Biyologlar - Biyolojiye Gerçekçi Yaklaşım

İstilacı Balıklar, Sulak Alanlar İçin Büyük Bir Tehlikedir

---

Beşparmak Dağları'nın eteklerinde yer alan  Azap Gölü(Aydın);  farklı özelliklerdeki zengin bitki ve hayvan çeşitliliği ile Sakar Meke, Bahri, Küçük Batağan, Yeşilbaş, Küçük Akbalıkçıl, Küçük Karabatak,Tepeli Pelikan ve Angıt gibi çok sayıda kuşa barınma, beslenme, kuluçka imkanı sağlamakta, kuş göçlerinde konaklayan ve kışlayan kuşlar için cazip bir ortam oluşturmaktadır. Azap Gölü, Saz Kedisi, Akkuyruklu kartal gibi çok önemli canlı türlerinin bulunduğu sucul canlıların yaşadığı zengin bir ekosistem barındırması nedeniyle bilhassa kış aylarında yerli-yabancı çok sayıda kuş gözlemcisinin cazibe alanı olmaktadır.
Yöredeki sulak alanlar ile ilgili uzun yıllardır sürdürdüğümüz çalışmalar sonucunda; 2007 yılında Azap Gölü'nde, Lepomis gibbosus  (Güneş Balığı) tespit ettik, türün istilacı ve  ekolojik yapıyı tahrip eden tehlikeli bir balık olduğu konusunda gerekli uyarılarımızı yaptık,  gölün 2007 yılında tamamına yakın kurudu, 2008'de tekrar su tutarak günümüze kadar da gölde Güneş Balığı'na rastlamadık. 2011 yılında Azap Gölü'nde ilk kez Carassius gibelio  (Gümüşi Havuz Balığı- İsrail-Çin Sazanı) tespit ettik ve bu türün de istilacı ve biyolojik çeşitliliği yok eden tehlikeli bir balık türü olduğunu  yetkililere bildirdik.

Son yıllarda yoğun yağmurlarla ve barajlardan salınan sular B.Menderesi taşırarak, Avlan Gölü'ndeki su seviyesinde de büyük oranda artış meydana gelmesine neden olmuştur. Ağustos ve Eylül aylarındaki araştırmalarımızda Azap Gölü'nde tükendiği sanılan Lepomis gibbosus (Güneş  Balığı), eğer balıklandırma amaçlı göle girmediyse, büyük bir olasılıkla taşkın sularıyla tekrar Azap'a girerek çoğalabilir ve gölde canlı çeşitliliğinin geleceğini tehdit edebilecektir. Geçtiğimiz hafta yörede Azap Gölü'nün de yer aldığı sulak alanlara  balıklandırma amaçlı çok sayıda balık bırakıldı. Göllerin balıklandırılması bilimsel verilere dayandırılan ve doğayı tahrip etmeyen çalışmalar olmasına büyük özen gösterilmelidir. Doğal alanlarımızda büyük oranda balık üretimi kapasitesi olmasına rağmen; ekonomik nedenler öne sürülerek yapılan balıklandırma ve diğer çevresel müdahalelerden dolayı sulak alanlarımızın doğal özellikleri ve sürekli olacak olan verimliliği giderek azalmaktadır. Geçtiğimiz yıllarda birçok gölümüzde tahribatları yaşanan, canlıların yaşam alanlarını, biyolojik çeşitliliğini yok eden, hata olarak kabul edilen  egzotik (istilacı)  balık türleri göllere asla  bırakılmamalıdır. Yöre halkına,  bu tür balıkların özellikleri hakkında eğitim verilerek, yaban hayatını yok eden, bu istilacı ve yok edici balık türlerin bulunduğu tüm sularda alarm verilerek, gece–gündüz avlanma yoluyla balıkların yok edilmeleri gerekmektedir. Bunun yanı sıra, balığın dere, çay ve nehirlerle göllere taşınması da mutlaka engellenmelidir. Nereye-neyi-neden-niçin yapacağımız akılcı ve bilimsel yöntemlerle araştırılarak,  doğa katledilmeden yapılmalıdır. Birçok ülkede bu tür istilacı balıkların bir yerden başka bir yere taşınması, yem balığı olarak kullanılması- satılması yasaklanmış olup, bu konuda cezai yaptırımlar da getirilmiştir. Göllerin ekolojik değerleri yerine, ekonomik değerlerini öne çıkararak; göllerde balık varsa, o göl verimlidir ve o gölde sorun yoktur bakış açısıyla son yirmi yıldır sularımızda başlatılan balıklandırma çalışmaları, göllerin doğal orijinli balıkları, börtü-böceği yok oldukça, göldeki besin zinciri ve biyolojik çeşitlilik azalınca yaşamımızın olmazsa olmazı yaban hayatı yok olamaya başlayacaktır. Lütfen dikkat, doğal alanlarımıza, "yöre halkı istedi diye" bakışıyla, sonuçları yaşanarak görülen ve ağır bedellere mal olan müdahaleler yapılmamalıdır.

Yrd. Doç. Dr. Erol KESİCİ

TTKD Bilim Danışmanı

http://www.ttkder.org.tr

---