Biyologlar - Biyolojiye Gerçekçi Yaklaşım

Bitkilerde madde alınması

---

İlkel bitkilerin çıplak, çepersiz kitleleri ile besin maddelerini almalarına karşılık; gelişmiş bitkiler hücre çeperi ile çevrili olduklarından besin maddelerini bazı fizyolojik olaylar sonucu yapılarına alırlar. Su ve suda erimiş besin maddeleri, yüksek bitkilerin hücre çeperlerinden ve sitoplazmik zarlardan difüzyon ve osmoz ile geçebilirler. Ayrıca madde alınmasından hücrenin osmotik değerinin oluşturduğu emme basıncı ve hücre zarlarının geçirgenlik özelliği olan permeabilite de rol oynar. Bundan başka, iyon alışverişi ile ilgili olan şişme olayı da önemlidir.

a) Difüzyon : İki madde molekülünün zarsız bir ortamda birbirlerine karışması olayına difüzyon denir. Gazlarda ve erimiş maddelerde görülen bir olay olup, katılarda yok denecek kadar azdır. Eriyiklerde difüzyonun gösterilmesi: %10'luk jelatin 4 ayrı tüpe eşit miktarda konur, üzerine molekül ağırlığı büyükten küçüğe doğru gitmek üzere çini mürekkebi, eritrosin, eosin ve krisoidin gibi boyalı maddelerden konur. İlk anda tüplerde kesin bir sınır vardır. Ancak zamanla ............................... ile boyalı maddeler ................................... doğru hareket ederler.

............................>........................>.......................>............................

Çini mürekkebinin molekülleri ........... ............. olduğundan difüzyonu ...................... Lugulun molekül ağırlığı ................ olduğundan jelatine difüzyonu ............................. olur.

b) Osmoz : Zarlar arasında meydana gelen difüzyon olayına osmoz denir. Osmoz olayının kantitatif olarak ölçülmesi osmoz hücresi (osmometre) ile olmaktadır.

Osmometre: Ucuna lastik tıpa aracılığı ile kılcal boru takılmış olan seçici geçirgen özellikte hayvan barsak zarı gerilen camdan oluşmuş olan osmoz hücresi 2 M şeker çözeltisi ile doldurulur. Osmoz hücresi saf suyla dolu başka bir kaba konur.

Model hücrede osmoz :

Bir deney tüpüne %4 CuSO4 eriyiği konup üzerine potasyum ferrosiyanür K4Fe(CN)6 kristali atılır. Bir süre sonra kristalin yüzeyinde kabarcıkların yükselerek bakırferrosiyanür Cu2Fe(CN) 6 olarak ..... ......... bir zarın oluştuğu gözlenir.

c) Dializ : Bir çözelti içindeki kolloidal parçacıkların seçici geçirgen bir zardan geçmesine izin vermeyen, buna karşın aynı zardan içindeki mikromolekülleri ve küçük iyonları geçiren ayırma yöntemine dializ denir.

Seçici geçirgen yapay zar, dializ tüpü olarak kullanıldığı için dializ osmozla geçiş yapan bir ara faz olarak varsayılır.

3 deney tüpüne %5'lik tuz, nişasta ve şeker çözeltilerinden bir miktar konarak bunlara sırayla şunlar katılır.


Tuz + AgNO3 ................... renk


Nişasta + I ........................ renk


Şeker + Benedict ................ renk

Daha sonra bir mezürün içine 5'er ml %5'lik tuz, nişasta ve şeker çözeltilerinden konarak 15 ml'lik bir karışım elde edilir. Bu karışım dializ tüpüne konarak distile su içeren bir behere oturtulur. 1 dakika sonra sudan bir miktar alarak 3 deney tüpüne konur. Sırasıyla AgNO3, I ve Benedict ayıraçlarından konur ve ........................... Çünkü henüz zardan tuz, nişasta veya şeker molekülleri geçmemiştir. 15 dakika sonra aynı işlem yapılırsa AgNO3 damlatılan tüpte AgCl'den oluşmuş ........................... çökelti görülür. Benedict damlatılan tüp ısıtılırsa ........................... renk gözlenir. 45 dakika sonra da aynı işlem yapılırsa tuz ve şekerin de suya geçmiş olduğu gözlenir. Ancak nişasta .......... .......... ............... ................. ................

Deney sonunda dializ tüpünün içindeki karışımın hacminin de ...................... gözlenir. Hacim değişimi %......... olarak bulunmuştur.

Sonuç:

*​ Ne, nasıl , ne zaman ?

*​ Verileri kayıt edin

*​ Grafik Çizin

*​ Deney hatalarını yazın

Osmometre etkileyen faktörler…………..

…………….……………...............................................

Seçici geçirgen zardan geçen moleküller ………….……………...........................................

Seçici geçirgen zardan geçmeyen moleküller

---