Pernis apivorus - Arı Şahini
Fotoğraf: Prof.Dr. Ahmet KARATAŞ
Pernis apivorus - Arı Şahini [TR], Honey Buzzard [EN]
AFYON: Çay, Eber Köyü; 28.08.2014
"Arı Şahini" denince ne alaka denebilir. Uzak Doğu'da çekilen fotoğraflarda adının neden böyle olduğu gayet iyi anlaşılabilir. Oğul atmış balarısı kolonileri veya doğadaki diğer bal arısı kolonilerinin başında adına uygun pozlar çekilebilir.
Gelelim türün bilimsel adına. O da yukarıdaki ile paralel.
Grekçe (Eski Yunaca) "Pernis" veya "perne" bir çeşit atmacadır (ARISTO tarafından da zikredilir. Gerçi zikretmezse şaşarım:) Bir belgeselde amerikalı bir profesör şöyle demişti: "insanlık tarihinin gelmiş geçmiş en büyük felaketlerinden biri, ARISTO'nun dünyaya gelmesidir". 2000 yıl önce, el atmadığı konu kalmamış).
"apivorus" ise Latince bir kelime olup; "apis" = balarısı + "vorare", yani yutmak fiilinden gelen "vorus" (yemek yeme)tan oluşmuş ve "arıyiyen" demektir.
Modern sistematiğin kurucu, Carl von LINNAEUS'tur. Bu konuda milat, 1 Ocak 1758 olup; her canlı türü, bizim soyad ve adımız gibi iki kelimeden oluşan adla tanımlanmaya başlamıştır (bizimki gibi önce ad değil; soyad önde). Ancak LINNE'den de önce hayvanlara bilimsel adlar verilmeye çalışılmıştır. Bu adlar, 5-10 kelimelik uzun tanımlardan ibarettir. ALBIN (1738) tarafından arışahini için verilen ad: “Falco cera nigra, pedibus seminudis flavis, capite cinereo, caudæ fascia cinerea apice albo”dur. Türkçe'ye çevirirsem: Gagasının dip kısmı (seroma) siyah, ayakları yarı çıplak (tüysüz) ve sarı; başı gri, uç tarafta beyaz olan kuyruğu gri bantlı doğan".
Bayağı arı şahini (Pernis apivorus), atmacagiller (Accipitridae) familyasından bir çaylak türü.
İkili adlandırmasında yer alan apivorus epiteti, "arı-yiyen" anlamına gelmektedir.
Kartallar, çaylaklar ve tavşan tazıları gibi gündüzcül bir kuştur. Adına rağmen şahinlerle değil, çaylaklarla akrabadır.
Bayağı arı şahinleri, koruluklarda, baharları çiftleşme dönemleri kanat çırpışları haricinde görülmeyecek yerlerde bulunurlar. Erkekler bu dönemde bölgelerini korurlar.
Boyları 52-60 cm ve kanat genişliği 135-150 cm ile diğer arı şahinlerinin en irilerindendir. Küçük kafalı, uzun boyunlu ve süzülmeye elverişli şekilde düz kanatlıdır. Uzun kuyrukludur.
Dişi ve erkeğin tüyleri farklı, erkekler gri-mavi, dişiler kahverengi bir başa sahiptirler. Dişiler erkeklerden az miktarda iri ve koyu renklidir.
Diğer arı şahinleri gibi besinleri, eşek arıları ve larvalarıdır. Ötüşleri net peee-lu şeklindedir.
Tür, yazları Avrupa'nın birçok yerinde ve Asya'da bulunur, kışları tropikal Afrika'ya göç eder.
Kuşlar
-
Luscinia pectoralis - Himalaya Yakutgerdanı
-
Türkiye'nin Balıkçılları
-
Türkiye’de Üreyen Ördek Türlerinin Dağılımı
-
Nesli Tehlikede Olan (IUCN - EN) Kuşlarımız
-
Türkiye'nin Çinteleri (KİRAZ KUŞLARI)
-
Türkiye'de Yaşayan Ebabil Kuşları
-
Gecenin Sessiz Hakimi: Baykuşlar
-
Kırmız Yanaklı Mavi Kurdele İspinozu - Uraeginthus bengalus
-
Benekli Habeş Kızkuşu - Vanellus melanocephalus
-
Merops nubicus - Kuzey Karmenrenkli Arıkuşu
-
Yavru kuş buldum, ne yapmalıyım?
-
Orman yalıçapkını - Halcyon senegalensis
-
Yalıçapkını - Emircik kuşunun ilginç özellikleri
-
Türkiye'nin SIVACI Kuşları
-
Türkiye'nin Martı'ları