Biyologlar - Biyolojiye Gerçekçi Yaklaşım

İngiliz ve İrlanda vahşi yaşamından büyük bir ısırık alan minik örümcekler

---

Son yirmi yılda, davetsiz bir misafir İngiltere ve İrlanda dahil olmak üzere Batı Avrupa'daki evlerin yanı sıra Batı Asya ve Kuzey ve Güney Amerika'nın Pasifik kıyılarında göründü.

Küçük olmaları sebebi ile göze çarpmıyorlar, ancak hiçbir şey yayılmalarını durduramıyor gibi görünüyor. Soylu sahte dul örümceği (Steatoda nobilis), Madeira ve Kanarya Adaları'nın dağlık bölgelerindeki kaldera kayalarının kuytu köşelerindeki doğal yaşam alanından Londra ve Dublin banliyölerindeki sivri fareler, yarasalar ve kertenkelelerle beslenebilen bir tehdittir.

Asil sahte dul örümceği ilk olarak 1875'te bir taksonomist tarafından tanımlandı. Dört yıl sonra, hevesli bir araknolog olan Rahip Pickard-Cambridge, İngiltere'nin güneybatı kıyısında genç bir dişi tespit etti. 1929'da yazar ve kaşif William Syer Bristowe, Steatoda nobilis'in Kanarya Adaları'ndan yapılan muz sevkiyatıyla gelemiş olabileceğini öne sürdü.

2000 yılında, Bournemouth'tan Southampton ve Portsmouth'a uzanan dar bir alanda asil sahte dul popülasyonları gözlemlendi. 2005 yılında Londra ve Birmingham'da görüldüler. 2017'ye gelindiğinde, Glasgow, Edinburgh ve Orkney Adalarından bu türe ait raporlar gelmeye başladı.

Bu arada, Portekiz'den kuzey Almanya'ya kadar Batı Avrupa'nın çoğu yerinde görüldüğünü bildiriyordu. Daha doğuda  Türkiye ve İran'da aynı tür keşfedildi, batıda ise Kaliforniya, Ekvador ve Şili'de popülasyonları bildirildi.

Bu örümcek yayılma hızına rağmen, henüz resmi olarak istilacı bir tür olarak tanımlanmadı. Bilim adamları, öncelikle doğal menzilinin dışında bulunduğu her yerde sahip olduğu etkiyi değerlendirmelidir. 2015 yılında Birleşik Krallık ve İrlanda'da meydana geldiği iddia edilen bir dizi ciddi örümcek ısırığının ardından, Galway Üniversitesi Venom Sistemleri Laboratuvarı olarak araştırmaya başladık.

O zamandan beri asil sahte dul hakkında 13 çalışma yayınladık. Son araştırmamız, Britanya'da korunan bir tür olan cüce kır faresi (Sorex minutus) yiyen birini belgeliyor. 

Bu türden bir örümceğin bir sivri fareyi yerken görülmesi, üçüncü belgelenmiş bir küçük omurgalı avı vakası bu türün genellikle omurgalı hayvanları avladığını düşündürüyor.

Yabancı türler, çoğaldıklarında ve ekosistemlere, insan sağlığına veya ekonomiye zarar vermek için orijinal giriş alanlarının ötesine yayıldıklarında istilacı olarak sınıflandırılır. Soylu sahte dullar, yerli türleri yiyerek ve rakiplerini geride bırakarak, istilacı bir tür tanımına daha da fazla yaklaşıyor.

Asil sahte dul, görsel olarak muhteşem bir örümcek değildir. Kafatasına benzeyen ve kabaca 50 peni büyüklüğünde açık kahverengi bir altıgen taşıyan koyu renkli, şişkin bir karına sahiptir. Gağınık görünümlü küçük ağlar yaptıkları bilinmektedir.

Bu örümcek rahatsız edildiğinde ya saklandığı yere çekilir ya da yere düşer ve bir yerlere sığınmak için koşar. Bazı tehlikeli durumlarda ölü taklidi yapar. Peki yeni bölgeleri işgal etmede neden bu kadar çok başarılı?

Yetenekli (ama alçakgönüllü) bir avcı

Asil sahte dullar, yerleştikleri her yerde yerli rakiplerini geride bırakmaktadırlar. Bu tür çok çeşitli iklimlere dayanabildikleri gibi İrlanda ve İngiltere'ye özgü birçok örümceğin hayati fonksiyonlarının yavaşladığı kış aylarında bile aktif olarak kalabilirler. İrlanda'da yapılan bir araştırma, dişilerin Nisan ve Eylül ayları arasında her üç ila dört haftada bir 200'e yakın yumurta içeren bir koza bırakabildiğini gösterdi. Birçok yerli örümcek yılda yalnızca bir ila üç yumurta kozası bırakır.

Asil sahte dul örümcekleri, "gerçek" kara dulların yakın akrabalarıdır ve zehirlerinde kabaca aynı toksin maddeleri barındırırlar. Bu örümceklerin zehirleri özellikle omurgalı küçük hayvanlar için öldürücü olan latrotoksin adı verilen bir grup nörotoksini içerir.

Bu proteinler sinir uçlarına bağlanır ve gönderilen mesajları bozarak kasların ve organların beyinden gelen sinyalleri kaçırmasına neden olarak felç ve ölümlere yol açabilir. Asil sahte dullar tarafından ısırılanlar, ısırmanın ne kadar acı verici olabileceğine ve bazen tıbbi müdahale gerektirebileceğine tanıklık edebilirler .

Dev ev örümceğinden (Eratigena atrica) 125 kata kadar daha güçlü olan zehirleri, yerel örümcekleri sıklıkla bir sonraki öğünlerine çevirebildikleri için yayılma hızlarıda oldukça hızlı olur .

Asil sahte dul, genellikle tahta biti, sinekler, çıyanlar, eşek arıları ve bal arıları da dahil olmak üzere mevcut olan her şeyi yiyebilir. Ancak en çarpıcı olanı, kendilerinden önemli ölçüde daha büyük hayvanları avlayabilme yetenekleridir; kertenkeleler, yarasalar, sivri fareler, beslenme biyolojilerinin bir parçası olarak kaydedilmiştir.

Örümcek avını örümcek ağı ile hareketsiz hale getirildikten sonra zehirli bir ısırıkla onları felç eder. Daha sonra sindirim enzimlerini avının içine aktarır ve vaının yumuşatılmış et suyunu ve sindirim sıvılarını geri emer.

Küreselleşmenin bir yan ürünü

Büyüleyici olsa da asil sahte dullar, yerli örümcekleri yerinden ederek ve onlardan kaçınmak veya onlara karşı kendilerini savunmak için asla evrimleşmemiş hayvanları avlayarak ekosistemlere zarar verebilir. Bu nedenle, diğer istilacı türler gibi kontrol edilmelidirler .

ABD'de 1960 ile 2020 arasında, biyolojik istilaların yaklaşık 1,22 trilyon ABD dolarına (1,02 trilyon sterlin) mal olduğu tahmin ediliyordu.

19. ve 20. yüzyıllarda iklime alışma toplumları, Avustralya'da tavşanları, Yeni Zelanda'da keseli sıçanları ve dört kıtada Avrupa sığırcıklarını tanıttı ve bunların hepsi de yıkıcı ekolojik sonuçlar doğurdu. Bu gönüllü dernekler bunu, yerli olmayan bu türlerin yeni ortamlarına uyum sağlamaları için yaptı.

İklimlendirme toplumları çoktan gitti, ancak insanların ve malların sürekli hareketi, 21. yüzyılda biyolojik istila riskini artırdı. Asil sahte dulun olağanüstü yayılması, bu küreselleşme sürecinin bir yan ürünüdür.

Artık onlarla birlikte yaşamayı öğrenmeli ve yerel vahşi yaşam üzerindeki etkilerini izlemek için elimizden gelenin en iyisini yapmalıyız.

https://theconversation.com/noble-false-widows-the-tiny-spiders-taking-a-big-bite-out-of-british-and-irish-wildlife-199935

---