Oksijensiz yaşayabilen çıplak fareler

Araştırmacılar, çıplak kemirgenlerin düşük oksijen düzeylerinden etkilenmediğini ve 18 dakikaya kadar herhangi bir oksijen olmadan hayatta kalabileceğini keşfettiler. Photo credit: Theron Trowbridge / Flickr (CC BY-NC 2.0)

Çıplak fareler belkide doğanın en tuhaf memelileridir. Ve şaşırtmaya devam ediyorlar. Tümörlere karşı dayanıklı olduklarını, kronik ağrılara karşı bağışıklıkları olduklarını ve ortam sıcaklığını kendi vücut sıcaklığı gibi kabul edebildiklerini zaten billiyoruz. Şimdiki yeni çalışmalar, onaların boğucu ve havasız koşullarda yaşayabildiklerini gösteriyor.

Çoğu insan oksijen olmadan birkaç dakika durabilir. Ve bir fare 20 dakika içinde ölecektir. Kılsız kemirgenler 18 dakikaya kadar belirgin bir nörolojik hasar olmadan hayatta kalabilirler. Bitkilerle paylaştıkları birmetabolik hile sayesinde ömürleri uzun hale gelir.

Normal atmosferik oksijen seviyesi yaklaşık %20’dir. Ama Thomas Park ve arkadaşları çıplak farelerin %5 oksijen seviyesinde normal davrandıkları görülmektedir. Oksijenin 4’te 3’ünün çevrelerinden uzaklaştırılmış olduklarından habersizlerdi. En az 5 saat şaşırmamış gibiydiler. Araştırmacılar, daha sonra oksijen seviyesini daha da düşürdüler (%0’a kadar). Ancak o zaman farelerin hareketlerini durdurabildiler.

Araştırmacılara göre, kalp atışları dakikada 200’den 50’ye yavaşlamıştı. Oksijen seviyesi normale döndüğünde sanki duraklatılmış bir videoda birisi ‘oynat’ tuşuna basmış gibiydi. Çıplak fareler hızlı bir şekilde normal aktivitelerine döndüler. Bu kemirgenlerin, oksijenin düşük olduğu seviyede hayatta kalmalarını gösteren ilk çalışma değildi. Ama bunu keşfetmek bakımından ilk olmuştur. Oksijenden yoksun kemirgenlerdeki mevcut olan früktoz molekülleri seviyesiydi.

Ben Guarin:

‘Kütlesel spektrometre ile Park ev arkadaşları, farelerin hayati organlarından doku analizi yaptılar. Beyin ve kalpleri de dahil olmak üzere. Farklı metabolitler aramak için yüzlerce spektrometre ayarladılar.’

Çıplak fareler , oksijen olmadan früktozu enerjiye çevirebilme yeteneğine sahiptirler. Oysa ki insanlar bunu çok küçük bir ölçekte yapabilirler. Fruktoza bel bağlayan diğer tek organizma bitkiler. Araştırmacılar , çıplak farelerin früktozu nereden aldıklarına tam emin değiller. Mesela insanlar, früktozu üretme mekanizmasına sahiptir. Ama tipik olarak bunlar sadece ciğerlerimizdde üretilir. Ve buradan yağ hücresine dönüştürülür.

Eğer bu çıplak fareler , früktozu bir şekilde üretselerdi daha şaşırtıcı olurdu.

Kaynak: <http://www.pbs.org/wgbh/nova/next/nature/naked-mole-rats-make-like-a-plant-to-survive-in-zero-oxygen/>

Çeviren Ve Derleyen: Merve Erman

#oksijensiz #yaşayabilen #çıplak #fareler