BİTKİLERDE HÜCRE ARASI BOŞLUKLARIN OLUŞMASI
Özellikle meristem hücreleri sık dizilişlidir, doku farklılaşması sürecinde hücre-arası boşlukların (interselular alan) gelişmesi ile bu düzen ortadan kalkmaktadır. Hücre çeperlerinin birbirinden ayrılması ile oluşan hücre-arası boşluklara “şizogen hücrearası boşlukları” adı verilir. Şizogen boşlukların gelişmesi şekil de görüldüğü gibidir.
İki kardeş protoplast arasında yeni primer çeperler gelişince bu çeperlerin arasındaki orta lamel esas ana hücrenin çeperi ile ilişkili kalır. Ana çeperle yeni orta lamel arasındaki bağlantılı noktada hücre-arası boşluk denilen küçük bir açıklık gelişir ve ana çeper boşluk karşısında erir, böylece hücreler arasındaki hücre-arası boşluklar meydana gelir.
Hücre-arası boşlukları içleri hava ile dolu olan boşluklardır. Doku gelişmesi ile zenginleşen canlı hücrelerde gerekli gazların dolaşımı hücre-arası sistemler ile sağlanır. Bazı bitkiler örneğin su altında yaşayan bitkilerin düğüm aralarında geniş hava boşlukları gelişir ve kanallar halinde düğümden düğüme uzanırlar. Bu alanlar şizogen cepler halinde gelişmeye başlarlar sonra hücre bölünmeleriyle alanlarım genişletirler.
Coniferae ‘nin reçine kanalları, compositae ‘nin bazı türlerinin içerdiği sakız, nbelliferae, Araliaceae (Hedera helix) ve diğer türlerin salgı kanal- jrı genellikle bir boşluk ve çevresi uçucu maddeleri salgılayan hücrelerle çevrili bir ep halinde şizogen olarak meydana gelmektedir. Bazı tropikal Leguminosae’ nin kopal reçinesi) salan salgı kanalları ve dikotillerin zamk kanalları da şizogen kanalların en tanınanlarındandır.
Hücre-arası boşlukların bir başka tipi olan “şizo-lisigen boşluklar” hem hücrelerin çatlaması hem de erimesi ile oluşur. Gelişme başlangıcında bu cepler de şizogen biçimde meydana gelir, sonra çevredeki hücreler teğetsel bölünerek üst üste gelmiş hücrelerle çevrilmiş şizo-lisigen alanların en içteki hücreleri salgı yapar, Rutaceae familyasından Ruta’da (Sedefotu) izlenir. Sizogen, Visigen ve şizo-lisigen hücre-arası boşluklardan başka “reksigen” denilen boşluklar da bulunmaktadır. Bu tip komşu hücreler arasındaki büyüme farkından ve az büyüyen hücrelerin çeperlerinin gerilim sonucu koparak parçalanmasıyla meydana gelir.
Normal gelişme sonucu oluşan salgı boşlukları ve kanallarım bir zarar sonucu meydana gelenlerden ayırt etmek güçtür. Reçine ve zamk kanalları daha çok gimnosperm ve dikotil odunlarında yaradan ileri gelen oluşumlardır fakat bunların gelişme ve içerikleri genellikle normalinkine paralel olabilir.
Buraya kadar olan kısımda canlıların en küçük birimi olan hücrenin, esaslı olan üç öğesi, diğer bir deyimle protoplasma, nukleus ve hücre çeperi oldukça ayrıntılı olarak incelendi. Diğer taraftan, çok sayıdaki hücrelerin bir araya gelerek birbirinden farklı işlevlere sahip dokuları nasıl oluşturduklarım da çözümlemek gereklidir. Bundan sonraki bölümlerde daha çok homojen ya da az da olsa heterojen yapılı hücrelerin oluşturduğu dokular üzerinde durulacaktır. Bilindiği gibi “histoloji” diğer bir deyimle, doku bilimi mikroskopik anatomi olarak kabul edilir; bu bilim dokular ve dokuların organlar halinde düzenlenmesi ile ilgilenmektedir.
Botanik
-
Bitkisel Hormonlar Nelerdir?
-
Bitkisel Hormonları Nelerdir? Auxinler - Oksin Bitki Büyüme Hormonlarının Görevleri Nelerdir?
-
Pinus cembra - İsviçre Fıstık Çamı
-
Pinus banksiana - Banks çamı
-
Pinus aristata (Higori çamı)
-
Palinoloji – Polen Bilimi Hakkında Bilgi
-
Kaktüsgiller - Cactaceae Hakkında Bilgi
-
Papatyagiller - Asteraceae Hakkında Bilgi
-
Karanfilgiller - Caryophyllaceae Hakkında Bilgi
-
Periyant Nedir ? Periant (Çiçek Örtü Yaprakları)
-
Bitki Yaprak Tipleri Ve Görevleri - Yaprak Çeşitleri
-
Bitkilerde Gövde Çeşitleri ve Gövdenin Görevleri Nelerdir ?
-
Opuntia ficusindica - "Dikenli İncir"
-
Bitkilerde Bulunan Doğal Renk Maddeleri
-
Bitki Stresi: Abiyotik ve Biyotik Faktörler