EKOLOJİK TEMİZ ÜRETİM NEDİR ?
Hızlı sanayileşme, nüfus artışı, kentleşme ve çevresel bozulma, pekçok endüstriyel girdide dışa bağımlılık, vd. pekçok nedenle, tüketim ve üretimin azaltılması anlamına gelmeyen, yüksek verime sahip üretim teknoloji ve yöntemlerin kullanımıyla, aynı miktarda üretim için daha az doğal kaynak ve enerji kullanımı ve daha az atık üretimi prensibine dayanan Sürdürülebilir Tüketim ve Temiz Üretim (STÜ) kavramı, ülkemiz için çok büyük bir önem arz etmesine karşın, STÜ çatışı altında yer alan çalışmalar ülkemizde çok sınırlı düzeyde bilinmekte ve uygulanmaktadır.
ÜLKEMİZDE TEMİZ ÜRETİM UYGULAMALARI:
Ülkemizde Temiz Üretim (TÜ), ulusal bilim ve teknoloji politikalarını belirleyen en üst kuruluş olan, Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu'nun (BTYK) sekretarya görevini de yapmakta olan TÜBİTAK’ın öncelikli çalışma alanları içerisinde yer almaktadır. 20 Aralık 1999 tarihinde BYTK’nın 5. Toplantısı’nda Sanayi Alt Grubu’nca hazırlanan Rapor’da temiz üretimin ülke çapında yaygınlaşmasını sağlamak üzere bir yapılanma modeli önerilmektedir. Konunun gerektirdiği kurumsal altyapı, finans sistemi ve hukuki altyapının oluşturulmasını içeren bu yapılanma modelinin kilit taşı “Temiz Üretim Merkezi”dir. Bu Merkez’in, temiz üretim alanında;
1• izlenecek politika ve stratejileri belirlemesi, 2• test, ölçüm ve belgelendirme hizmetleri vermesi, 3• teknik ve yönetimsel danışmanlık yapması, 4• enformasyon hizmetleri vermesi, 5• eğitim ve tanıtım çalışmaları yapması, • teknoloji geliştirmesi ve teknoloji transferinde yol gösterici çalışmalar yapması öngörülmüştür.
Ayrıca, TÜBİTAK’ın Vizyon 2023 Projesi kapsamında hazırlanan Enerji ve Çevre Teknolojileri Stratejisi Raporunda; 1• Temiz Üretim Teknolojileri, 2• Atık miktarının azaltılması 3• Atıkların mümkün olduğunca geri kazanımı 4• Atıkların en uygun ve ekonomik yollarla çevreye zarar vermeyecek şekilde bertaraf edilmesi konularına vurgu yapılmaktadır.
Yaşam Döngüsü Analizi Yönteminin Evsel Katı Atık Yönetiminde Uygulanması: Ankara Örnek Çalışması başlıklı çalışmada, Ankara’nın katı atık yönetim sistemi için farklı katı atık yönetim sistemi senaryoları geliştirilmiş ve IWM-1 Modeli yardımı ile Yaşam Döngüsü Analizi yöntemi kullanılarak karşılaştırılmıştır. Beş senaryo kapsamında göz önüne alınan katı atık yönetim metodları; atıkların toplanması ve taşınması, kaynakta ayırma, ayıklama tesisi/transfer istasyonları, yakma, anaerobik arıtma ve düzenli depolamadır. Çalışmanın amacı, hem çevresel açıdan hem de ekonomik açıdan Ankara için en uygun katı atık yönetim sistemi seçeneğinin belirlenmesidir.
Tekstil Sektöründe Avrupa Birliği IPPC Direktifi İle Uyum Çalışmaları: BAT Uygulamaları başlıklı TÜBİTAK projesi kapsamında Türkiye’nin önde gelen bir tekstil fabrikasında kirlilik önleme çalışmaları yürütülmüştür. Bu çalışma kapsamında Tekstil Sektörü BAT Referans Dokümanı baz alınarak “Mevcut En İyi Teknikler” arasından işletme ile paralellik gösterenler seçilmiştir. Tesiste varolan prosesler ile ilgili olduğu için seçilen kirlilik önleme ve azaltma olanakları prosesler özelinde incelenmiş ve proses değerlendirmeleri sonucunda 22 adet uygulanabilir Kirlilik Önleme ve Azaltma Seçeneği belirlenmiştir. İşletme yetkilileri ile yapılan görüşmeler sonucu ekonomik ve pratik olarak uygun bulunan seçenekler belirlenmiş ve uygulanmıştır. Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrolü (IPPC) Direktifinin Kabul Edilmesi ve Uygulanmasına Yönelik Yetki (Kapasite) Geliştirme Projesi AB IPPC Direktiflerinin kabul edilmesi ve uygulanmasında Türkiye yönetiminin kurumsal gelişimini sağlamak amacıyla Ocak 2003- Aralık 2004 (Mart 2005e kadar uzatılmıştır) yılları arasında gerçekleştirilmiştir. Bu projede, spesifik olarak bahsi geçen Direktifin yürütülebilmesi için yasal bir çerçeve ve kurumsal bir altyapının geliştirilmesi hedeflenmiştir. İzmir’deki bir petrokimya endütrisinde pilot bir proje ile uygulanmıştır. Hollandalı ‘Grontmij Water & Reststoffen BV’ ve Bakanlığımız tarafından uygulanmıştır. Türkiye için Çevre Alanında Yetki (Kapasite) Geliştirme Projesi, Bakanlığımız yürütücülüğünde Nisan 2003’de başlayan ve iki yıl süren bir AB ortak-fon projesidir.
Bu projede Türkiye’de çevre alanındaki faaliyetlerle ilgili yasal, kurumsal, teknik ve yatırım konularında yetkilerin eğitilmesi, dolayısıyla, çevresel kazançların etkin uygulamasının hızlandırılması amaç edinilmiştir. Tekstil Sektöründe Çevre Standartları Projesi KOSGEB, İzmir Sanayi Odası, Ege İthalat ve İhracatçıları Birliğini tarafından yürütülen, Türk tekstil endüstrisinde kullanılan malzemelerin AB çevre standartlarına uygun hale getirilmesini hedefleyen AB destekli bir projedir. TTKTTE (Tekstil Terbiye ve Konfeksiyon Temiz Teknolojiler Enstitüsü), TTGV(Türkiye Teknoloji Gelistirme Vakfi), TÜBITAK-MAM(TÜBİTAK-Marmara Arastirma Merkezi)-DTI (Danish Technolgy Institute) tarafından Tekstil Ürünlerinin Uluslararasi Üretiminde Ekolojik Dengeyi Bozmayacak Temiz Üretim Teknolojilerinin Geliştirilmesi başlıklı bir Proje yürütülmüştür.
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme (KAMAG) Projelerini Destekleme Programı (1007) kapsamında, Bakanlığımız Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü’nün müşterisi olduğu ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü koordinatörlüğünde hazırlanan, 108G064 No.’lu “Türkiye’de Temiz Üretim Uygulamaları için Kapasite Oluşturulması” Proje önerisinin hayata geçirilmesi için ulusal ve uluslararası düzeyde mali kaynak aranmaktadır. Son olarak, 2008 Yılı 60. Hükümet Programında; “Çevre ve Orman Bakanlığı’nın sorumluluğunda, temiz üretim stratejilerinin uygulanması için gereken altyapının ve kapasitenin geliştirilmesine yönelik çalışmaların başlatılacağı ifade edilmektedir.
Ekoloji
-
Ekosistem hizmetleri
-
Biyoremediasyon Nedir ? Biyoremediasyon Teknikleri Nelerdir ?
-
Enerji Bağımsızlığı Nedir ?
-
İklim Araştırmaları
-
Sera Etkisi - Atmosferdeki karbondioksitin sera gazı etkisindeki yeri nedir?
-
CO2 Salımları
-
İklim Bilimi - İklimi Nasıl Değiştiriyoruz
-
Ağır Metallerin Sağlık Üzerine Etkileri
-
Küresel Isınmanın Sonuçları
-
Asit Yağmurlarının Çevre Üzerine Etkileri
-
Tür Çeşitliliğinin Korunması
-
Biyolojik Mücadele Kavramı
-
Atık Suların Kullanım Alanları
-
Sera gazı ile küresel ısınma arasında nasıl bir ilişki vardır? Kaynak: Sera gazı ile küresel ısınma arasında nasıl bir ilişki vardır?
-
Canlı Türlerinin Yok Olmasının Doğal Dengeye Etkisi