Çinli biliminsanları soruyor: Uzayda insan organ ve dokuları yetiştirebilir miyiz?
Biliminsanları, gekonun (geniş parmaklı kertenkele) kuyruğunu yeniden büyütebilmesi gibi, insanların hastalık ya da kazayla kaybettikleri organ ve dokularını yeniden canlandırabilmek için yollar arıyorlar.
Bu arayış şimdilerde uzaya uzanmış durumda.
Çin’in ilk kargo uzay aracı olan Tianzhou-1’deki kök hücre araştırmaları, bu rüyayı gerçekleştirmekten henüz çok uzak; ama olasılıkları keşfetmek için bir ilk adım oluşturdu.
Çin Bilimler Akademisi Zooloji Enstitüsü’nden biliminsanları, mikro-yerçekiminin embriyonik kök hücre çoğalması ve farklılaşması üzerindeki etkilerini çalışmak üzere, geçtiğimiz günlerde Tianzhou-1 üzerinde deneyler yürütmeye başladılar. Uzay aracı, embriyonik kök hücreler ve embriyonik fare gövdeleri taşıyor. (Fotoğrafta Tianzhou-1 uzay aracı görülüyor.) Biliminsanları bunların uzayda çoğalma ve farklılaşma süreçlerini teleskop görüntüleri aracılığıyla inceleyecekler.
Araştırmanın yöneticisi Duan Enkui, sonuçları karşılaştırmak için yeryüzünde de paralel deneyler yürüteceklerini belirtiyor. Duan, “Uzayın mikro-yerçekiminin kök hücre çoğalması ve farklılaşması üzerindeki etkilerine dair bir ilk anlayış geliştirmeyi umuyoruz” diyor.
Doku mühendisliği ve rejeneratif (yenileyici) tıp araştırmalarının temeli olan kök hücre biyolojisi, 21. yüzyılın en önemli araştırma alanlarından biri olarak kabul ediliyor.Embriyonik kök hücreler, vücuttaki herhangi bir hücre tipi olma potansiyeline sahip olan pluripotent hücrelerdir (Pluripotent, gelişen bir embriyonun erken safhalarında var olan, canlıyı oluşturan özelleşmiş tüm hücre tiplerine dönüşebilme yeteneğindeki henüz farklılaşmamış hücreler için kullanılan bir tanımlama).
Kök hücrelerin ana özelliklerinden birisi, diğer hücrelere dönüşme potansiyellerini korurken, kendi kendini yenileme ve çoğaltma yeteneklerinin de olmasıdır. Kök hücreler, kan, kalp, kemik, deri, kas, beyin ve vücudun herhangi bir parçasının hücresi haline gelebilir. Araştırma araçları olarak değerlidirler ve gelecekte rahatsızlıkların önemli bir bölümünü tedavi etmekte kullanılabileceklerdir. Kök hücrelerin çoğalması ve farklılaşması üzerinde mikro-yerçekiminin etkisi üzerine çalışmalar, uzay yaşam bilimi alanındaki sıcak konulardan biridir.
Araştırma ekibinin bir üyesi olan Lei Xiaohua, “Mikro-yerçekimi koşullarını taklit eden yeryüzündeki deneylerde, fare embriyonik kök hücrelerinin farklılaşma yeteneğinin arttığını bulduk. Aynı zamanda, bu değişimden sorumlu anahtar geni ve moleküler sinyal yolağını keşfettik” diyor.“Kök hücrelerin geniş ölçekte çoğalmasını ve doku mühendisliği yapımını gerçekleştirebilmek için mikro-yerçekimi koşullarını kullanabilir miyiz? Şimdi bulmak istediğimiz bu” diye ekliyor.
Lei, “Yer üzerindeki deneyler mikro-yerçekiminin taklit edildiği bir ortamda yürütüldüğünden, çalışmayı embriyonik kök hücrelerin farklılaşması ve çoğalmasına etkilerini anlayabileceğimiz uzaydaki gerçek mikro-yerçekimi ortamına taşımamız gerekiyordu. Deney, embriyonik kök hücrelerin invitro genişlemesini daha iyi gerçekleştirmek için yeni bir metot sağlayabilir; doku mühendisliği ve rejeneratif tıpta çok-potansiyelli kök hücresi uygulamalarının yeni bir yolunu keşfetmemize yol açabilir” diyor. “Belki gelecekte biliminsanları, Dünya’daki insanlara hizmet etmek için uzayda kök hücrelerini organ ya da belirli dokuları geliştirmeye yönlendirebilirler” diye ekliyor.
Araştırma ekibi daha önce, Çin’in gerikazanılabilir uyduları Sj-8 ve Sj-10 üzerinde uzayda yaşambilimi deneyleri yürütmüşlerdi. Lei, “Çin’in gelecekteki uzay istasyonları üzerinde de embriyonik kök hücre araştırmalarını sürdürmeyi bekliyoruz. Kalp, böbrek, karaciğer ya da dalak dokuları gibi fonksiyonel dokuların kültürünü denemeyi amaçlıyoruz” diyor.
Lei, Tianzhou-1’deki gücel yaşam bilimi deneylerini, uzaktan kontrol etmenin çok zor olduğunu belirtiyor. Biliminsanları, deneyleri yapmak için gelecekte, bizzat Çin’in Uzay İstasyonunda olmayı umut ediyorlar.
Çeviren: Nalân Mahsereci
Kaynak: Yu Fei, “China Exclusive: Can we grow human organs in space?
Chinese scientists ask”,
BİYOLOJİ HABERLERİ
-
Amonyum, Dünya’da Yaşamın Ortaya Çıkmasını Sağladı
-
16 Nisan, 'Dünya Biyologlar Günü'
-
Protonların Aşamalı Değişimi, ATP Sentaz Enzimi ve Mitokondriyum
-
Biyoloji Kongre Sponsorluğu
-
Dünya'da Yaşamın Nasıl Başladığının Sırrı...
-
Kazdağları Yaban Mantarları Eğitim Festivali
-
Işığın Değişmesi İle Algler
-
Trikotilomani Nedir
-
Araştırma üniversitelerinin listesi belli oldu. İşte 10 araştırma üniversitesi
-
Bilim İnsanları Tarafından Yapılan Yeni Çalışmada “Hücre İçi Saati” Bulundu
-
UCLA biyologları yaşlanmayı yavaşlatıyor, meyve sineklerinin ömrünü uzatıyor
-
Bilim insanları betalain sentezlemeyi başarmışlar. Betalain üretmenin bize faydaları nelerdir ?
-
Beyin Tanıdık Yüzleri Nasıl Ayırt Ediyor
-
Hakkâri Sat Dağlarında İki Yeni Buzul Gölü Keşfedildi
-
Her Nöron 1000’den Fazla Mutasyon Taşıyor Olabilir