Fritillaria acmopetala ssp. acmopetala - Duguk
Fotoğraf: Prof. Dr. Ahmet KARATAŞ
Duguk (Fritillaria acmopetala ssp. acmopetala)
OSMANİYE: Düziçi, Düldül Dağı; 23.04.2016
Ağlayangelinler (Fritillaria) cinsinin güzel türlerinden biri duguk. İki alttür halinde Akdeniz bölgemizde Muğla'dan Karaman'a; Mersin'den Hatay'a kadar olan kesimde sedir ormanlarının kalkerli kayalık kesimlerinin olduğu 2.000 m'den deniz kıyısının hemen üzerine kadar bulunur. Nominat alttür (acmopetala), sahilden 1000 m civarına kadar bulunur ve Mart-Mayıs aylarında çiçeklenirken; diğeri alttür wendelboi, daha yüksekte 1000-2000 m aralığında yetişir ve Nisan-Haziran aylarında çiçeklenir.
Family : Liliaceae
Genus : Fritillaria L.
Taxon : Fritillaria acmopetala BOISS. subsp.
Ömür: Çok yıllık
Yapı: ot
Hayat formu:
İlk çiçeklenme zamanı: 3
Son çiçeklenme zamanı: 5
Habitat: koru açıklıkları, çalılık ve tahıl tarlası
Minimum yükseklik: 20
Maksimum yükseklik: 1000
Endemik: -
Element: D. Akdeniz
Türkiye dağılımı: G. ve B. Anadolu
Genel dağılımı: Kıbrıs, Lübnan, Suriye
Çiçek yapısı ; Dıştaki taç yapraklar yeşilimsi sarı ve kestane renklidir. Taç yaprakların dip kısmında, bazen mor bir bant bulunur; bu mor bant, taçyapraklarının yarısına kadar yükselebilir. İçteki taçyaprakların yarısına kadar yükselebilir, İçteki taç yapraklar daha koyu ve yüzeyi parlaktır. Çiçek sayısı genellikle tek , nadiren ikilidir. İklime bağlı olarak İlkbaharın ortasında ya da sonuna doğru açar.
Genelde 1200 m yüksekliğe kadar dağ yamaçlarında , çalılık alanlarda yetişir. Doğal ortamı, ağaç altları ve ormanlarda tabandaki kireçli topraklardır.
Yaygın türe ait, Antalya bölgesinde tespit edilen bir alttürü, daha kısa boylu, daha geniş yapraklı ve kareye yakın şekilde çiçeklere sahiptir. Sadece , Antalya Akseki bölgesinde görülen bu endemik alt tür, ''Fritillaria acmopetala Boiss. subsp. wendelboi Rix'' adıyla kaydedilmiştir. ( Bağbahçe dergisi sayı-13 Duguk - Muğlanın baykuşla anılan Ters Lalesi )
Anadolu’da Fritillaria tipinin 41 tane yetişen tür ve alttürü vardır ki 14’ü endemiktir. Endemizm oranı 35.2% dir. Göz önüne alınacak olursa Fritillaria türünün yaklaşık üçte biri ki bütün ki dünyada yetişen bütün türler bizim ülkemizde doğal olarak yetişiyor ve bunların 15% i fazla miktarda burada yetişir. Fritillaria türleri ile ilgili bizim ülkemizin önemi daha iyi anlaşılmaktadır (Rix, 2001; Arslan, 2002; Tübives, 2008).
Bitki Türleri - Flora
-
Campanula troegerae - İspir çıngırağı
-
Tunceli -Dersim Munzur dağlarından Tulipa L.
-
Dağnanesi -Cyclotrichium origanifolium
-
Centaurea tchihatcheffii - Yanardöner
-
Dere Marulu - Lactuca bourgaei
-
Kısmetağacı - Clerodendrum bungei
-
Türk Zambağı
-
Bolboğum - Polygonatum verticillatum
-
Kirpikli ZAMBAK - Lilium ciliatum
-
Sarı Salep -
-
Geranium rotundifolium L
-
Sedum album - Çoban kavurgası (Çepni, Gemerek-Sivas)
-
Clematis orientalis - köpektutağı
-
Primula vulgaris - Çuha çiçeği
-
Kastamonu Karanfili - Dianthus kastembeluensis