Temiz Su Kaynaklarının Hızla Tükenmesinin Sebepleri Nelerdir ?
Birleşmiş Milletler (BM) verilerinden derlenen bilgilere göre, küresel ısınma kaynaklı yağış azlığı, aşırı buharlaşma, hızlı tüketim ve kirlilik nedeniyle dünyadaki temiz su kaynakları hızla tükeniyor. Bu nedenle 2025 yılında 2 milyar, 2050 yılında ise 7 milyar kişinin susuzlukla karşı karşıya kalacağı ifade ediliyor.
Günümüzde ise 1.1 milyar kişi, sağlıklı içme suyuna ulaşamıyor. Su yetersizliği ve kirli sulardan kaptığı hastalıklar nedeniyle de her gün 3 bin 800 çocuk, hayata veda ediyor.
Su, canlıların hayatlarını sürdürebilmeleri için en önemli doğal kaynaklardan biridir. Canlıların vücutlarının önemli bir kısmını da su
oluşturmaktadır, yine yeryüzünün 3/4′ünü de sular oluşturmaktadır. İnsanlar kendi vücutlarının ihtiyacı olarak tüketmeleri yanında bir çok alanda (temizlik, elektrik üretimi, bahçe tarla sulama) temiz su kaynaklarında faydalanır.
Su aynı zamanda içinde barındırdığı canlılar içinde önemli bir yaşam ortamı sağlamaktadır. Suda yaşayan canlılarda insanlar için önemli bir besin zinciridir. İnsanların göl, akarsu ve denizlere bıraktığı kimyasallar, atık sular ve atık maddeler suda yaşayan canlıların azalmasına ve yok olmasına sebep olmaktadır.
Doğada bulunan bazı kaynakların hepsinin belli bir rezerv miktarına sahip olduğu yani sonsuz olmadığı bilinen bir gerçektir. İnsanoğlu bu kaynakları çoğu zaman hiç tükenmeyecekmiş gibi kullanmakta ve kirletmeye devam etmektedir.
Denizlerin kirlenmesi veya kirletilmesi ülkemizdeki turizmi baltalamakta aynı zamanda denizlerimizde yaşayan canlı popülasyonunda hatırı sayılır bir azalma ile denizlerimizdeki ve tatlı sularımızdaki canlılığın giderek azalmasına neden olmaktadır.
" Türkiye’nin denize kıyıları 8333km, üretim alanı olarak kullanılabilecek akarsuların uzunluğu 178 000 km. Ülkemizde, yüzey alanı yaklaşık 200 bin hektar olan 206 doğal göl ve 3442 kilometrekare baraj gölü bulunmaktadır.
Çeşitli kaynaklara göre denizlerimizde 350 -500 arası balık türü yaşadığı tahmin ediliyor. Bunların 100 kadarı ekonomik değer taşımakta ve besin zincirimizi oluşturmaktadır.
TÜİK ( Türkiye İstatistik Kurumu ) verilerine göre yaklaşık oranlarla balıkların yüzde 10’u göl, baraj ve nehir gibi iç sularda; yüzde 75’i Karadeniz’de, yüzde 15’i Marmara’da, yüzde 1’i Akdeniz’de yakalanıyor."
Sanayi sektörünün maliyetleri düşürmek için su arıtma tesislerini kurmaması veya var olan tesislerini enerji ve zaman tasarrufu için çalıştırmayıp atıklarını akarsulara ve buradan da denizlere aktarması sadece sularımızı kirletmekle kalmıyor. En önemli besin zincirimizi balıklarımızı ve diğer deniz canlılarımızı yok ediyor.
Gelecek kuşakların da bu kaynaklardan yararlanmasını sağlamak için temiz su kaynaklarımızı korumalıyız. Nüfus artışına paralel olarak artan bir biçimde kullanılan bu kaynaklar korunmadığı ve dikkatli kullanılmadığı takdirde zamanla tükenme noktasına gelecek bu durum, doğa için bir felaket olacaktır.
Yaşamın doğal kaynağı olan toprağa bırakılan zararlı katı ve sıvı atıklar, ziraat ilaçları, kimyasal gübreler zamanla toprağın kirlenmesine neden olur. Yağmur sularının yardımı ile yer altı sularına taşınan kimyasallar buradan göllere hatta denizlere kadar ulaşır. Buradaki canlıların yok olmasına neden olur. Bütün bu anlattıklarımıza bilinçsiz kullanılan tarımsal ilaçlarda dahildir.
Günlük yaşantımızda, okulda ve evde bilinçli birer tüketici olmak durumundayız.
Temiz su kaynaklarının tükenme nedenlerini kısaca şöyle sıralaya biliriz.
- Su kaynaklarının tükenme nedenlerinin başında kaynakların aşırı kullanılarak israfın önüne geçilmemesi gelmektedir. İnsanoğlu su kaynaklarının sonsuz olduğunu düşünerek bilinçsizce tüketmeye devam etmektedir.
- Su kaynaklarının tükenme nedenlerinin diğer bir sebebi ise sanayileşme sonucunda su kaynaklarının kirletilmesidir. Aslında bu tükenmeden ziyade su kaynağının kirletilmesidir.
- Yine fabrika bacaların gerekli bir şekilde filtre edilememesi ve havaya verilen kimyasalların yağmur suyu ile birlikte yeryüzüne asit yağmuru olarak inmesi su kaynaklarının ayrı bir kirlenme sebebidir.
- Su kaynaklarının başka bir tükenme nedeni ise küresel ısınma nedeniyle artan buharlaşma ve sonuçlarıdır.
- Yeraltı ve yüzeysel su kaynaklarının bireysel ve kurumsal düzeyde sürekli olarak hoyratça sonu düşünülmeden kullanılması ( izinsiz açılan sondajlar ve kuyular ) ayrı bir etkendir.
Temiz su kaynaklarının tükenmemesi için bireyler neler yapılabilir ?
Temiz su kaynaklarının tükenmesini önlemek için her damla suya önem vermeli ve suyu dikkatli kullanmalıyız. Su tasarrufu yapmaya özen göstermeliyiz ve bu bilinci okul öncesi eğitim ile tüm çocuklarımıza aşılamalıyız.
- Damlayan musluklar ( bozuk musluklar ) tamir ettirilmeli,
- Su akıtırken daha az akış hızına sahip duş başlıkları ve muslukları kullanılmalıdır.
- Diş fırçalarken musluklar kapalı tutulmalı,
- Mümkün olduğunca küveti doldurmak yerine duş alarak yıkanılmalı,
- Banyoda duş süresi kısa tutulmalı,
- Bulaşıkları elde yıkamak yerine bulaşık makineleri kullanılmalı,
- Bulaşık ve çamaşır makinelerini tamamen doldurmadan çalıştırmamalı,
- Daha az su kullanan makineler tercih edilmeli, Özellikle çamaşır ve bulaşık makinelerinin satın alınırken tasarruf miktarları kontrol edilmeli,
- Sıcak su musluğu açıldığında suyun ısınmasını beklerken akıtılan suyun boşa akmaması için kova doldurulup bu su gereken farklı yerlerde kullanılmalıdır. (temizlik v.s. )
Temiz su kaynaklarının tükenmemesi için fabrikalar ve kurumlar neler yapabilir ?
- Faaliyet gösteren tüm fabrikaların atıkları için arıtma tesislerini aktif bir şekilde çalıştırması,
- Çiftçilerimizin bitki zararlılarına karşı kimyasal ilaçlama yerine biyolojik mücadele yöntemlerini kullanması, suni gübreleme yerine doğal gübre ve nadasa bırakma tekniklerini uygulaması,
- Ruhsatsız açılan su kuyularının ve su sondajların denetlenerek kapatılması,
- Deniz, baraj ve göl ve sulama göletlerinin yakınlarına fabrika ve hayvancılık ile ilgili tesislerin kurulmaması,
- Akarsular, deniz, göl ve göletlere fabrika atıklarının bırakılmaması sayılabilecek tedbirlerin başında gelmektedir.
Hazırlayan : Uzm. Biyolog Yavuz AYDIN
Ekoloji
-
Ekosistem hizmetleri
-
Biyoremediasyon Nedir ? Biyoremediasyon Teknikleri Nelerdir ?
-
Enerji Bağımsızlığı Nedir ?
-
İklim Araştırmaları
-
Sera Etkisi - Atmosferdeki karbondioksitin sera gazı etkisindeki yeri nedir?
-
CO2 Salımları
-
İklim Bilimi - İklimi Nasıl Değiştiriyoruz
-
Ağır Metallerin Sağlık Üzerine Etkileri
-
Küresel Isınmanın Sonuçları
-
Asit Yağmurlarının Çevre Üzerine Etkileri
-
Tür Çeşitliliğinin Korunması
-
Biyolojik Mücadele Kavramı
-
Atık Suların Kullanım Alanları
-
Sera gazı ile küresel ısınma arasında nasıl bir ilişki vardır? Kaynak: Sera gazı ile küresel ısınma arasında nasıl bir ilişki vardır?
-
Canlı Türlerinin Yok Olmasının Doğal Dengeye Etkisi