Organ bağışında çok gerideyiz
Türk Böbrek Vakfı tarafından “Dünya Böbrek Günü” nedeniyle düzenlenen toplantıda akademisyenler, organ bağışçıları, nakil bekleyenler bir araya gelerek kadavradan organ bağışı konusunu tüm yönleriyle ele aldılar.
İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Şükrü Sever, Türkiye nüfusunun %15’inin kronik böbrek hastası olduğunu belirterek şöyle konuştu: “Kronik böbrek yetersizliği ciddi bir toplumsal sağlık sorunu. Böbrekler vücudun kimyageri gibidir bu nedenle, böbreklerde sorun oluştuğunda diğer tüm organlarda da ciddi sorunlar ortaya çıkıyor. Ülkemizde yaklaşık 7 milyondan fazla kronik böbrek hastası olduğu saptanmıştır. Diyabet ve HT, böbrek hastalıklarında başta gelen risk faktörleridir. Halen Türkiye’de canlı vericiler kullanılarak organ nakli gerçekleştiriliyor, bu önemli bir kaynak ancak, sağlıklı bir insan önemli bir ameliyat geçirerek yaşamını tek böbrekle sürdürmek zorunda kalıyor. Bu nedenle kadavradan böbrek nakli için organ bağışı konusunda bilinçlendirme yoluyla organ bağışını yukarı çekmeliyiz.” “Beyin Ölümü” tanımı İ.Ü. Tıp Fakültesi Anestezi ve Reanimasyon Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Lütfü Telci, beyin ölümünün saptanabilmesi için yoğun bakım koşullarının şart olduğunun altını çizerek şu bilgileri verdi: “Çok önceden beri bilinen ancak tıbba yeni giren beyin ölümü tanımını açıklamak için, ölüm sürecini bilmek gerekiyor. Yoğun bakımın devreye girmesiyle ölüm tanımı da değişti, kişinin yalnızca nefes almaması eskiden ölüm olarak kabul ediliyordu. Yoğun bakımda ise yapay solunumla hastayı yaşatmak mümkündür, duran kalp tekrar çalıştırılabilir, tek geri dönüşü olmayan beyin ölümüdür. Beyin ölümünden sonra işlevsel kalan organlar (böbrek, karaciğer, kalp, barsaklar, göz gibi) bir süre daha fonksiyonlarını sürdürürler. Burada ölüm tanımı beyin ölümüdür, organların fonksiyonelliğini yitirdiği an değildir. 1939 yılında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde ölüm anı, “merkezi sinir sisteminin işlevini yitirdiği an” olarak tanımlanmıştır. Yoğun bakımın tıbba girişi 1952 yılında gerçekleşmiştir, 1956’ya kadar beyin ölümü yerine (koma depase) deyimi kullanılırdı. Beyin ölümü, 1968 yılında tıpta kullanılmaya başlanmıştır. Günümüzde yoğun bakım hastalarını kurtarmak amacıyla geliştirilmiş bir bölümdür, burada ölüm beyin ölümü sürecinde saptanır. Beyin ölümünü onaylamak için, koma hali, beyin sapı refleksleri ve solunumun olmaması gerekir ve beyine kan gitmediği kesin olarak saptanır.” Organ naklinde doku uyumu İ.Ü. Tıp Fakültesi Temel Tıp Bilimleri Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatma Savran Oğuz, öncelikle bağışıklık sisteminden söz ederek şunları söyledi: “Bağışıklık sistemi vücudumuza giren yabancı maddelerden bizi korumaktadır. Transplantasyondan sonra bazen, aktarılan organa bağışıklık sistemimiz reaksiyon gösterir ve bu durum nakledilen organın işlevini yapamamasına neden olur. Bundan dolayı doku grubu laboratuarında böbrek nakline aday olan hastaların doku grubu genleri ve antijenleri saptanır, antikor testleri yapılır. Doku grubu genleri ve antijenler değişmez ve tek bir testle saptanır ancak, antikorlar değişim gösterdiklerinden belli aralarla testler tekrarlanır. Donörün testleri de yapılarak hasta ve vericinin serumları karşılaştırılır ve en uygun hastaya en uygun donörü vermek için en doğru ön taramalar gerçekleştirilir. Nakil sonrası antijenleri baskılayıcı ilaçlar kullanılıyor ve yeni ilaçlar üzerinde çalışılıyor. “ Böbrek nakli nasıl oluyor? İ.Ü Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmet Nane ise akademik kariyerinin yanı sıra bir bağışçı yakını olarak konuştu ve böbrek naklini anlattı: “Böbrek nakli için hasta ve donörün kan değerleri, bağışıklık sistemi değerlendirilir, listedeki en uygun kişi seçilerek ameliyat süreci başlatılır. Ameliyat öncesi alıcıya bağışıklık sistemini etkileyecek ilaçlar yüksek dozda verilir, bu ilaçlar ameliyat sonrasında da her gün verilmeye devam edilir. Nakilin ideal olarak 12-20 saat arasında yapılması gerekir, klasik literatür bu sürenin 36 saate kadar uzatılabileceğini de söyler. Nakledilecek organ buz ve koruma solüsyonu içinde özel kaplarda getirilir. Ameliyata karar veren konseyde; nefrologlar, cerrahlar ve tıbbi biyologlar birlikte karar veriyor. Ameliyatta gelen böbrek sağ böbrek ise, sol kasık kanalına ya da tam tersi olarak cerrahi uyguluyoruz. Böbreğin atar damarı ve toplar damarına ve üreteri mesaneye dikilir, ameliyat sırasında da bağışıklık sistemini güçlendirici ilaç verilir. Daha sonra hasta moniterize edilerek yoğun biçimde takibe alınır; ameliyatı gerçekleştiren cerrah ve nefrologdan oluşan ekip hastayı 24 saat saatlik idrar takibi, kan değerleri, verilen ilaçların düzeyleri, tansiyon ve nabız değerleri izlenerek bu çizelge ertesi gün konsey tarafından değerlendirilir. Böbreğin çalışıp çalışmadığını görme sürecinde hastaya diyaliz de uygulanabilir çünkü, buzlar içinde gelen böbreğin çalışmaya başlaması uzun zaman alabilir ve bu süreçte psikiyatr desteği de gerekebilir. İlk idrar geldiğinde en mutlu an yaşanır, bazen o kadar çok idrar çıkar ki serum takviyesi gerekebilir, bu hastalarda elektrolit dengesini çok iyi ayarlamak gerekir. Kadavradan nakillerde ilk 3 gün büyük önem taşır. Hasta rutin yaşamına dönene kadar alarm dönemini kaldırmayız, daha sonra da hastanın bilgilendirilmesi ve adaptasyonu için eğitim veririz. Nakil sonrası hasta, transplantasyon kliniğine muntazam olarak kontrole gelmek ve ilaçlarını almak zorundadır. ”
http://www.medical-tribune.com.tr
BİYOLOJİ HABERLERİ
-
Amonyum, Dünya’da Yaşamın Ortaya Çıkmasını Sağladı
-
16 Nisan, 'Dünya Biyologlar Günü'
-
Protonların Aşamalı Değişimi, ATP Sentaz Enzimi ve Mitokondriyum
-
Biyoloji Kongre Sponsorluğu
-
Dünya'da Yaşamın Nasıl Başladığının Sırrı...
-
Kazdağları Yaban Mantarları Eğitim Festivali
-
Işığın Değişmesi İle Algler
-
Trikotilomani Nedir
-
Araştırma üniversitelerinin listesi belli oldu. İşte 10 araştırma üniversitesi
-
Bilim İnsanları Tarafından Yapılan Yeni Çalışmada “Hücre İçi Saati” Bulundu
-
UCLA biyologları yaşlanmayı yavaşlatıyor, meyve sineklerinin ömrünü uzatıyor
-
Bilim insanları betalain sentezlemeyi başarmışlar. Betalain üretmenin bize faydaları nelerdir ?
-
Beyin Tanıdık Yüzleri Nasıl Ayırt Ediyor
-
Hakkâri Sat Dağlarında İki Yeni Buzul Gölü Keşfedildi
-
Her Nöron 1000’den Fazla Mutasyon Taşıyor Olabilir