Sivrisineklerde Kışlama ve Yazlama
Çoğu sivrisinek türlerinin dişileri, sonbaharın son günlerinde ahırlara ve evlere girerek kuytu bir köşede, aralık, çatlak ya da bodrumlarda kışlarlar.
Havaların soğumasıyla sivrisineğin vücudunda yağ düzeyi yükselir. Böceklerin çoğu gibi sivrisineklerde, kötü iklim koşullarında nesillerini devam ettirebilmek için uygun koşulların başlamasına kadar özellikle üreme faaliyetleri durdurarak kışlağa girerler. Kışlama, hem vektör türlerin populasyonunun yıldan yıla devam etmesi hem de epidemiyolojik açıdan önemli bir olaydır (Mer, 1931).
Kışlamanın ergin mücadele çalışmaları açısından da büyük yararı bulunmaktadır. Kışlayan sivrisineklerin hareketleri en az düzeydedir. Sadece bazı Anopheles türleri kışlama alanlarında (ahır) zaman zaman aktif hale geçerek (yarı kışlama) kan emerler. Bu yüzden, kışlamanın başladığı aydan itibaren, sivrisineklerin kışlaktan çıkışına kadar ahır ve ev içleriyle diğer kışlak alanlarında kalıcı insektisitlerle sürdürülecek bir kışlak mücadelesinin yeni jenerasyonun azaltılması açısından büyük önemi vardır.
Çok sıcak ve kurak geçen yaz aylarında, vücutta fazla su yitimi sonucu uyuşukluk olur. Besin alamaz. Bu olaya yaz uyuşukluğu (estivasyon) denir. Yağmurun yağmasıyla yarı uyuşuk duruma geçer ve yeniden etkinlik gösterirler. Kimi türlerde dişiler uyuşuk durumda bile kan emebilirler. Ama yumurtlama olanağı bulamazlar. Bu olayda diyapoz tam değildir. Bu duruma trofogoni uygunluğu denir. Anopheles türlerinin bu şekildeki davranışına Anofel kalıcılığı da denir. Bu türlerin sıtma plasmodimunu kış aylarında da bulaştırması bakımından bu biyolojik olayın epidemiyolojik önemi vardır. Bu açıdan, kış aylarında özellikle Anopheles mücadelesinin kesilmeden yapılmasında yarar vardır.
Bu yayın birinci basamak sağlık hizmetlerinde görev yapan sağlık personelinin eğitiminde kullanılmak üzere T.C. Sağlık Bakanlığı Sıtma Savaşı Daire Başkanlığı ve Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü işbirliği ile hazırlanmış ve bastırılmıştır. Bütün hakları Sağlık Bakanlığı’na aittir. Kaynak gösterilmeksizin yayınlarda kullanılamaz, alıntı yapılamaz.
Kaynak:
Sıtma Vektörünün Biyo-Ekolojisi Mücadele Organizasyonu ve Yöntemleri Birinci Basım: 3500 adet EKİM 1998- ANKARA
Yrd.Doç.Dr. Bülent ALTEN
Doç. Dr. Selim S. ÇAĞLAR
Zooloji
-
Ataks tavuk yetiştiriciliği ve Ataks tavuk özellikleri nelerdir?
-
Omurgalılara Genel Bir Bakış
-
Memelileri diğer canlı türlerinden ayıran bazı özellikler
-
Göz dizilişlerine bakarak örümceklerde familya tespiti
-
Önositoid nedir? Önositoidler nasıl bir yapıya sahiptir ?
-
Adipohemosit nedir?
-
Sferül hücre nedir?
-
Koagülosit nedir?
-
İntegrin nedir? Görevleri nelerdir?
-
Organogenez nedir ? Hangi canlılarda görülür ?
-
Hayvanlarda boşaltım sistemi elemanları nelerdir?
-
Nöral Kristadan Gelişen Yapılar
-
Omurgasızlarda kan hücreleri
-
Deneylerde Neden Fare Kullanılır?
-
İstilacı Türlerin Yayılma Yolları Nelerdir ?