Biyologlar - Biyolojiye Gerçekçi Yaklaşım

Radyasyon Nedir

---

Merhaba arkadaşlar. Sizler için radyasyon nedir, radyasyon çeşitleri, radyasyondan korunma yolları vb. konular hakkında 5-6 bölümlük bir seri çevireceğim.

Umarım sizler için yararlı olur. Başlangıç olarak radyasyon nedir, radyasyon türleri, ve radyasyondan nasıl kullanabiliriz başlıkları altında bilgi vermek istiyorum.

İyonlaştıran Radyasyon Nedir?

Radyasyon bir kaynaktan gelip bazı maddelerden veya boşluktan geçen bir enerjidir. Işık, ısı ve ses radyasyonun çeşitlerindendir. Bu yazıda bahsedeceğimiz radyasyon türü “İyonlaştıran Radyasyon”. Çünkü maddenin içinde yüklü iyonlar üretebilir.

İyonlaştırıcı radyasyon kararsız atomlar tarafından üretilir. Kararsız atomlar, kararlı atomlardan ayrılır çünkü enerji ve/veya kütle fazlalığı vardır.

Radyasyon nedir?

Kararsız atomlar radyoaktif olarak bilinirler. Kararlılığa ulaşmak için, sahip oldukları fazla enerjiden veya kütleden kurtulmaya yani saçmaya çalışırlar. Bu salımlara radyasyon denilir. Radyasyon elektromanyetik (ışık gibi) halde ve parçacıklı (hareket enerjisinden kaybedilen kütle) halde bulunur. Gama radyasyonu ve Röntgen ışını elektromanyetik radyasyon örneklerindendir. Beta ve Alfa radyasyonları da parçacıklı radyasyona örnek verilebilir. İyonlaştıran radyasyon X-ışını makineleri gibi cihazlarla da üretilebilir.

Radyasyona doğal nedenlerle de maruz kalabiliriz. Genel olarak kozmik ışınlardan, yeryüzünde ve canlılarda bulunan doğal radyoaktif maddelerden geçer.

İrradyasyon (Işınlama) Nedir ?

İrradyasyon nüfuz edici radyasyona maruz kalmaktır. İrradyasyon, vücudumuzun tamamının ya da belli bir bölümünün korunmasız bir kaynak tarafından radyasyona maruz kalmasıdır. Harici irradyasyon bir kişiyi radyoaktif yapmaz.

Radyoaktif Kirlilik Nedir ? 

Kirlilik herhangi bir şey üzerinde radyoaktif atom kalıntısı barındırıyorsa radyoaktif kirlilik meydana gelir. Şunu unutmamalıyız. Radyasyon insanların vücudunda yayılamaz veya içinden geçemez. Aksine radyoaktif kirlilik bunları yapabilir. Radyoaktif maddelerden dolayı radyoaktif kirlilik barındıran bir insan, radyasyon kaynağı yani radyoaktif madde ortadan kaldırılmadıkça radyasyon bireye nüfuz etmeye devam edecektir.

• Bir kişinin derisinde veya kıyafetinde radyoaktif madde varsa kişi harici olarak kirlenmiş olur.

• Radyoaktif madde tenefüs edilmiş, yutulmuş veya herhangi bir yara tarafından absorbe edilmiş ise kişi dahili olarak kirlenmiş olur.

• Radyoaktif madde yayılmış ise çevre yani doğa da kirlenmiş olur.

Kaynak: Oak Ridge Institute for Science and Education

Çeviri: Paşa Yaman

https://www.muhendisbeyinler.net

---