Dedektif Böcekler
İlk olarak adli araştırmalarda böcek kullanımını Çinli bir avukat ve araştırmacı olan Sung Tzu tarafından bir köyde boğazı kesilerek işlenen bir cinayeti aydınlatmada kullanılmıştır.
Olay yerindeki bıçaklar üzerindeki leş sineklerini gören Sung Tzu burdan yola çıkarak katili buldu. Batı’ da ise ilk olarak 1855’te Bergeret tarafından gerçekleştirilmiştir. Paris’ te bir evin dış duvarının arkasında bir bebek cesedinin bulunmasıyla araştırma başlamıştı. Bergeret çürüme durumundaki cesedin üzerinde toplanan böceklerin ölüm zamanının geçmiş yıllara ait olduğunu belirledi.
Tüm biyolojik varlıklar, öldükten sonra çürür ve ekolojik sisteme katılırlar. Bu çürüyen cesetler bazı canlılar için besin kaynağı oluşturur. Özellikle böcekler insan kalıntılarını ilk keşfeden ve kolonize olan canlılardır. Cesedin bulunduğu yerdeki böceklerin davranışı, biyolojisi ve dağılımı bilgisinden yararlanılarak adli olayların çözülmesine çalışılır.
Böcekler, özellikle sinekler, yumurtalarını ya da larvalarını cesedin burun deliklerine, dudak kenarlarına, kulak yoluna, göz pınarlarına, anüs ve vajen gibi doğal boşluklara bırakırlar. Bırakılan bu larvalar ve yumurtalar bir cesetin ölüm zamanını belirlemeye yardımcı olur. Ölüm zamanının belirlenmesinde entomolojik verilerden yararlanılarak yapılan çalışmalar iki sınıfa ayrılabilir. Bunlardan biri, cesede gelen artropodların süksesyonunu ve cesedin çürümesiyle ilgili evrelerin karşılaştırılmasıyla ölüm zamanının tahmin edilmesine dayanır. Diğer yöntem ise; cesede gelen böceklerin yaşam evrelerinin incelenmesi ve cesette bulunan yumurta, larva ve pupa yaşının hesaplanmasıyla ölüm zamanının saptanması esasına dayanır.
Farklı coğrafik alanlarda yaşayan böcekler sayesinde cesedin yerinin değiştirilme olasılığı olup olmadığını da açığa çıkarmada yardımcı olur. Cesedin yeri değişmişse bu durumda faunal verilerin bilinmesi çok önemlidir. İlk ölüm yeri ile taşındığı yerin böcek faunasının birbirine uyup uymadığına bakılır. Belli bir bölgede yaşayan böceklerin farklı bir bölgedeki ceset üzerinde bulunması, cesedin taşındığını kanıtlayabilir. Bu bağlamda bir ülkenin adli böcek faunasının bilinmesi çok önemlidir.
Ayrıca larvanın kursak içeriğinin Adli DNA analiz yöntemleriyle incelenmesi, larvanın son yemeği hakkında bilgi verebilir. Bu bilgiler olay yeri ile ilişkilendirilebilir ve kanıt karmaşası bu sayede giderilebilir. Ölüm zamanının tayinini doğru değerlendirebilmek için doğru teşhis yapmak gerekir. Adli entomoloji açısından önemli olan diptera türlerinin yumurta ve larvalarının morfolojik olarak tanınması son derece önemlidir.
Kaynaklar:
1. Kökdener M., 2016. Ölüm Zamanı Tayininde Adli Entomolojik Delillerin Kullanımı (GÜSBD 2016; 5(3): 105-110)
2. Açıkgöz H.N., 2010. Adli Entomoloji (Türkiye Parazitoloji Dergisi, 34 (3): 216221, 2010)
3. Sert O., 2004. Biyokrinal Böcek Bilimi (Entomoloji) Nedir?
Hazırlayan: Ebru Tanrıverdio
Makale kaynağı: Nucleus Biyoloji ( Facebook)
Zooloji Haberleri
-
Komodo Dişleri, Theropod Dinozorların Dişleriyle Çok Benziyor
-
Biyologlar yeni kaplan böceği türünü ortaya çıkarıyor: Eunota houstoniana
-
Bilim insanları yeni bir geko türünü ortaya çıkardı
-
CT taramalarında ortaya çıkan tuhaf yılan benzeri solucanların sırları
-
Dev kaplumbağalar yok edildikten 600 yıl sonra Madagaskar'a geri döndü
-
Hindistan kaplanları iklim ve insan baskısı arttıkça yükseklere tırmanıyor
-
Kitlesel Yok Oluşlardan Kurtulan Memeliler, ‘Genel Yiyici’ Değildi
-
Avrupa’da Bilinen Son Timsah 4,5 Milyon Yıl Önce Yaşamıştı
-
Ağaç kesimi ve iklim değişikliği dağ kuşlarını tehdit ediyor
-
Biyologlar, istilacı, etobur kurbağaların artık Georgia'da ürediğini söylüyor
-
Myanmar'da yeni bir çukur engereği türü keşfedildi.
-
Çin'de yeni bir iguana türü keşfedildi
-
Dev Dinozor Leşleri, Yırtıcılar İçin Önemli Bir Besin Kaynağıydı
-
Yarasalar 50 Milyon Yıl Önce de Ekolokasyon Kullanıyordu
-
Anadolu parsı aylar sonra yeniden görüntülendi