Farmakogenomik İlaçlar ve Kanser
Farmakogenomik; (Genler ve gen ürünleri üzerinde yeni ilaçlar için hedef noktaların bulunması ile uğraşır.) Bireyselleştirilmiş ilaçlar, hastalar için en iyi ilaçları seçmeye çalışan doktorlara önemli avantajlar sunan genetik çalışmaların özel bir şeklidir. Image credit: Shutterstock
Kanser, DNA'daki mutasyonlardan kaynaklı genetik bir hastalıktır. Bu mutasyonlar hücrelerin kontrol dışı büyümesine ve bölünmesine neden olarak tümörleri oluşturmaktadır. Birtakım farklı genlerdeki mutasyonlar kansere neden olabilir. Kişiye özgü ilaçlar kullanılarak, kanser hücrelerindeki spesifik genetik mutasyonlar hedeflenebilir.
Herceptin ve meme kanseri
Herceptin® (trastuzumab olarak da bilinir) meme kanserinin tedavisinde kullanılan bir ilaçtır.
Herceptin®, vücutta HER2 olarak bilinen bir proteini hedefler. Kanser hücrelerinin yaklaşık % 20-30'u hücrelerinin yüzeyinde yüksek HER2 seviyesine sahiptir. Bir hastanın kanser hücrelerinin yüksek HER2 seviyesine sahip olup olmadığını ve Herceptin®'in etkili bir tedavi olup olmayacağını öğrenmek için bir test yapılabilir. Eğer hastanın kanseri yüksek seviyede HER2 proteinine sahip değilse, Herceptin® ilacı kanseri yok etmeyecektir.
Glivec ve lösemi
Glivec® (imatinib olarak da bilinir), hedefe yönelik kanser tedavisinin başka bir örneğidir.
Bu tedavi özellikle kronik miyelojenöz lösemi (KML) adı verilen bir lösemi türü için kullanılır. Bu lösemi, 9 ve 22. kromozomlar arasındaki DNA'nın yeniden düzenlenmesinden kaynaklanır. Yapılan yeni kromozom, 'Philadelphia kromozomu' olarak adlandırılır. Daha spesifik olarak, kromozom 9 üzerindeki ABL geni, 22. kromozoma aktarılır. Bu yeniden düzenleme, ABL ve BCR genlerinin, BCR-ABL olarak adlandırılan bir birleşmiş geni oluşturmak üzere bir araya gelmesine neden olur.
ABL geninin kodladığı ürün, bir enzim olan tirozin kinazdır. Normal koşullar altında, bu enzim büyümeyi ve bölünmeyi kontrol etmek için hücreler arasındaki sinyalleri iletmeye yardımcı olur. Anormal füzyon geni olan BCR-ABL, tirozin kinaz aktivitesini de kodlar, ancak sinyaller hiç bir şekilde düzenlenmez. Bu durum, hızlı ve sürekli olarak bölünen ve çok sayıda hücrenin üretilmesine yol açan beyaz kan hücreleri ile sonuçlanır. Bu, kronik miyeloid löseminin bir özelliğidir ki, yorgunluk, iştah kaybı ve ateş gibi semptomlara yol açar.
Glivec®, bir tirozin kinaz inhibitörüdür. Bu ilaç, spesifik BCR-ABL füzyon proteinini tanıyabilir ve hedefleyebilir, böylece Philadelphia kromozomuna sahip lösemi hastalarında kanser hücresi büyümesini engellemek için kullanılabilir.
Kanser tedavisinin geleceği
Kemoterapi gibi mevcut tedaviler, bir takım zararlı yan etkilere neden oldukları için kanserde hedefe yönelik tedavi geliştirmek önemlidir. Güncel kemoterapi ilaçlarının çoğu, ister kanser hücresi olsun, ister olmasın bütün hücre bölünmelerini hedef alır. Bu yüzden bazı kemoterapi ilaçları saç dökülmesine neden olur, çünkü bu ilaçlar, normalde çokça bölünen saç köklerinin hücrelerini öldürürler.
Farmakogenomik bilim adamları, sadece kanserden sorumlu ve kansere özgü olan bu bileşenleri hedefleyen daha spesifik ilaçlar geliştirmeyi ümit etmektedir. İnşallah bu, daha az yan etki ile daha etkili tedavilere yol açacaktır.
Kaynak: https://www.yourgenome.org/stories/pharmacogenomics-and-cancer
Biyolojik Gelişmeler
-
Avustralya fosili, fotosentezin en az 1,75 milyar yıl önce evrimleştiğini öne sürüyor
-
Böcek kanatlarının solungaçlardan evrimleştiğine dair yeni kanıtlar
-
Denizyıldızının Başı Neresi? Tahmininiz Büyük İhtimalle Yanlış
-
Biyoloji bölümü seçenler ve biyolojiye ilgi duyanlar için bazı öneriler
-
Canlıların Gizemli Dünyasını Keşfetmek: Biyologların Gözüyle Doğa, Genetik ve Evrim
-
Biyolojik ve Kimyasal Silahlar Ne Zamandan Beri Var?
-
Filler Gerçekten ‘Asla Unutmaz’ mı?
-
Sibirya’da Bulunan Ayı Mumyası, Mağara Ayısı Değilmiş
-
California Bilimler Akademisi Bilim adamları 2022'de 146 yeni tür tanımladı
-
Yapay zeka hücre hareketini mikroskop altında analiz edebiliyor.
-
Ağaçlardan Önce Yeryüzünde Devasa Mantarlar Vardı
-
Biyoloji Terimleri Sözlüğü Yayımlandı
-
Avcı-Toplayıcılıktan Tarıma Geçiş Tam Olarak Nasıl Gerçekleşti?
-
Kök Hücre Nedir?
-
Tat hücreleri hayvanın yiyecek arama stratejisini nasıl kontrol edebilir?