TÜP BEBEK NEDİR?
Yumurtalıklarındaki yumurtalar ilaçlar yardımıyla uyarılan kadınlardan ultrasonografi eşliğinde toplanan yumurtalarla erkekten alınan spermlerin laboratuar ortamında döllenmesi ve daha sonra gelişen embriyoların rahim içerisine yerleştirilmesi ile gebelik elde edilmesi işlemidir. Tedaviye cevap kişiden kişiye değişir ve her tüp bebek denemesinde farklı yanıt elde edilebilir.
Tedavinin başlıca 5 aşaması vardır:
• Çiftlerin tüp bebek öncesi danışmanlık ve tetkiklerin tamamlanması (adet döneminin 2 ya da 3. günü hormon tahlili, vajinal ultrasonografi, erkeğe ait sperm tahlili ve rahmi değerlendirmek için histerosalfingografi/ ofis histeroskopi)
• Yumurtalıkların ilaçlar yardımı ile baskılanması ( bu işlemin amacı istenmeyen zamanda yumurtaların çatlayarak karna dökülmelerinin önüne geçilmesi ve daha fazla embriyo elde edilebilmesidir.)
• Yumurtaların ilaçlarla uyarılarak büyütülmesi ve olgunlaştırılması (bu işlemin amacı, embriyo oluşturmaya aday çok sayıda yumurta elde etmektir.)
• Yumurtaların ameliyathane şartlarında vaginadan (hazne) ultrasonografi eşliğinde toplanması
• Yumurtaların spermle laboratuar ortamında kendiliğinden döllenmesi (IVF) ya da tek yumurta içine tek sperm verilmesi (ICSI)
• Gelişen embriyoların anne rahmine yerleştirilmesi
TÜP BEBEK TEDAVİSİNİN BAŞARISI NE KADARDIR?
Gebelik oranları merkezden merkeze değişiklik göstermekle birlikte dünyada kabul edilen gebe kalma oranı %50-55 ve eve bebek götürme oranı %35 civardadır. Geri kalan yaklaşık %30’luk grup modern tıbbın bütün olanaklarına rağmen günümüzde çocuk sahibi olamamaktadır. Tüp bebek tedavisinin başarı oranı genç ve daha önce başarısız tüp bebek denemesi olmayan çiftlerde daha yüksektir. Kadın yaşı 35’in üzerinde ise başarı oranı daha düşüktür.
TÜP BEBEK TEDAVİSİNDE YUMURTALAR NASIL GELİŞTİRİLİR?
Adet döneminin 2-3. günü verilen gonadotropin olarak adlandırılan ilaçlarla yumurtaların büyümesi sağlanır. İlaç tedavisi sırasında yumurtaların büyümesi ultrasonografi ve kanda östradiol denilen hormon düzeyi ile takip edilir ve hedef yumurta büyüklüğüne ulaşınca (en az 3 yumurta 17-18 mm) olunca son olgunlaşmayı sağlamak için çatlatıcı iğne (HCG) 5000-10000 IU yapılır. Tedavinin süresi değişken olmakla birlikte ortalama 10 gündür.
YUMURTALAR NASIL TOPLANIR?
Çatlatma iğnesinden 32 - 36 saat sonra yumurta toplama işlemi yapılır. Yumurta toplanması işlemi kliğimiz ameliyathanesinde vajinal ultrasonografi eşliğinde iğne ile anestezi altında toplanır ve toplanan yumurtalar aynı anda laboratuara iletilir. Her iki yumurtalıktan yumurta toplanması işlemi yaklaşık 15 - 30 dakika sürer.
Bazen yumurta sayısı fazla olmasına karşın içlerinden yumurta hücresi çıkmaz. Bu durumun en önemli nedenlerinden biri hastanın çatlatma iğnesini yanlış saatte yaptırmış olmasıdır. İyi kalitede yumurta elde edebilmek için çatlatma iğnesinin belirtilen saatte yaptırılması ve yine belirtilen saatte yumurta toplama işlemi için klinikte bulunulması son derece önemlidir.
TOPLANAN YUMURTALARA NE GİBİ BİR İŞLEM YAPILIR?
Şekil1 Olgun Yumurta
Toplanan yumurtalar ilk olarak temizlenir, kültür sıvısının içine konarak inkübatör denilen özel sıcaklıktaki dolaplara konulur. İnkübatör, sıcaklığı 37 oC, karbondioksit oranını da %5 - 6 düzeyinde sabit tutar.
Olgun yumurta hücreleri 4 - 6 saat sonra döllenme için hazır hale gelir. Uyarılma sonrası çapı 18 - 22 mm arasında olan yumurtaların yaklaşık %80’inden döllenmeye uygun olgun yumurta elde edilebilir. Daha sonraki işlemler tüp bebek veya mikroenjeksiyon yapılmasına göre farklılık gösterir.
EŞİNİZİN SPERMLERİ NASIL ALINIYOR ?
Eşiniz yumurta toplama günü sperm vermek için kliniğe çağırılır. Yumurta toplama işlemi öncesinde 3 ila 5 günlük cinsel perhiz olması gereklidir. Spermler, mastürbasyon yolu ile erkek için özel hazırlanmış sperm verme odasında eşiniz tarafından özel bir kap içerisinde verilir ve öncelikle sıvılaşması beklenir. Sıvılaşan meni sperm sayısı, hareketliliği ve şekli yönünden incelenir ve daha sonra laboratuvarda çeşitli işlemlerden geçirilerek en kaliteli spermler seçilir.
Mastürbasyonla sperm elde edilemeyen hastalarda ya da menisinde hiç sperm olmayan bir erkeklerde ameliyatla testislerden çok sayıda parça alınarak sperm aranır. TESE adı verilen bu yöntemde sperm bulma olasılığı altta yatan neden bağlı olarak %25-60 arasında değişir. Bu işlem lokal ya da genel anestezi altında yapılabilir.
TÜP BEBEK (IVF) İŞLEMİ NEDİR?
Her yumurta ile beraber 50.000-100.000 sperm ile aynı kaba koyulur. Sperm parametrelerinin bozuk olduğu durumlarda bu sayı arttırılabilir. Bir spermin yumurtanın içine kendi başına girerek döllenme işleminin gerçekleşmesi beklenir. Döllenmiş yumurta hücreleri bölünerek embriyoyu geliştirir. Embriyolar her gün kontrol edilerek 2-3 gün laboratuar şartlarında büyümeleri sağlanır.
IVF genellikle tüplerinde tıkanıklık nedeniyle gebe kalamayan hastalarda tercih edilen tedavi şeklidir.
Kaynak: www.ankalifetupbebek.com
Genel Biyoloji
-
Protista Alemi ve Genel Özellikleri
-
Hücrelerdeki farklı ve benzer yapılar
-
Ses Nedir ? Ses Nasıl Oluşur?
-
Kültürü Yapılan Fitoplankton Türleri Nelerdir?
-
Apoptoz: Programlı Hücre Ölümü Nedir?
-
Ribozom ve Protein Sentezi
-
Mikrotübüller ve İplikçikler
-
Hücre Zarları
-
Lipid Çift-Katmanın Keşfi
-
Biyoreaktör
-
Telomerler ve İnsan Telomerinin Kristalik Yapısı
-
Hücre Biyolojisinin Tarihsel Gelişimi
-
Hücre biyolojisi nedir ?
-
Biyolojik Çeşitlilik Nedir ?
-
Sinir Sistemi Yapısında Bulunan Hücre Tipleri ve Özellikleri Nelerdir?