Evrim ve Yeni Türlerin Oluşumu
Günümüzde türleşme,ayrı bir bilim dalı haline gelmiştir.Sınıflandırmada zorunlu bir rolü olmamakla beraber,türleşme bilimi,taksonominin bir alt birimi olarak kabul edilebilir.Türleşme çeşitleri:
1) Irklardan yeni türlere:Genel olarak bir türün,birbirinden belirgin şekilde farklı olan populasyonları ırk olarak nitelendirilir.Taksonomistler ırk kavramı yerine,bir türün içerisinde farklı populasyonları nitelendirmek için alttür,varyete ve subvaryete kavramlarını kullanırlar.Bu değişik terimler arasındaki evrimsel ve biyolojik farkları belirlemek zor olduğundan evrimciler ırk kavramını tercih eder.
2) Ani ve dereceli türleşme:Bu terimleri ilk VALANTINE(1949) ifade etmiştir.
Ani ekotür:Kromozom sayısı ile birbirinden ayrılan,aralarında belirgin ekolojik ve coğrafik farklar olduğundan sınırlı gen değişimi olan gruplardır.
Dereceli ekotür:Aynı kromozom sayına sahip,aralarında çok iyi tanımlanan morfolojik,ekolojik ve coğrafik farklar bulunan,yapay ve doğal koşullarda sınırlı gen değişimi kapasitesine sahip gruplardır.
Ani ekotür kavramından türetilen ani tür oluşumu,kromozom sayısındaki ani değişimlerin sonucu olarak ortaya çıkar.Kromozom sayısı değişmeleri,populasyonlar arasında,geriye dönüşü olmayan bariyerlerin ortaya çıkmasını ve izolasyonu sağlar.Bu ani kromozom değişiklikleri çoğunlukla poliploididir.
Birçok araştırmacı ani ve dereceli türleşme yerine Allopatrik türleşme,Parapatrik türleşme ve Simpatrik türleşme ayrımını tercih eder.
- Allopatrik türleşme:Bir türün yayılış alanı,fiziksel ayrılırsa,bu tür zamanla iki ayrı türe farklılaşır.
-Parapatrik türleşme:Parapatrik türleşmede yeni türler,tamamen ayrılmış populasyonlardan değil,bitişik populasyonlardan meydana gelir.İki populasyonun arealinin çakıştığı kesime hibrit zonu denir.Hibrit zonu,bir türün,önemli derecede farklı iki formu arasında hibritleşmenin meydana geldiği temas alanıdır. Hibrit zonunun her iki tarafındaki formlar,ayrı tür olarak sınıflandırılacak kadar farklıdır.
- Simpatrik türleşme:Bir türün coğrafik alnında herhangi bir ayrılma olmaksızın iki ayrı türe farklılaşmasıdır.Simpatrik türleşmenin bir şekli ani türleşmedir.Simpatrik türleşme,dereceli türleşme şeklinde de gerçekleşebilir.Farklı besine yönelme,farklı habitata uyum,üreme zamanının ayrılması gibi etkenlerle simpatrik türleşme gerçekleşir.
3) İzolasyon çeşitleri:
a) Coğrafik İzolasyon:Populasyonun çeşitli coğrafik engellerle ayrılması ve gen değişiminin önlenmesidir.
b) Ekolojik İzolasyon:Populasyonlar ve türler aynı alanda bulunabilirler.Ancak farklı habitatları işgal ederek ekolojik olarak ayrılır.
c) Mevsimsel İzolasyon:Aynı alanı işgal eden yakın akraba türlerin,yılın farklı zamanlarında eşeyli üreme evresine geçmesidir.
d) Zamansal İzolasyon:Aynı zamanda çiçek açan yakın akraba türlerin polenleri günün farklı saatlerinde anterden ayrılır ya da stigma farklı saatlerde polen kabul eder.
e) Mekanik İzolasyon:Yapısal olarak yapay yöntemlerle döllenmenin engellenmesidir.
f) Davranış İzolasyonu:Bitkilerin ve hayvanların yakın akraba türlerinin bireyleri aynı lokalitede bir arada bulunabilirler.Bu gibi türler arasında çiftleşme mümkün olsa bile davranış farklı döllenmeyi etkiler. Bu gibi türlerin kur yapmaları ve sevişmeleri çok farklı olduğundan farklı türlerin bireyleri ile çiftleşemezler
g) Gametofit İzolasyonu:Erkek(polen) ve dişi(ovül) gametofitin uyumsuzluğudur.
h) Gamet İzolasyonu:Bir türün poleni,başka bir türün stigmasında çimlenip,polen tüpü embriyo kesesine ulaşsa bile gametler ve endosperm çekirdekleri birleşemez.
i) Tohum Uyuşmazlığı:Türler arasında melez oluşur,tohum meydana gelmez.
j) Hibritlerin Yaşayamaması:
k) F1 Hibritlerinin Sağlıksız Oluşu:
l) F1 Hibritlerinin Kısırlığı:
m) F2 Hibritlerinin Yaşayamaması Ya da Kısırlığı:
n) F2 Hibritlrinin Sağlıksız Oluşu:
Bu maddelerden a-g arası dışsal,h-n arası ize içsel mekanizmadır.
First Zone Finished
Sistematik
-
Sivrisineklerin Sınıflandırılması
-
Türleşme nedir ? Doğal türleşme şekilleri nelerdir ?
-
Bloom Taksonomisi Nedir?
-
FİLOGENETİK SİSTEMATİK
-
FİLOGENİ
-
Taksonominin Tanımı
-
TAKSONOMİNİN ÖYKÜSÜ
-
Metazoa’ nın Yapı Planı ve Ortaya Çıkışı
-
Hayvanların Organizma Alemindeki Yeri
-
Evrimin Ana Hatları
-
Filogenez ve Sistem
-
Homoloji kavramı nedir
-
Sistematiğin Yöntemleri
-
Yüksek Kategoriler - Regnum - Diviso - Ordo
-
Sistematikte Tür Kategorisi