Türkiye Memeli Türleri (Mammalia)
Bugün bilimsel çalışmalar göstermiştir ki dünyamız 5 milyar yaşındadır ve ilk canlılık günümüzden 800 milyon yıl önce yeryüzünde görülmeye başlamıştır. Bu tarihten günümüze doğru geldiğimizde yani fosil materyalinin yaşı takip edilerek günümüze doğru yaklaştığımızda 400-300 milyon ilk önce denizlerde balıkların, 250 milyon yıl önce ise sürüngenlerin, kuşların yeryüzünde görülmeye başladığını bulunan fosillerden anlıyoruz. Bu gelişim süreci içerisinde yeryüzündeki memelilerin ilk kez ortaya çıkışı günümüzden 65 milyon yıl öncesine dayanmaktadır. Bu noktadan itibaren içerisinde bulunduğumuz tür çeşitliliğine doğru bir gelişim olmuş ve şu anda sizlerin de gördüğü, bildiği memeli türleri yeryüzünde yerlerini almıştır. Ancak bu gelişim sırasında yeryüzünde memelilerin dağılımını etkileyen çok önemli azı jeolojik olay meydana gelmiştir. Günümüzden 250 milyon yıl önce dünyanın tek bir kara parçasından meydana geldiğini artık biliyoruz. Bu tek kıta parçası günümüze doğru olan süreçte parçalanmış ve bu bağlı olarak canlı formlarının kıtalardaki dağılımı gerçekleşmiştir. Bu parçalanma süreçinde özellikle ilk memelilerin görülmeye başladığı 65 milyon yıl öncesi Anadolu yarım adası içinde önemli bir tarih olma özelliğini korumaktadır. Bu tarihten itibaren günümüze kadar Anadolu yarım adası defalarca Avrupa kıtası ile karasal bağlantı kurmuş veya bu kıtadan ayrı kalmıştır. Bunun yanında Anadolu bu süreç içerisinde Akdeniz ve Kızıldenizin birleşmesiyle de birkaç kez Arap yarımadasıyla olan bağlantısını kaybetmiş ve yeniden kurmuştur. Bu karasal hareketlerin yanında Memelilerin Anadolu’daki yayılışını etkileyen diğer önemli bir gelişme iklimde olmuştur. Son 2 milyon yıl içinde Avrupa en az 4 kez buzul devri yaşamış bu devirlerin herbirinde soğuktan kaçan hayvan türleri Avrupa ve Kafkasya üzerinden Anadolu’ya girmişlerdir. Bu Kuzeyden olan göçlerin yanında güneyden de bazı hayvan türleri yayılış alanlarını bizim Güney sınırlarımıza kadar genişletmişler ve Anadolu’nun tür zenginliğinin oluşmasına katkı sağlamışlardır. Bu bakımdan Anadolu Kuzeyden soğuktan kaçan türler için bir sığınak ve geçiş alanı oluşturmuştur. Bu yayılış sırasında özellikle Güneyden gelen çöl kökenli bazı türler Anadolu(nun yüksek dağ silsilelerini aşamayarak yayılışlarını sadece Güney Doğu Anadolu ile sınırlı tutmuşlardır. Bu bakımdan gerek Kuzeyden gelen gerekse güneyden gelen türler için Anadolu(nun yüksek dağları bir bariyer olarak iş görmüş türlerin yayılışını şekillendirmiştir. Bu etki türe göre farklıdır; hareket yeteneği yüksek olanlar bu engellerden çok etkilenirken hareket yeteneği fazla olanlar daha geniş alanlara yayılış yapabilmişlerdir (Şekil 1). Bu bilgiler ışığı altında şu anda ülkemizde 160 civarında Memeli Hayvan türü yaşamaktadır. Burada unutulmaması gereken nokta yapılan araştırmalarla bu sayının her an artabileceğidir. Anadolu’nun geçiş noktası ve sığınak olması nedeniyle çok sayıda türü barındırdığını belirtmiştik. Şimdi bunu sayısal değerlerle inceleyelim;
ÜLKELER MEMELİ TÜR SAYILARI
Türkiye 160
Yunanistan .......................... 120
Almanya .......................... 94
İngiltere .......................... 42
Fransa .......................... 110
İtalya .......................... 115
Norveç .......................... 50
Buradan görüleceği gibi Kuzey ülkeleri olan İngiltere ve Norveç gibi ülkelerde memeli tür sayısı yukarıda anlattığımız nedenlerden dolayı oldukça azdır. Güney ülkeleri yani Akdeniz kenarlarındaki ülkelere inildikçe bu sayı artmakta ve Türkiye’de maksimuma ulaşmaktadır. Bu genel listenin yanında yurdumuzda memelilerin ordolarına göre dağılımı şöyledir,
TÜRKİYE MEMELİ ORDOLARI VE TÜR SAYILARI
Böcekçiller .......................... 15
Yarasalar .......................... 30
Tavşan .......................... 2
Kemirici .......................... 55
Deniz Memelisi ................... 10
Yırtıcılar .......................... 20
Deniz Yırtıcı Memelisi ........1
Tek Toynaklı ....................... 2
Çift Toynaklı ........................15
Dağılım bu şekilde olmak üzere tür sayımız 160’a ulaşmış durumdadır. Bu türlerin içinde sizlerin hiç karşılaşamayacağı veya karşılaşmadığınız türler çoğunluktadır. Yani av hayvanı statüsünde değildir. Ancak unutmayınız ki hepsi ekosistem içerisinde bir görev yapmakta ve besin zincirinin bir halkasını oluşturmaktadır. Aşağıdaki tabloda bunlardan arazide avcılar tarafından görülebilecek olanların listesi bazı ekolojik ve yayılış notlarıyla birlikte sunulmuştur. Buna göre bir avcının arazide rastlayabileceği memeli tür sayısı maksimum 30’dur. Bu tabloyu inceleyen doğa dostu bilinçli bir avcı bu türleri morfolojik olarak tanımalı soyu tükenme tehlikesi altında olan türleri özellikle vurmamaya çalışmamalıdır.
Zooloji
-
Ataks tavuk yetiştiriciliği ve Ataks tavuk özellikleri nelerdir?
-
Omurgalılara Genel Bir Bakış
-
Memelileri diğer canlı türlerinden ayıran bazı özellikler
-
Göz dizilişlerine bakarak örümceklerde familya tespiti
-
Önositoid nedir? Önositoidler nasıl bir yapıya sahiptir ?
-
Adipohemosit nedir?
-
Sferül hücre nedir?
-
Koagülosit nedir?
-
İntegrin nedir? Görevleri nelerdir?
-
Organogenez nedir ? Hangi canlılarda görülür ?
-
Hayvanlarda boşaltım sistemi elemanları nelerdir?
-
Nöral Kristadan Gelişen Yapılar
-
Omurgasızlarda kan hücreleri
-
Deneylerde Neden Fare Kullanılır?
-
İstilacı Türlerin Yayılma Yolları Nelerdir ?