Düğün çiçeğigiller (Ranunculaceae)
Düğün çiçeği, düğün çiçeğigiller (Ranunculaceae) familyasından Ranunculus cinsini oluşturan yaklaşık 400 kadar türü bulunan otsu bitki türlerinin ortak adı.
Genellikle Mart, Nisan ve Mayıs aylarında çiçeklenen düğün çiçekleri yaz boyunca geniş koloniler oluşturarak alanı işgal eder.
Horozayağı adı verilen (Ranunculus alt cins Batrachium) bazı türler su içerisinde yetişir, bu yüzden bazı botanikçiler tarafından Batrachium cinsi altında toplanır. İki farklı yaprak türü vardır; su altındaki ipliksi yapraklar ve R. aquatilis'de olduğu gibi geniş yüzen yapraklar vardır, üçüncü olarak ara yaprak formları görülür.
Düğün çiçekleri bazı Lepidoptera türlerinin larvalarının besin kaynağını oluşturur. Bazı türleri gösterişli çiçekleri için bahçecilikte yetiştirilir. Parlak renkli büyük çiçekli çeşitleri geliştirilmiştir.
Yumru köklü, köksaplı, stolonlu veya gövde tabanı soğanlı, bir yıllık ve çok yıllık otsu bitkilerdir.
Yaprak: Yapraklar bulunduğu yere göre tabanda, gövdede ya da her ikisi birlikte görülebilir. Yapraklar basit, parçalı, tüysü (bileşik) veya lopludur. Yaprak ayası böbreksi-şerit biçiminde, kenarı dişli, tam, veya oymalıdır.
Çiçek: Çiçek kurulu uçta veya yaprak koltuğunda yer alır. 25 cm uzunluktaki talkımlarda 2-50 kadar çiçek ya da tekli çiçek görülür. Brahteler bulunur veya yoktur, yapısı yapraksı, küçük veya büyük görünümlüdür. İkinci derecedeki pulsu yaprak halkası yoktur. Er dişi çiçekler ışınsal bakışımlıdır. Çanak yapraklar meyvede kalıcıdır, 3-5 kadar, genellikle yeşil bazen mor, sarı veya beyaz renklidir. Şekli dikdörtgensi-eliptik, yumurtamsı veyahut mızrak biçimindedir. Taç yapraklar birbirinden farklı, rengi sarı nadiren beyaz, kırmızı veya yeşildir. Taç yapraklar dairemsi-şerit biçiminde olup uzunluğu 1–26 mm kadardır. Bal özü bulunur genellikle pulla örtülüdür. Erkek organlar 5-10 kadar; iplikçik ipliksi; ayrıca verimsiz erkek organlarda görülür. Dişi organ sayısı 4-250 kadardır. Tohum taslağında 1 tane yumurtalık yer alır. Boyuncuk vardır veya bulunmaz.
Meyve: Meyve aken nadiren torba biçiminde, agregat, uzantısız, disk biçiminde, dış bükey merceksi, küresel, ters yumurtamsı veya silindiriktir. Bazı durumlarda yanlarda damarlar göze çarpar. Meyvede gaga bulunr veya yoktur, düz veya çarpık olup uçta rastlanır.
Bütün düğün çiçeği türlerinde taze kısımları sığır, at ve diğer çiftlik hayvanları tarafından yenildiğinde zehir etkisi baş gösterir. Buruk tat ve ağızda oluşan kabarcıklar zehrin etkisini gösteren başlıca belirtilerdir.
Meralarda aşırı otlatma sonucu diğer yenebilen bitkilerle birlikte bırakılan düğün çiçekleri istemedende olsa hayvanlar tarafından yenilir dolayısıyla zehirlenmelere yol açar. Semptomları arasında kanlı ishal, aşırı salya akması, karın ağrısı ve gastrointestinal sistem rahatsızları ile mukozada şiddetli kabarcık oluşumu sayılabilir.
Düğün çiçeklerine elle temas edildiğinde Ranunculin, Protoanemonin olarak bilinen bir forma dönüşür ve insanlarda deri iltihaplanmasına sebep olur. Bu yüzden bitkilere uzun süre dokunulmaması sağlık açısından önem taşır. Kurutulmuş düğün çiçekleri toksik etkisini kaybeder böylece saman olarak güvenle kullanılmaya müsait hale getirilmiş olunur.
Bitki Türleri - Flora
-
Campanula troegerae - İspir çıngırağı
-
Tunceli -Dersim Munzur dağlarından Tulipa L.
-
Dağnanesi -Cyclotrichium origanifolium
-
Centaurea tchihatcheffii - Yanardöner
-
Dere Marulu - Lactuca bourgaei
-
Kısmetağacı - Clerodendrum bungei
-
Türk Zambağı
-
Bolboğum - Polygonatum verticillatum
-
Kirpikli ZAMBAK - Lilium ciliatum
-
Sarı Salep -
-
Geranium rotundifolium L
-
Sedum album - Çoban kavurgası (Çepni, Gemerek-Sivas)
-
Clematis orientalis - köpektutağı
-
Primula vulgaris - Çuha çiçeği
-
Kastamonu Karanfili - Dianthus kastembeluensis