Biyologlar - Biyolojiye Gerçekçi Yaklaşım

Büyük Bariyer Resifi'nde yeni balık türleri bulundu

---

Dünya okyanuslarında deniz yaşamının yok olduğu bir dönemde araştırmacılar, Büyük Bariyer Resifi'nin güney sularında yeni bir mercan resifi balığı türünün keşfini kutluyor.

Lady Elliot Goby'nin (Tomiyamichthys elliotensis) Queensland, Avustralya'daki Lady Elliot Adası'nda çekilmiş su altı fotoğrafı. Fotoğraf: Dr Mark Erdmann

Lady Elliot Karides Kayalığı adı verilen, daha önce bilinmeyen balık, Büyük Bariyer'in güney ucundaki küçük bir mercan kayalığı olan Lady Elliot Adası ve çevresindeki değişen biyolojik çeşitliliğin haritasını çıkaran Sunshine Coast Üniversitesi liderliğindeki bir projenin parçası olarak bulundu.

Araştırma ekibi şimdi, sualtı araştırmaları sırasında buldukları cüce kaya balığı ve kız bencilliği de dahil olmak üzere yedi kadar kimliği belirlenemeyen deniz canlısının da bilim için yeni olduğunu doğrulamak gibi karmaşık bir süreçle görevlendirildi.

Büyük Set Resifi Vakfı'nın Reef Adaları Girişimi'nin bir parçası olan ve korumayı amaçlayan ortak Leaf to Reef projesi üzerinde çalışan araştırmacılardan biri olan deniz biyoloğu ve makalenin ortak yazarı Dr. Chris Dudgeon, "Bu önemli, heyecan verici bir keşif" diyor. 

Lady Elliot Karides Kayabalığı (Tomiyamichthys elliotensis) , Journal of the Ocean Science Foundation'da bugün yayınlanan bir makalede anlatılmaktadır . Küçük ve beyaz, kahverengi benekli, sarı-turuncu bantlı ve yelken benzeri büyük bir sırt yüzgecine sahip olan bu canlı, ilk kez bir çift alpheid yiyen karidesle paylaştığı bir kum yuvasında görüldü.

Dr. Dudgeon, "Büyük Set Resifi'nde 'daha önce hiçbir yerde kaydedilmemiş' bir balık tanımlanmayalı uzun zaman oldu" dedi.

"Büyük Set Resifi, üzerinde çokça çalışılan bir ekosistem olsa da, açıklanan tamamen yeni tür , 2019 yılında derin denizde bulunan bir orfozdu.

Bilim adamları, Lady Elliot Karides Kayabalığı'nın muhtemelen Capricorn-Bunker resiflerinde mevcut olduğuna ve potansiyel olarak Büyük Set Resifi'nin tamamında yaygın olduğuna inanıyor.

Daha fazla yeni balık türü ortaya çıkarılacak

Araştırmacılar, keşfin, ortaya çıkarılmayı bekleyen daha fazla yeni türün de aralarında bulunduğu daha fazla soru ve spekülasyona yol açtığını söylüyor.

Balık taksonomisti ve Conservation International'ın Asya-Pasifik Denizcilik Programları Başkan Yardımcısı Dr. Mark Erdmann, aynı zamanda makalenin ortak yazarı, Lady Elliot Adası'nda ortaya çıkarılan potansiyel olarak yeni türlerin çoğunun, dalgıçlar ve deniz bilimciler tarafından sıklıkla gözden kaçırılan kaya balığı olduğunu söyledi. 

Dr. Erdmann, "Yine de, bu balıklara yakından bakıldığında, resiflerde daha göze çarpan kuzenleri olan kelebek balıkları veya papağan balıklarıyla rekabet eden renk desenlerindeki ince bir güzellik ortaya çıkıyor" dedi.

"Resif projesinin bir parçası olarak yürütülen biyoçeşitlilik araştırmasının, Büyük Bariyer Resifi'ndeki resif balığı biyolojik çeşitliliğinin önemli bir bölümünü oluşturmasının yanı sıra hayati önem taşıyan gobiler gibi bu 'kriptobentik' türleri vurgulamasından memnuniyet duyuyorum . Wrasses, orfoz ve imparatorlar da dahil olmak üzere daha büyük resif balıkları için önemli bir besin kaynağı olarak önemlidir."

Resiflerin korunması

UniSC Deniz Biyoloğu Doçent Kathy Townsend, potansiyel yeni keşiflerin kendisinin yönettiği Leaf to Reef projesinin önemini vurguladığını söylüyor.

"Yeni tür araştırmaları, korunmaya en çok ihtiyaç duyan ekosistemleri belirlemek için kritik önem taşıyor; aynı zamanda türlerin sürüklenmesi nedeniyle adanın biyolojik çeşitliliğinin nasıl değiştiğini haritalamak da, iklim değişikliğinin etkisini ölçmemize ve buna karşı önlem almamıza olanak tanıyor" dedi.

2020'den bu yana, bilim insanları Lady Elliot Adası'nda veya çevresinde yaşayan tüm omurgalı türlerinin (kuşlar, kaplumbağalar, köpek balıkları, balıklar, sürüngenler ve memeliler) kapsamlı bir temel çizgisini derliyor. Çalışmalar arasında deniz kaplumbağalarının etiketlenmesi ve manta vatozlarının izlenmesinin yanı sıra dünyanın en eski kayıtlı kırmızı kuyruklu tropik kuşunu ortaya çıkaran ve şu anda adada bulunabilen 14 yeni göçmen türü tespit eden kuş sayımları yer alıyor.

Dr. Townsend, "Daha önce bulunmadıkları yerlerde balıklar ve kuşlar ortaya çıkıyor; bu da Lady Elliot Adası'nın bir yaban hayatı sığınağı ve ısınan okyanuslardan kaçmak için güneye doğru hareket eden kuzey tropikal türler için bir barınak olarak oynadığı önemli rolü vurguluyor." 

"Araştırmamızın bir diğer önemli kısmı, mercan kayalığı habitatları ile orada yaşayan türler arasındaki (mikroskobik alglerden besin zincirine kadar uzanan, köpekbalıkları ve manta vatozlarına kadar) bağlantıları ve insan eylemlerinin bunları nasıl etkileyebileceğini anlamaktır."

Yeni türlerin ortaya çıkarılması

Genetik karşılaştırmalar, yeni türlere ilişkin keşiflerin doğrulanması sürecinin önemli bir parçası olabilir.

Avustralya'nın önde gelen balık zoologlarından biri olarak kabul edilen Dr. Gerry Allen, bunun karmaşık ve uzun bir süreç olduğunu ve aralarında Kaliforniya Akademisi'nden Dr. David Greenfield'ın da bulunduğu küresel uzmanlarla istişarede bulunulmasını gerektirdiğini söyledi.

"Lady Elliot Adası koleksiyonları, çevredeki coğrafi bölgelerdeki türlere morfolojik olarak çok benzeyen birçok potansiyel yeni tür içeriyor" dedi. "Bu, Eviota cinsine ait birkaç küçük kaya balığını içeriyor ve bunlardan en az birinin tanımlanmamış olduğu görülüyor."

Şu anda Hint-Batı Pasifik'te karideslerle aynı yuvada yaşayan 100'den fazla tanınmış karides kaya balığı türü bulunmaktadır ve kaya balığı, karidesleri yırtıcı hayvanlara karşı uyarmak için gözcü görevi görmektedir. Bunun karşılığında karides yuvayı inşa eder ve bakımını yapar.

Great Barrier Reef Vakfı Genel Müdürü Anna Marsden, Lady Elliot Adası'nın 1.200'den fazla deniz yaşamı türü için kritik bir yaşam alanı ve sığınak olduğunu söylüyor.

"Büyük Set Resifi'nin deniz yaşamına sığınak sağlayacak iklim değişikliği gemileri ağı kuran Resif Adaları Girişimi aracılığıyla bu önemli araştırmaya öncülük etmekten gurur duyuyoruz" dedi .

"Lady Elliot Karides Goby'nin bu heyecan verici keşfi, Resifimizdeki muhteşem hayvanlara güvenli bir yuva sağlayan ekosistemleri iklim değişikliğinin etkilerine karşı korumanın önemini daha da vurguluyor."

More information: Gerald R. Allen et al, Tomiyamichthys elliotensis, a new species of shrimpgoby (Teleostei: Gobiidae) from Lady Elliot Island, Queensland, Australia, Journal of the Ocean Science Foundation (2023). oceansciencefoundation.org/josf40e.html. On Zenodo: DOI: 10.5281/zenodo.8404548

---