ve bir saat bekletilir. Alevde tespit, kirpikleri bozduğundan kullanılmaz. Preparatların tespiti ılık havada kurutma ile yapılır ancak bu iyi bir tespit şekli değildir. Bu nedenle boya eriyiklerinin ve yıkama esnasında suyun çok yavaş ve lam yüzeyine darbe yapmayacak biçimde kullanılması preparatların akıp gitmemesi yönünden önemlidir.

Yaymaların çok yavaş hareketlerle yapılması bazı araştırmacılara göre gerek öze gerekse cam kullanılarak yapılan yaymalarda kirpikler bozulabileceğinden lama bırakılan damlanın değdirilerek yayılması ya da makasla kesilmiş bir kâğıt şeridin kenarı ile yayılması önerilmektedir.

Kirpik boyama yöntemi ile boyamada sırasıyla aşağıdaki işlemler yapılır.

- Aynı anda aynı kültürden birkaç preparat hazırlanır, tespit edilir ve kurutulur.
- Preparatlar boyama sehpasına bırakılır.
- Hepsinin üzeri boya eriyiği kaplanır ve hemen kronometreye basılır.
- Preparatların her biri sıra ile 6, 8, 10, 12 dakika ve gerekirse daha uzun sürelerin sonunda tek tek lam maşası ile tutulur.
- Üzerindeki boya dökülmeksizin yavaş damlayan musluğun altına tutulup yavaşça yıkanır.
- Bir süzgeç kâğıdının üzerine eğik olarak bırakılarak süzdürülür.
- Tüm preparatların boyanma ve yıkanması tamamlanınca hepsi yeniden boyama sehpasına dizilir.
- Preparatların üzeri löfflerin metilen mavisi boyası kaplanarak 30‟ar saniye boyanır.
- Sonunda yine aynı titizlikle ve yavaşça yıkanıp süzdürülür.
- Preparatlar havada kurutulur.
- İmmersiyon objektifi ile incelenen preparatta; bakterilerin mavi renkte kirpiklerin pembe renkte görülmesi gerekir. Tüm preparatlar incelenerek en iyileri seçilir.

Kaynak:

T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Tıbbı Laboratuvar Mirobiyolojik Preparat Hazırlama 2011 Ankara http://megep.meb.gov.tr

#bakterilerde #kirpik #boyama #için #preparat #hazırlanması