Cildinizde Yaşayan 5 Bakteri Türü

Cildimiz milyarlarca farklı bakteriyi barındırır. Cilt ve dış dokular çevre ile sürekli temas halinde olduğundan, mikropların vücudun bu alanlarına kolonize olmaları daha kolaydır.

Deri ve saçta bulunan bakterilerin çoğu ya kommensalistik ya da mutualisttir. Bazı cilt bakterileri, zararlı mikropların ikamet etmesini önleyen maddeleri salgılarlar. Bağışıklık sistemi hücrelerini uyararak ve bir bağışıklık tepkisi uyandırarak patojenlere karşı koruma sağlarlar. Ciltteki çoğu bakteri zararsızdır, ancak bazıları ciddi sağlık sorunları yaratabilirler. Bu bakteriler , hafif enfeksiyonlardan menenjit gibi ciddi enfeksiyonlarına kadar bir çok enjeksiyona neden olabilirler.

Deride bulunan bakteriler, geliştiği cilt ortamının türü ile karakterizedir. Üç tür bakteri tarafından ağırlıklı olarak doldurulan cilt ortamlarının üç ana türü vardır. Bu ortamlar ; yağlı alanları, nemli alanları ve kuru alanları içerir. Propionibacterium , yağlı alanlarda bulunur. Staphylococcus türleri, kuru alanlarda bulunur.

1) Propionibacterium acnes:

Credit: SCIENCE PHOTO LIBRARY/Getty Images

Propionibacterium acnes gram-pozitif, yavaş çoğalan, cildin normal florasında da bulunan bakteri. Akne oluşumunda rolü bulunur.

Bu bakterinin genomu taranmış ve cildi aşındırıcı enzimler ve bağışıklık sistemini harekete geçirici bazı proteinleri üreten genler ihtiva ettiği görülmüştür. Bu bakteri neredeyse bütün insanların ciltlerinde yaygın olarak bulunmakta ve cilt üzerindeki gözeneklerden çıkan yağ asitleri ile beslenmektedir. Ayrıca Propionibacterium acnes' e insan ve hayvanların sindirim sistemlerinde de rastlanmaktadır. İsmi, propiyonik asit üretme yeteneğine sahip olmasından dolayı verilmiştir.

Cilt üzerindeki gözenekler tıkandığında bu bakteri aşırı miktarda ürer ve gözeneklerin duvarlarını parçalayıcı kimyasal maddeler üretir. Böylelikle Staphylococcus aureus gibi diğer bakterilerin de cilde bulaşmasına ve akne yaraları açmalarına sebep olur (folikulit).

Bu bakterinin, gözde oluşan bazı ülser türlerinde, seyrek olarak kalp kapakçıklarında ve eklem yeri iltihaplarında da rol oynadığı bilinmektedir.

Derinin ve kıl foliküllerinin yağlı yüzeylerinde gelişirler. Aşırı yağ üretimi ve tıkanmış gözeneklerden dolayı üremekte olan bu bakteri akne gelişimine katkıda bulunur. Bu bakteriler yağ bezleri tarafından üretilen sebumu büyüme için yakıt olarak kullanırlar. Sebum, yağ, kolesterol ve diğer lipid maddelerinden oluşan bir lipiddir. Sebum, saçları ve cildi nemlendirir ve cildin sağlıklı olması için gereklidir. Sebumun anormal üretim seviyeleri gözenekleri tıkayarak, Propionibacterium acnes bakterilerinin çok fazla çoğalmasına neden olarak akneye katkıda bulunur.

2) Corynebacterium:

Credit: BSIP/UIG/Universal Images Group/Getty Images

Bu cinste bulunan mikroorganizmalar, hayvanlarda çeşitli sistemlerde infeksiyonlar oluştururlar. Hastalık etkenleri ve hayvanlarda yaptıkları başlıca hastalıklar aşağıdaki gibidir.

C. pyogenes (Actinomyces pyogenes): Sığırlarda mastitis, metritis, artritis, abortus ve suppuratif pneumoni; yeni doğanlarda göbek infeksiyonları domuzlarda pnömoni ve poliartritis; koyunlarda pnömoni, mastitis, poliartritis ve suppuratif lezyonlar.

C. pseudotuberculosis (ovis):Koyunlarda kazeöz lenfadenitis; atlarda ve sığırlarda ülseratif lenfangitis.

C. renale: Sığırlarda piyelonefritis, üretritis, sistitis; domuzlarda suppuratif bozukluklar.

C. equi: Taylarda suppuratif bronkopnömoni; kısraklarda metritis ve abortus; domuzlarda servikal ve farengeal lenf yumrularında lezyonlar.

C. suis (Eubacterium suis): Domuzlarda piyelonefritis ve sistitis.

C. bovis: İneklerde mastitis.

C. murium: Fare ve atların akciğer ve diğer organlarında tüberkulozise benzeyen bozukluklar.

Corynebacterium cinsi hem patojenik hem de patojenik olmayan bakteri türlerini içerir. Corynebacterium , difteri hastalığına neden olan toksinler üretirler. Difteri, tipik olarak boğazı ve burun mukozasını etkileyen bir enfeksiyondur. Ayrıca, bakterilerin daha önce hasar gören cildi kolonileştirdikçe gelişen cilt lezyonları ile de karakterizedir. Difteri ciddi bir hastalıktır ve ciddi vakalarda böbreklere, kalbe ve sinir sistemine zarar verebilir. Ciddi difteri olmayan enfeksiyonlar cerrahi implant cihazlarıyla ilişkilidir ve menenjit ve idrar yolu enfeksiyonlarına neden olabilir.

3) Staphylococcus epidermidis:

Credit: Janice Haney Carr/ CDC

Staphylococcus epidermidis, gram-pozitif çekirdeklerin salkım halinde bulunduğu stafilokoklardan bir bakteri türüdür. Katalaz-pozitif ve koagülaz-negatif özelliktedir (staphyloccus aureus coagulase pozitiftir) ve zaman zaman insan ve hayvan cildinin mukoz membranlarında görülür. Kontaminasyona bağlı olarak, S. epidermidis laboratuvar testlerinde en fazla görülen türdür.

S. epidermidis genellikle patojen olmasa da , immün sistemi yetersiz çalışan hastalar ve sürekli kateter takılı olan hastalar için büyük bir risktir. Bir çoğu ince bir salgı oluşturur ve bu sayede tıbbi protezlerin yüzeyine de yerleşir.

S. epidermidis sık sık penisilin ve metisilini de içeren geniş bir antibiyotik grubuna direnç gösterir.

S. epidermidis kolonileri bir gecelik inkübasyon süresinden sonra tipik olarak küçük, beyaz veya bej renkli ve yaklaşık olarak 1–2 mm çapında görülürler. Bu organizma desferrioksamine duyarlıdır ve bu test onu diğer stafilokoklardan ayırmak için kullanılır.

Bu bakteri türü sağlıklı insanlarda nadiren hastalığa sebep olurlar. Bu bakteriler , polimer yüzeylerine yapışabilen kalın bir biyofilm bariyeri oluştururlar. Bu nedenle S. Epidermidis , sıklıkla kateter, protez, kalp pilleri gibi implante edilen tıbbi cihazlarla ilişkili enfeksiyonlara neden olur. S. epidermidis, hastane kökenli kan enfeksiyonunun önde gelen nedenlerinden biri haline gelmiştir ve antibiyotiklere giderek direnç kazanmaktadır.

4) Staphylococcus aureus:

Credit: SCIENCE PHOTO LIBRARY/Science Photo Library/Getty Images

Staphylococcus aureus, Staphylococcaceae familyasından bakteri türüdür. Gram pozitiflerdendir. Yaklaşık 20 türü bulunur. Nozokomiyal (hastane infeksiyonu) etkenidir. İnsan cilt florasında kommensal olarak da bulunur. Staphylococcus aureus' un oksasilin'e dirençli olup olmaması onun tanımlanmasında etkilidir. Örneğin bu antibiyotiğe hassas (duyarlı, sensitiv) olan bir S. aureus, MSSA (Methycilline Sensitive Staphylococcus Aureus) adını alırken, buna dirençli olan suş, MRSA (Methycilline Resistant Staphylococcus Aureus) adını alır. Koyun kanlı agarda altın sarısı koloniler üretir. Bu yüzden tür adı, altın anlamına gelen Latince aureus'dan türetilmiştir. Bu bakterinin katalaz testi olumludur. Clumping factor ve tüp koagülaz testi pozitif sonuç verir. Çeşitli yüzeylerde glikokaliks denen oluşumlar üretir. Bakterinin bunu yayılma ve bulaşma için kullandığı düşünülmektedir. Bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde, asıl enfeksiyon etkeniyle beraber görülmesi, iyileşmeyi geciktirir (süper infeksiyon). Stafilokoklar içerisinde sadece staf aureus koagulaz pozitif bir de stafları streplardan katalaz pozitifliği ayırır.

Staphylococcus aureus cilt bakterisi, burun boşlukları ve solunum yolu gibi alanlarda bulunabilen yaygın bir türdür. Bazı soyları zararsızken, metisiline dirençli Staphylococcus aureus (MRSA) gibi diğerleri ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. S. aureus tipik olarak fiziksel temas yoluyla yayılır ve bir enfeksiyona neden olması için örneğin bir kesi yoluyla deriyi aşması gerekir. S. aureus bakterileri, bakteri hücre duvarının hemen dışında bulunan hücre adezyon moleküllerinin varlığına bağlı olarak yüzeylere yapışabilmektedir. Tıbbi cihazlar da dahil olmak üzere çeşitli cihazlara yapışabilirler. Eğer bu bakteriler vücut sistemlerine girip enfeksiyona neden olursa, sonuç ölümcül olabilir.

5) Streptococcus pyogenes:

Credit: BSIP/UIG/Universal Images Group/Getty Images

Streptococcus pyogenes bakterileri tipik olarak vücudun cilt ve boğaz bölgelerini kolonize eder. S. pyogenes, çoğu vakada sorun yaratmadan bu bölgede bulunur. Bununla birlikte, S. pyogenes, bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde patojen olabilir. Hafif enfeksiyonlardan hayatı tehdit eden hastalıklara kadar değişen bir dizi hastalıktan sorumludur.

İnsanlarda en çok hastalık oluşturan streptokoklardır. Kanlı agarda küçük grimsi, hafif bulanık görünümünde, etraflarında geniş, tam hemoliz (beta hemoliz) zonlu koloniler oluşur.

Hücresel yapı maddeleri; lipoteichoic acid, M proteini, kapsül polisakkaridi, streptokinaz, streptolizin, nukleazlar, hyalüronidaz, eritrojenik toksinler en sıklıkla rastlanılan maddelerdir. Ayrıca streptokoklar proteinaz, fosfataze, esteraz, amilaz, N-asetil glukoz-aminidaz, nörominidaz, lipoproteinaz, ribonükleaz, difosfopiridin nükleotidaz, esteraz gibi enzim özellikli maddeler de yaparlar.

A grup streptokok enfeksiyonları olarak; yılancık (erizipel), sepsis, endokardit, loğusa ateşi (püerperal sepsis), toksik şok benzeri ateş, deri ve deri altı enfeksiyonları, streptokok anjini (farenjit), kızıl, akut romatizmal ateş, akut glomerilonefrit görülebilir.

Bu hastalıklardan bazıları boğaz ağrısı, kızıl atış, impetigo, toksik şok sendromu, septisemi ve akut romatizmal ateştir. S. pyogenes, vücut hücrelerini, özellikle kırmızı kan hücrelerini ve beyaz kan hücrelerini yok eden toksinler üretir. S. pyogenes daha yaygın olarak "et yiyen bakteriler" olarak bilinir çünkü enfekte dokuları yok ederler.

Sources

    Todar, Kenneth. "The Normal Bacterial Flora of Humans." Online Textbook of Bacteriology. Accessed 28 Jan. 2015 (http://www.textbookofbacteriology.net/normalflora.html).

    Akst, Jef. "Microbes of the Skin." The Scientist. Published 13 Jun. 2014 (http://www.the-scientist.com/?articles.view/articleNo/40228/title/Microbes-of-the-Skin/).

    Otto, Michael. "Staphylococcus Epidermidis – the 'accidental' Pathogen." Nature reviews. Microbiology 7.8 (2009): 555–567. PMC. Web. 29 Jan. 2015 (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2807625/).

    Antimicrobial (Drug) Resistance. National Institute of Allergy and Infectious Diseases. Updated 24 Jan. 2014 (http://www.niaid.nih.gov/topics/antimicrobialResistance/Examples/mrsa/Pages/default.aspx).

    GAS Frequently Asked Questions. Group A Streptococcal (GAS) Disease. Centers for Disease Control and Prevention. Updated 5 Jan. 2014 (http://www.cdc.gov/groupAstrep/about/faqs.html).

Çeviren ve Derleyen: Merve Erman

Kaynaklar:

http://www.mikrobiyoloji.or

www.wikipedia

https://www.thoughtco.com/bacteria-that-live-on-your-skin-373528

#cildinizde #yaşayan #bakteri #türü