Biyologlar - Biyolojiye Gerçekçi Yaklaşım

Posidonya oceanica Ulusal Çalışma Grubu Toplantısı

---

“Posidonya oceanica Ulusal Çalışma Grubu Toplantısı” 19-20 Eylül 2013 tarihinde Gökçeada’da gerçekleştirildi.

Bakanlığımız, Birleşmiş Milletler Akdeniz Eylem Programı (UNEP MAP) RAC-SPA Merkezi ve İstanbul Üniversitesi işbirliğinde bilim insanlarının katılımlarıyla gerçekleştirilen toplantı sırasında halk arasında deniz eriştesi olarak bilinen ve Akdeniz havzasına endemik olan Posidonya Çayırlarına ilişkin durum değerlendirmesi yapılmıştır.

Posidonia oceanica, ülkemizin taraf olduğu Bern Sözleşmesi ile Barselona Sözleşmesi ve ek protokolleri çerçevesinde kesin koruma altında olan bir türdür. Avrupa Birliği Habitat Direktifi Ek-I Listesinde Önemli ve Korunması Gerekli Habitat Tipi olarak belirlenmiş, ayrıca AB Su Çerçeve Direktifi çerçevesinde de su kalitesinin izlenmesi için seçilmiş bir biyo-indikatör türdür.

Her ne kadar, dağılımı tüm Akdeniz havzasında yaklaşık 40 metrelik, ışık yoğunluğunun fotosentez yapmasına imkan verdiği derinliğe kadar bir yayılımdan bahsedilse de Doğu Akdeniz kıyılarındaki yüksek deniz suyu sıcaklıkları, Adriyatik’te ve Cebeli Tarık Boğazı yakınında tuzluluk farklılıkları ve kirlilik yükü nedeniyle varlığını sürdürememiştir. Ülkemizde de aynı şekilde İzmir Limanı başta olmak üzere Marmara Denizi ve kirlilik yükünün fazla olduğu kıyılarda populasyon yoğunluğu azalmakta hatta varlığı yok olmaktadır.

Akdenizin anahtar habitat türü olan Posidonya Çayırları literatürde pek çok tanımla anılmaktadır:

-          “Akdenizin Vahaları”; balık yavruları başta olmak üzere pek çok türe barınma imkânı sağlar,

-          1 günde 1 metrekarelik posidonya yaklaşık 10 Litre Oksijen üretmektedir ki bu nedenle Akdenizin Akciğerleri olarak nitelendirilir.

-          “Karbon Batıkları”, karada torf/turbanın işlevini deniz ortamında görür, karbon tutar ki bu özelliği sonucunda yıllar sonrasında petrol ve türevlerinin deniz tabanında oluşumunda da rol oynar.

-          “Doğal Dalgakıran”, deniz akıntıları ve dalgaların tahrip edici enerjisini emer, ayrıca öldüğünde kıyıda birikerek kıyı erozyonunu önler.

-          “İndikatör Tür”; deniz suyu kalitesi, bulanıklık, sıcaklık, pH başta olmak üzere pek çok kimyasal ve fiziksel özelliğin indikatörüdür (gösterge türüdür).

Son yıllarda, özellikle iklim değişikliğinin Akdeniz denizel ortamına etkilerinin izlenmesi maksadıyla posidonya gösterge tür olarak kullanılmaktadır. Bu kapsamda ülkemiz posidonya çayırlarının yoğunluk ve sağlık haritasının çıkartılması ve izlenmesi büyük önem taşımaktadır. Özellikle, iklim değişikliğinin Akdenizde en çok Posidonya çayırlarını etkileyeceği öngörüleri değerlendirilerek bu nadide türün ve yaşam ortamının korunması ve varlığını sürdürebilmesi için ulusal bir eylem planının geliştirilmesi önem arz etmektedir.

http://www.milliparklar.gov.tr

---