Çimlenmeyi Etkileyen Çevre Koşulları Nelerdir?
Çimlenmeye etki eden fakörler nelerdir ?
Sıcaklık Etkisi
Sıcaklık çimlenmeden sonra fidelerin büyümesi üzerine etki yapar. Çoğu kez çimlenme için gerekli sıcaklıklar fidelerin büyümesi için de uygun olan sıcaklıklardır.
Tohumların çimlenmesi için sıcaklık istekleri en düşük, en yüksek ve en uygun olmak üzere genellikle üç esas üzerinde düşünülür. En düşük sıcaklık ( minimum sıcaklık) bu sıcaklığın altında çimlenmenin olmadığı, en yüksek sıcaklık ( maksimum sıcaklık) ise çimlenmenin oluştuğu en yüksek sıcaklıklardır. Bu sıcaklığın üstünde birçok türlerin tohumları zarar görür, diğerlerinin tohumları ise zarar görmez, fakat dinlenmeye girer.
Tohumların yaşaması için toprak sıcaklıklarının üst sınırı 30–40 0C arasındadır. Optimum sıcaklık çimlenme için en uygun olan sıcaklıktır. Bu sıcaklıklar yüzde olarak en çok fidenin en yüksek çimlenmeyi gösterdiği sıcaklıklardır. Örneğin primula (çuha çiçeği) tohumlarında en iyi ve en hızlı çimlenme 20 0C’de olmaktadır. Özellikle 15 0C’nin altında ve 25 0C’nin üstündeki sıcaklıklar çimlenmeyi geciktirmektedir. 20 0C’nin üzerinde ise kesinlikle çimlenme olmamaktadır.
Sıcak havalarda toprak yüzeyine doğrudan doğruya gelen güneş ışınları nemi çabuk kurutur ve sıcaklığı bitki dokularına zararlı olacak düzeye çıkarabilir. Fideleri etkileyen sıcak zararı, patojen organizmaların neden olduğu çökerten hastalığına benzer. Bu nedenle birçok bitki için gölgeleme şarttır.
Işık Etkisi
Her ne kadar ışık gereksinimi tohum testlerinde çok önemli bir etki değilse de fide üretiminde oldukça önemlidir. Çimlenmenin ilk aşamalarında fideler tohumdaki yedek besin maddelerini kullanır.
Işık bu dönemde genellikle gerekli değildir. Işığın uyarım gücü ancak tohumlar suyu alıp şiştikten sonra etkili olmaya başlar. Daha sonraki büyüme döneminde yapraklarda yapılan özümleme sonucunda karbonhidrat yapımına bağlıdır. Dayanıklı ve güçlü bitkilerin oluşumu sırasında şiddetli ışık zorunludur.
Işık fidelerde büyüme olayını etkiler. Işığın gerekenden az olduğu durumlarda sarı renkli, ince uzun ve zayıf fideler oluşur. Kısa, güçlü ve bodur fidelerin elde edilmesi için bunların yeteri kadar ışıklanmaları sağlanmalıdır.
Öte yandan aşırı derecede yüksek ışık da fidelere zarar verir. Sonuç olarak aşırı derecede düşük veya yüksek ışık şiddetinden sakınılmalıdır. Fidelerin ilk büyümesi sırasında birçok bitkiler için kısmi gölgeleme zorunludur.
Suyun Etkisi
Tohumun suyu bünyesine alması çimlenme olayının ilk basamağıdır. Tohum tarafından suyun alınmasını etkileyen en önemli etken kabuğun yapısı ve tohumun çevresinde bulunan alınabilir suyun miktarıdır. Tohumlar gerek muhafaza ve gerekse çimlenme sırasında aldıkları suyun miktarı ve alınma hızı açısından değişiklik gösterir. Suyun alınma hızını en çok sıcaklık etkilemektedir. Yüksek sıcaklıklar su alımını hızlandırır.
Çimlenmekte olan tohuma verilen su, çimlenme gücünü ve hızını etkiler. Çimlenme, ortamın sıcaklık ve nem yönünden dalgalanmalara uğrayan üst yüzeyinde meydana gelir. Bu yüzden üst yüzeyde istenilen su miktarını sürekli olarak tohuma sağlamak zordur. Zorunlu olarak yüzlek ekilen küçük tohumlarda ve tohumun çimlenme hızının düşük olduğu durumlarda su sorunu daha büyüktür. Tohumlara çimlenene kadar aşırıya kaçmamak şartıyla sürekli sulama yapılmalıdır. Sulamalar genellikle sabah yapılmalı, drenaj sistemi çok iyi olmalıdır. Kötü bir drenajla birlikte aşırı sulama, ortamdaki havalandırmayı azaltır ve çürümelere neden olur, çökerten hastalığı meydana gelir.
Oksijenin Etkisi
Tohumlar canlılığını koruduğu sürece solunum devam eder, bu nedenle oksijen şarttır. Çimlenmemiş tohumda solunum hızı düşük olduğundan oksijen kullanımı çok düşük düzeydedir. Ancak çimlenme sırasında solunum hızı artar ve oldukça fazla oksijen kullanılır. Oksijen azlılığının çimlenme üzerine etkisi çok önemlidir. Eğer oksijen çok az miktarda olursa çimlenme tümüyle durmasa bile gecikebilir. Aşırı derecede sulamalar özellikle drenajı kötü olan yastıklarda ortamın boşluklarını havadan çok su ile doldurduğu için oksijen miktarı çok azdır.
Kaynak: Megep
BİYOLOJİ ÖDEV YARDIM
-
Mercanlar ve Mercan resifleri hakkında bilgi
-
Kulak Nedir? Kulağın Yapısı ve Görevleri Nelerdir?
-
Göz nedir ? Gözün görevleri nelerdir ? Canlılarda göz ve görme organı
-
Boğaz nedir ? Boğazın kısımları nelerdir ?
-
Omurga, columna vertebralis nedir ? Görevleri nelerdir ?
-
Doğal gübreler nelerdir
-
Kimyasal (yapay) gübreler nelerdir
-
Kortizol Nedir
-
Semantik Nedir ?
-
Karasal Ve Sucul Biyomların Özellikleri Nelerdir ?
-
Kaç çeşit biyom vardır
-
Bitki Ve Hayvanların Yeryüzündeki Dağılımını Etkileyen Faktörler Nelerdir?
-
Bitkisel dokular hakkında bilgi
-
Ekosistemde besin zinciri ve besin ağının önemi nedir ?
-
Genetik Algoritmalar