Maymunlar neden konuşamıyor? Konuşabilselerdi onları nasıl duyardık?
'Science Advances' dergisinde yayınlanan bir araştırmada, insan konuşmasının esas olarak beynin geçirdiği benzersiz evrimden ve yapısından kaynaklandığı,
insanlarla primatlar arasındaki ses çıkarma bölgesiyle ilişkili anatomik farklılıklarla bağlantısının olmadığı ortaya koyuldu.
Ünlü papağan Alex, 100 kelimeyi aşan kelime bilgisine sahipti. Fil Kosik, insanların parmaklarıyla ıslık çalmasına benzer biçimde hortumunun ucunu kullanarak bir miktar Korece “konuşmayı” öğrendi. Dolayısıyla, en yakın primat kuzenlerimizin bağırmalar, ötmeler ve mırıldanmalarla sınırlı kalmasının şaşırtıcı olduğu söylenebilir. Maymunların insan konuşma seslerini üretememesinin nedeni olarak yıllardır ses anatomileri sorumlu tutuluyor, ancak yeni bir araştırma, eğer bunu yapabilecek beyin devreleri olsaydı, makak maymunlarının ve diğer primatların gerçekten konuşabileceklerini gösterdi.
Araştırma ekibinden Prof. Dr. W. Tecumseh Fitch, maymunların neden konuşamadığı sorusunun Darwin'e kadar uzandığını, Darwin’in insan dışı primatların beyinleri olmadığı için konuşamadıklarını düşündüğünü dile getirdi. Fakat zamanla primatların, insan dilinde bulunan ünlüleri üretme esnekliğinden yoksun olduğu ortaya çıktı.
Araştırmacılar, dil, dudaklar ve larinks (gırtlak) gibi bir dizi orofasiyal (yüz-ağız bölgesi) hareketler sırasında, maymunların ses çıkarma bölgesindeki değişimleri yakalamak ve izlemek için uzun kuyruklu bir makak olan Emiliano’yu yeme, esneme ve çeşitli seslendirme ve dudak şapırdatma hareketleri yaparken X-ray video kaydıyla izlediler. Elde edilen görüntüler analiz edilerek, maymunun ses anatomisinin yapabileceği olası durumların bilgisayar ortamında bir modeli oluşturuldu.
Bunun ardından araştırmacılar, dudak, dil ve gırtlağın hangi konumdayken çeşitli ünlülere karşılık gelen frekansları üretebileceğini ölçen bir dizi dilbilimsel araç kullandılar. Bazı dillerde en fazla beş ünlü bulunur (bu en yaygın sayıdır), ancak ünlüler insan konuşması için olmazsa olmaz öğelerdir. Makağın “ünlü alanı” hesaplandığında, araştırmacılar (en azından teorik olarak) İngilizcede /a/, /e/, /i/, /o/ ve /u/ ünlülerine benzeyen beş farklı sesin üretebilir olduğunu keşfettiler.
Son olarak araştırmacılar, Emiliano'nun ses yolu (insanlarda ve hayvanlarda ses kaynağının sesi ürettiği ve filtrelediği boşluk; memelilerde: larinks, kuşlarda: sirenks) biçimlerini, ünlü ve ünsüz üretimini taklit eden bir bilgisayar programına girdiler. Geniş bir ünlü aralığı gösterecek bir tümce seçerek (Will you marry me? [Benimle evlenir misin?]) maymunun ses yolunun simülasyonunu oluşturdular. Simüle edilen maymun sesi insanınkine kıyasla boğuk ve pürüzlü olsa da, sözlerin açık ve anlaşılır olduğu görüldü. Aşağıdaki linklerden dinleyebilirsiniz simüle edilen sesleri dinleyebilirsiniz.
Simüle insan sesi:
http://www.sciencemag.org/sites/default/files/audio/HumanWYMM.wav
Simüle maymun sesi:
http://www.sciencemag.org/sites/default/files/audio/OurMonkeyWYMM.wav
Sonuçlar, makakların anatomik olarak konuşabilecek durumda olduklarını, insanlar gibi konuşabilmeleri için mükemmel bir şekilde donatılmış olduklarını gösteriyor. Peki, Emiliano neden konuşamıyor? Dr. Fitch, konuyla ilgili olarak maymunların, ses yolundaki kasları konuşma için düzgün şekilde yapılandıracak bir sinir kontrolünden yoksun oldukları açıklamasında bulundu.
Dr. Fitch, insan hayatındaki en yakın akrabalarımız olan şempanzelerden ayrıldığımız sekiz milyon yıllık süreç içerisinde insan beyninin ses tellerini kontrol altına aldığını belirtiyor. Ayrıca fosil kayıtlarını inceleyerek, hominin atalarımızın konuşmayı ne zaman öğrendiklerine dair kanıt arayan antropologların zamanlarını boşa harcadığını, çünkü bütün insan atalarının konuşma yeteneğine sahip vokal (ses çıkarma) anatomileri olduğunu dile getiriyor. Bunun yerine, konuşma ve dil gelişimi için gerekli olduğu bilinen FOXP2 geni gibi genetik faktörler üzerinde yoğunlaşılması gerekiyor.
Max Planck Enstitüsü’nde psikodilbilimci Dan Dediu, araştırmanın sonuçlarının modern dillerin araştırılmasına yönelik yeni kapılar açtığını belirtti. Dediu ayrıca, vokal anatomideki ihmal edilebilir düzeydeki farklılıkların, bazı dillerin neden birbirinden farklı fonetik ve fonolojik özelliklere sahip olduğunu açıklayabileceğini düşünüyor. Dediu, bir maymunun ses yolu konuşulan dili desteklese dahi, ince [anatomik] ayrıntıların aslında hangi türden dilin konuşulacağını belirlediğini ileri sürüyor.
Haber kaynağı:
İlgili araştırma: Fitch WT, de Boer B, Mathur N, Ghazanfar AA, Monkey vocal tracts are speechready. Science Advances 09 Dec 2016 Vol. 2, no. 12, e1600723.
Zooloji Haberleri
-
Komodo Dişleri, Theropod Dinozorların Dişleriyle Çok Benziyor
-
Biyologlar yeni kaplan böceği türünü ortaya çıkarıyor: Eunota houstoniana
-
Bilim insanları yeni bir geko türünü ortaya çıkardı
-
CT taramalarında ortaya çıkan tuhaf yılan benzeri solucanların sırları
-
Dev kaplumbağalar yok edildikten 600 yıl sonra Madagaskar'a geri döndü
-
Hindistan kaplanları iklim ve insan baskısı arttıkça yükseklere tırmanıyor
-
Kitlesel Yok Oluşlardan Kurtulan Memeliler, ‘Genel Yiyici’ Değildi
-
Avrupa’da Bilinen Son Timsah 4,5 Milyon Yıl Önce Yaşamıştı
-
Ağaç kesimi ve iklim değişikliği dağ kuşlarını tehdit ediyor
-
Biyologlar, istilacı, etobur kurbağaların artık Georgia'da ürediğini söylüyor
-
Myanmar'da yeni bir çukur engereği türü keşfedildi.
-
Çin'de yeni bir iguana türü keşfedildi
-
Dev Dinozor Leşleri, Yırtıcılar İçin Önemli Bir Besin Kaynağıydı
-
Yarasalar 50 Milyon Yıl Önce de Ekolokasyon Kullanıyordu
-
Anadolu parsı aylar sonra yeniden görüntülendi