Ormanlarımıza zarar veren Büyük göknar kabuk böceği Pityokteines curvidens (Germ.)
Genellikle C. piceaeile birlikte görülen bu böcek tercihen kalın kabuklu göknarlar da yaşar. Yılda iki katlı bir generasyonu vardır.
Pityokteines curvidens (Germ.) Büyük göknarkabuk böceği : Koyu kahverenginde olan bu kabuk böceği, 2,5-3,2 mm uzunluğundadır. Üzerindesarımsı kahverengi uzun kıllar vardır. Anten ve bacakları açık kahverengindedir. Dik, meyilli ve parlak olan sağrısının her iki tarafında, özellikle erkekte çok iyi oluşmuş üçer tane diş vardır. Bunlardan en üstteki diş yukarı, en büyüğü olan ikincisi ise aşağı doğru çengel şeklinde kıvrılmıştır. Dişilerde ise bu dişler küçük ve küttür.
Bivoltine bir türdür, yılda iki generasyonu vardır. Birinci uçma zamanı Mart-Nisan, ikinci uçma zamanı Haziran-Temmuz aylarındadır. Ana yolu iki kollu yatay yoldur. Bu böcek kural olarak tek eşli olduğundan her iki yolu da aynı dişi açar. Eğer erkek iki ayrı dişi ile çiftleşirse çift parantez yollar oluşturur. Çiftleşme odası kabuğun içinde olduğundan, kabuk kaldırıldığında görülmez. Larva yolları sık, kısa ve kabuğa çok az dokunmuş şekildedir.
Genellikle Göknar ağaçlarında zarar yapan böceklerin en önemlilelerinden biri olan P.curvidens sekonder zararlıdır. Özellikle fizyolojik yaş sınırına yaklaşmış ağaçlarla uygun olmayan yetişme ortamındaki göknarlarda zarar yapar. Fazla miktarda ürediği takdirde primer zararlı bir hal alarak sağlıklı ağaçlara da girer.
Böceğin uçma zamanı göz önünde bulundurularak kalın kabuklu tuzak ağaçları hazırlanır ve böcek larva safhasında iken ağacın kabuğu soyularak imha edilir. P.curvidens’in zarar yaptığı sahalara Feromon tuzakları asılarak biyoteknik mücadele yapılır.
Göknar ağaçlarında zarar yapan böceklerin en önemlilerindendir. Özellikle zayıf yetişme ortamları ile doğal yetişme ortamları dışındaki göknarormanları için önemli bir zararlıdır. Sekonderzararlı olup, fazla miktarda ürediği taktirde primerduruma geçerek sağlam ağaçlara da gider. Genellikle C. piceaeile birlikte görülen bu böcek tercihen kalın kabuklu göknarlarda yaşar. Yılda iki katlı bir generasyonu vardır. Birinci uçma zamanı mart – nisan, ikincisi de haziran-temmuz aylarına rastlar. Erken uçan kabuk böceklerindendir.
Karadeniz Bölgesinde Dendroctonus micans, Ips sexdentatus, Ips typographus, Pityokteines curvidens ve Tomicus minor gibi çok önemli kabuk böceği türleri ladin, çam ve göknar ormanlarında, geçmişten günümüze tekrarlanan zararları ile ileri boyutlarda yapısal bozukluklara ve kayıplara neden olmaktadır.
1993-1994 yıllarında ülkemizde görülen aşırı kuraklığın etkisi ile fizyolojik olarak zayıflayan ağaçlarda zararlı, primerdurumuna geçerek B. Karadeniz göknar ormanlarında yüz binlerce metre küp ağacın ölümüne neden olmuştur. 2008 yılında bir milyon m3 ün üzerinde ağacın kurumasına neden olmuştur.
Mücadele Yötemleri:
1-Prensip olarak ormanlarda temiz bir işletmecilik yapılmalıdır.
2-Sağlık durumları bozulmuş, çeşitli şekillerde zarar görmüş ağaçları ormandan çıkartmalıdır.
3-Böceğin arız olduğu ağaçları bekletmeden uçma zamanından önce kesilerek, bez veya branda üzerinde kabukları soyulup dökülen böceklerle birlikte ormandan çıkarılmalıdır.
4-Böceğin uçma zamanından 2-3 hafta önce böceğin fizyolojik isteklerine uygun kabuklu tuzak ağaçları hazırlanmalı larvalar diri oduna girmeden kabuklar soyularak 3. Maddedeki işlem yapılmalıdır.
5-Revizyon tuzak ağaçları ile de ormandaki böcek populasyonudevamlı izlenerek kontrol edilmelidir.
6-Ergin böcekleri toplamak için feromontuzakları kullanılmalıdır.
7-Thasmius formicarius ve Rhizofagus depresusadlı yırtıcılar laboratuarda üretilip ormana bırakılmalıdır.
Kaynaklar:
Orman Mühendisi Akın Emin 2012 sunumu
http://www.ktu.edu.tr
BİYOLOJİ ÖDEV YARDIM
-
Mercanlar ve Mercan resifleri hakkında bilgi
-
Kulak Nedir? Kulağın Yapısı ve Görevleri Nelerdir?
-
Göz nedir ? Gözün görevleri nelerdir ? Canlılarda göz ve görme organı
-
Boğaz nedir ? Boğazın kısımları nelerdir ?
-
Omurga, columna vertebralis nedir ? Görevleri nelerdir ?
-
Doğal gübreler nelerdir
-
Kimyasal (yapay) gübreler nelerdir
-
Kortizol Nedir
-
Semantik Nedir ?
-
Karasal Ve Sucul Biyomların Özellikleri Nelerdir ?
-
Kaç çeşit biyom vardır
-
Bitki Ve Hayvanların Yeryüzündeki Dağılımını Etkileyen Faktörler Nelerdir?
-
Bitkisel dokular hakkında bilgi
-
Ekosistemde besin zinciri ve besin ağının önemi nedir ?
-
Genetik Algoritmalar