BİTKİLERDE GÖVDE YAPISI
Gövde: Bitkilerin genellikle toprak üstünde gelişen, yaprak, dal ve üreme organı gibi yapılan oluşturan ve bunları taşıyan sürgününe gövde denir. Ancak toprak altında gelişen rizom, soğan (bulb), sert soğan (kormuş), yumru (tuber), sürünücü gövde (stolon) gibi toprak altında gelişen gövdeler de bulunur. Bunlara ek olarak sukkulent, sülük ve diken gövdeler de gelişebilir. Gövdelerin yaptığı işleve göre gelişen bütün bu gövde tiplerine metamorfık (değişim) gövde adı verilir.
Gövde gelişiminin en yalın şekli, başka bir deyişle gövdeyi andıran en yalın yapı Bryophvta’larda (karayosunlan) ortaya çıkmıştır.
Eğrelti otlarından Lycopodium (kibrit otları) uzun ve dallanmış aynı zamanda küçük yapraklar bulunduran ve sekonder gelişme göstermeyen, iletim demetleri içeren tipik gövdelere sahiptir. Yine eğreltilerden olan Equisetum (atkuyrukları) rizom tipi yapraklı gövdelere sahiptir ve bu gövdelerden ek kökler çıkmaktadır. Ayrıca bu gövdelerin nodyumlarmdan oldukça dallanmış, verimsiz yeşil dallar çıkar ve bunların ucunda verimli sporofil başakları gelişir.
En gelişmiş gövdeler ise tohumlu bitkilerde bulunmaktadır. Tohumlu bitkilerde ilk gövde tohumda bulunan embriyonun plumula denen gövde taslağı kısmından gelişir. Genel olarak gövde uçtan büyür ve apikal ve interkalar meristemin aktivitesi ile düzenlenir ve denetlenir. Gövde ucundaki apikal meristem, bitkilerin bulunduğu iklimsel koşullara göre çoğu zaman tomurcuk pulu denen yaprakçıklarla örtülüdür. Tomurcuk pulları ile örtülü bu yapının tamamı tepe tomurcuğu (apikal tomurcuk) adını alır. Gövdenin dış morfolojisi incelendiğinde, kökten ayrı olarak düğüm (nodyum) ve düğümarası (internodyum) ayırımı gösterir. Bilindiği gibi, düğüm bölgelerinden yaprak, dal ve çiçek gibi yapılar gelişir. İnternodyum iki düğüm arasına verilen isimdir. Yine gövdelerde değişik yapı ve fonksiyonlu tüyler, stomalar, emergensler, bitkinin yaşadığı ortama göre değişen kalınlıkta kutikula tabakası gibi yapılar da bulunabilir.
Tohumlu bitkilerin gelişme gösteren sırasına göre açık tohumlu (Gymnospermae) bitki gövdeleri trake içermeyen ve az oranda parankima içeren yalın, sade bir anatomik yapı gösterirken, kapalı tohumlubitki (Angiospermae) gövdeleri daha karmaşık bir anatomik yapıya sahiptir. Kapalı tohumlu bitki gövdeleri de Magnoliopsida (Dicotiledones- iki çenekli) bitki gövdeleri ve Liliopsida (Monocotiledones- bir çenekli) gövdeleri şeklinde ayrılmaktadır.
Laboratuarda inceleme sırası konifer (açıktohumlu bitki) gövdesi, odunlu Magnoliopsida gövdesi, sarılıcı Magnoliopsida gövdesi, otsu Magnoliopsida gövdesi ve Liliopsida gövdeleri şeklinde olacaktır.
Anatomi
-
Beyin Sapı İşlevi
-
Pupiller Refleks Yolları
-
Amygdala
-
Hipokampus Anatomisi
-
Kanatlı Hayvanlarda Solunum Sistemini Oluşturan Organların Özellikleri
-
Hayvanlarda Solunum Tipleri
-
Hayvanlarda Solunum Mekaniği Nedir?
-
Hayvanlarda Akciğerler (Pulmones)
-
Soluk Borusu (Trake, Trachea)
-
Gırtlak (Larinks, Larynx)
-
Bölgelere Göre Omurların Özellikleri Nelerdir?
-
Omurganın yapısı ve görevleri nelerdir?
-
İskeletin (Kemiklerin) Görevleri Nelerdir ?
-
Kemik gelişimini etkileyen faktörler nelerdir?
-
Kemikleşme (Ossificasyon) Nedir ?