Ksilem Nedir
Vasküler bitkilerde su ileten başlıca dokudur. Bitkilerin merkez silindirini olşturan ksilem, yapı bakımından değişiklikler göstermektedir. Bu doku trake ve trakeidi içeren trakeal öğeler ile lifler ve parankima hücrelerinden oluşmuştur. Trakeler su ileten öğelerin en önemlilerindendir. Hücreleri oldukça büyüktür. Kalınlaşmış olan sekonder çeperler kenarlı geçitler içerir. Çeperler üç tabakalıdır. Parankima hücreleri ile trakelerin komşu çeperleri arasında yan kenarlı geçitler bulunur. Bu geçitlerin dar yeri trake, geniş yeri ise parankima tarafında bulunur.
Trakeidler ise daha küçük boyutlu hücrelerdir. Bunların çeperleri de üçlüdür. Bunlar da kenarlı geçitler içerir. Daha küçük boyutlu parankima hücreleri canlı ve belirgin nukleusludur. Lif hücreleri oldukça küçük, boyuna kesitlerde ince uzun ve ligninleşmiş çeperleri tek düze kalınlaşmıştır.
Genç ayçiçeği gövdesinde olduğu gibi, primer ksilem; protoksilem ve metaksilem şeklinde ikiye ayrılır. İlk oluşan protoksilem ince çeperli protoksilem parankima hücreleri içine gömülmüş trakelerden oluşur. Protoksilem trakelerinin sekonder çeperleri ligninleşmiş sarmal, halkalı veya ağsı (retikulat) şekilde kalınlaşmıştır. Yine metaksilem de çoğunlukla trakelerden oluşmuş olup kalın çeperli metaksilem parankima hücreleri içine gömülmüştür. Bol geçitlidir. Sekonder kalınlaşmalar geniş bir alan kaplamakta ve çukurlu bir yapı oluşturmaktadır.
Trake: Silindir şeklinde, çeperleri kalın ölü hücrelerdir. Üst üste dizilmiş ve aralarındaki üst ve alt çeperlerin erimesi ile içleri boş boru şeklinde organize olmuşlardır.
Trakeidler: Uzunca silindir veya prizma görünümlü, iki ucu sivri, trakelere oranla daha dar, uçları kapalı çeperleri kalın ölü hücrelerdir. Trakelerde olduğu gibi üst üste gelmezler. Uçlara yakın kısımlarda yanlardan biri biriyle bağlantı oluştururlar. Çam gibi açık tohumlu bitkilerin odun dokusunda trakeal elementlerden yalnız trakeidler bulunur.
Trake ve trakeidlerin sekonder çeperlerinin farklı şekilde kalınlaşması sonucu merdivensi (skalariform), ağsı (retikulat), helezoni (spiral) ve halka şeklinde ksilem boruları oluşur.
Ksilem Parankiması: Genel olarak uzun, prizma şekilli, canlı hücrelerdir. Çeperleri fazla kalın değildir. Çeşitli maddelerin depo edilmesinde, kısa mesafelere taşınmasında ve salgı işinde rol oynar. Primer ve sekonder ksilemin her ikisinde de parankima hücreleri bulunur. Sekonder ksilemde parankima; ksilem parankiması ve ışın parankiması şeklinde bulunur.
Ksilem sklerenkiması: Çeperleri odunlaşmış (ligninleşmiş), uzun, çoğunlukla ölü hücrelerdir. İletim dokusunu destekleme görevini yapar. Bazı bitkilerde boyları çok uzun olabilir. Örneğin ketende (Unum) 20- 30 mm, ısırgan otunda (Urtica) 70- 80 mm, ramide (Boemeria) 220 mm kadar olabilir. Bilindiği gibi, lifi bol olan bitkiler dokuma sanayinde kullanılırlar.
Anatomi
-
Beyin Sapı İşlevi
-
Pupiller Refleks Yolları
-
Amygdala
-
Hipokampus Anatomisi
-
Kanatlı Hayvanlarda Solunum Sistemini Oluşturan Organların Özellikleri
-
Hayvanlarda Solunum Tipleri
-
Hayvanlarda Solunum Mekaniği Nedir?
-
Hayvanlarda Akciğerler (Pulmones)
-
Soluk Borusu (Trake, Trachea)
-
Gırtlak (Larinks, Larynx)
-
Bölgelere Göre Omurların Özellikleri Nelerdir?
-
Omurganın yapısı ve görevleri nelerdir?
-
İskeletin (Kemiklerin) Görevleri Nelerdir ?
-
Kemik gelişimini etkileyen faktörler nelerdir?
-
Kemikleşme (Ossificasyon) Nedir ?