Kompakt Kemik Dokusu ve Yapısı
Kompakt bir kemiğin (örneğin femurun diyafizi) mikroskobik incelemesinde dokunun ha-vers kanalları etrafında 3-7 µm kalınlıktaki lamellerden, hücrelerden ve sert bir matriks-ten oluştuğu görülür. Düzgün ve boşluk içermeyen bir tertiplemede olan kompakt kemikteki os-teoplastlar (laküna) dallıdır ve kanalikül adını da alır. İçine ise osteositler (kemik hücre-leri) yerleşmiştir. Kompakt kemiklerdeki bu kanaliküller her bir lamelde birçok sayıda oldu-ğundan ait olduğu Havers sisteminin en içinden en dış lameline kadar temas kurarlar. Böylecedokuda bir ağ oluşturarak metabolizmanın olaylanmasını sağlarlar. Lamellerin sayısı 4 ile 20arasında değişmektedir (Şekil 7.1). Özellikle enine yapılmış bir kemik kesitinde bu Havers sis-temi konsetrik tertiplenmiş halkalar şeklinde ortaya çıkar. Dokunun incelenmesinde lamel sis-temi şöyle sınıflandırılır:1. Havers Lamelleri2. Periyostun altında dış esas lameller3. Endosteum etrafındaki iç esas lameller4. Osteonların arasındaki ara lameller.Şekil 7.1: Kemik dokusundaki kanaliküller içinde osteositin yerleşimi
Bir Havers kanalıyla onun etrafındaki lamellerin tümüne birden osteon adı verilir. Bir Ha-vers kanalı yan dallarla kemik iliği ve periyosteumla bağlantı kurar. Bu yan dallara Volk-mann Kanallarıadıverilir. Haversteki damarlar longitudinal tertiplenmişolup yan dallarıyla dakomşu damarlarla temastadırlar. Havers kanalı 20-100 µm çapındadır ve 1-2 adet damariçerir. Damarlar genellikle kapiller, postkapiller venül veya seyrek olarak arteriol olabilir. Sert birmatrikse sahip olan kemik dokusunda diffüzyon olanağı olmadığından kanal ve kanaliküllerlekemiğin dışından içine kadar ilişki kurulur ve bu şekilde metabolizma için gerekli maddeler da-mar ve kanaliküllerle hücrelere kadar ulaşır. (Şekil 7.2)Şekil 7.2: Kompakt ve spongiyöz kemiğin şematik görünümü
Periyosteum Bağ dokusundan yapılı olan bu tabaka eklem yüzeyleri hariç tüm kemiği dıştan çevreler.
Peri-yosteumun; kemiğe desteklik yapmasında, beslenmesinde, gelişiminde (perikondral kemik-leşmeye bakınız) ve tamir olaylarında büyük önemi vardır. Yapısında kollajen ve elastik liflerbulunur. Ayrıca Sharpey lifleri adı verilen kollajenler de matriks içine doğru ilerleyerek pe-riyosteumu kemiğe bağlamaktadır. Bunlar dış esas lameller ile ara lamellere kadar uzanabi-lirler. Perikondriyum bol damar içerir ve 2 tabakası bulunur:a- Dış tabaka daha çok sıkı bağ dokusu yapısındadır.b- İç tabaka gevşek bağ dokusunda olup hücreden zengindir.Tabakaların her birinin ayrıfonksiyonlarıvardır. Dışkat, kollajen ve elastiklerden yapılıdır, me-tabolizmada rol alan damarları (aynı zamanda lenfatikleri) içerir. İç tabakanın hücreleri iseözellikle kemik yaralanmasında osteoblast haline dönüşerek yeni kemik dokuyu yapar veo bölgeyi onarırlar. Onarım sırasında osteoblastların epiteloid hücreler şeklinde tabakalaşmayaptığı gözlenir. Bu nedenle bu tabakaya osteojenik kat da denmektedir. Kemik onarımınakatılan bu hücreler normal koşullarda aktif değillerdir.
Endosteum ; Bu tabaka kemik iliği kavitesini ve kompakt kemiğin kanal sistemlerini çevreleyen ince bir reti-küler bağ dokusudur ve periyosteumdan incedir. Bu tabakanın hem kemik doku hem de he-mopoetik (kan hücresi yapımı) hücreleri yapabilme özelliği vardır.Görüldüğü gibi kemiğin belirli boşluklarınıve yüzeyini kaplayan bu iki bağdokusu tabakasıçokönemli rolleri üstlenmiş olduğundan herhangi birisinin bozulması veya zedelenmesi durumun-da kemik için hayati önemi olan fonksiyonlar da olumsuz etkilenmektedir.
Spongiyöz Kemik Dokusu (Trabeküllü Kemik); Kemiğin bu formu da kompakt kemiğe benzemekle beraber trabeküller lamelden yoksundur.Dolayısıyla histolojik preparasyonlarda enine kesitte sirküler lamel tertiplenmesi görülmez.Buna karşılık bol boşluklu veya trabeküller oluşan adeta petek gibi bir dokusu vardır. Bu boş-luklar kemik iliği ile doludur. Özellikle uzun kemiklerin epifizindeki spongiyöz doku basıncın ve-ya kuvvetin geldiği yönde düzenlenmiştir. Böylece yapıçok daha sağlam bir hale gelmektedir.
Histoloji
-
Endosülfan ve okratoksin-A’nın birlikte sıçanlarda toksisitesi: histopatolojik değişiklikleri
-
Histoloji Pdf Ders Notları
-
DEKALSİFİYE EDİLMEMİŞ KESİTLERİN HAZIRLANIŞI
-
DEKALSİFİKASYONU TEST ETMEK
-
KELATLAMA AJANLARI
-
ELEKTROLİTİK DEKALSİFİKASYON
-
ASİT DEKALSİFİKASYON SIVILARI
-
Histopatoloji nedir ?
-
KEMİK DOKUSU VE DEKALSİFİKASYON
-
MSS’DE DEJENERE MİYELİNİN GÖSTERİMİ
-
MARKSCHE’DEN BOYASI (Spielmayer, Benda)
-
MSS‘DE MİYELİNİN GÖSTERİMİ
-
KARIŞIK OLAN TEKNİK
-
BİELSCHOWSKY TEKNİĞİ
-
GÜMÜŞ ÇÖKTÜRME YÖNTEMLERİ