Amipler Hakkında Bigi
Birgözeli hayvanlardan olan »amip» ırkından hayvanlar, durmadan şekil değiştirmeleri bakımından hayvanlar âleminde önemli bir yer tutarlar. Bunları incelemenin en iyi yolu ince bir cam parçasına (bir lam üzerine) bataklık suyu damlatmaktır. Eğer bunu kolayca bulamazsanız birkaç çimen yaprağını oda sıcaklığında birkaç gün müddetle ıslatın. Sonra bu sudan bir damlayı lama alarak mikroskop altında inceleyin.
Eğer şansınız varsa mikroskopta göreceğiniz daire biçiminde bir pelte parçasının bir ucu çok geçmeden uzamaya başlayacaktır. Bu parça uzayacak, uzayacak, sonra canlının tamamı bir anda o uzayan parçanın içine doğru akıp gidecektir. Hemen sonra yine bir parça daha uzamaya başlayacak (bu uzayan parçalara «psödopot» (yalancı ayak) denir) asıl gövde yine bu parçanın içine doğru akıp gidecektir. Bu, bir amibin hareket etme usulüdür.
Bu arada, baktığınız maddenin ortasında bir yerde, koyu renkli bir benek dikkatinizi çekebilir. Bu protoplazma içindeki hayatın özünü teşkil eden çekirdektir. Bu koyu renkli benekten başka incelediğiniz protoplazma içinde bir, ya da birkaç tane yağ lekesi gibi benekler görebilirsiniz, hatta bunların açılıp kapandığı da dikkatinizi çekecektir. Yağ lekesi gibi görünen bu benekler, oldukça düzenli aralıklarla açılıp kapanan oyuklardır. Ayrıca kırmızımsı lekeler de dikkatinizi çeker. Bunlar besin kofullarıdır (Vacuole). Amip bu noktalarda besin maddelerini kapayarak kuşatmış, sindirmektedir. Hayvan, besininin vücuduna yarayan kısımlarını sindirdikten sonra, geriye kalan kısmını dışarı atar ve yer değiştirmek suretiyle o artıktan uzaklaşır.
Amip Nasıl Ayrılır Ve Birleşir:
Bazı durumlarda bir amip'in iki ucunda iki yalancı ayak birden belirir. Amip'in vücudunu meydana getiren protoplazma da bu iki kısma birden akmaya başlar. O zaman iki uçtan amip'in boyu uzar, buna karşılık orta tarafı gittikçe incelir. Sonuç olarak çekirdek ikiye bölünür ve yansı bir tarafta, diğer yarısı öbür tarafta kalır. Çok geçmeden de amip ortadan bölünür. Biri bir tarafa, diğeri öbür tarafa gider. Bu şekilde bölünerek çoğalma bütün birgözelilerde görülür.
Amip'ler sadece ortadan bölünerek ikiye ayrılmakla kalmaz, bazen de iki amip birleşir. Bu durumda karşı karşıya gelen iki amip bir an tereddüt eder, sonra birbirlerinin içine akarak birleşirler.
Görünüşte son derece nazik bir hayvan olmakla beraber amipler çok dayanıklı yaratıklardır. Yaşaması için uygun şartlar bulamazsa o zaman kendisini çetin bir hayat için hazırlar. Önce bütün yalancı ayaklarını içine çeker, sonra tek hücreden ibaret olan varlığını kuşatan duvarı kalınlastırır ve minik bir küre şeklini alır. Bu durumda, meselâ amip'in yaşamakta olduğu su birikintisi kuruduğu zaman amip ölmez. Rüzgârlar onu bulunduğu yerden alarak belki bir dağın tepesine, belki bir evin çatışma uçururlar. Amip orada yeniden yağmur mevsiminin gelmesini bekler. Yağmurlar yağıp da akıntılar onu yeniden durgun bir su birikintisine sürükleyince üstündeki kabuk çatlar ve hayvan tekrar eski hayatını sürmeye devam eder.
Amip'lerin de birçok çeşidi vardır. Bunların bazılarının yalancı ayaklarının ucu küt, bazılarınınki aksine kısa ve sivri, bazılarının yalancı ayakları da son derece kısadır. Bu saydıklarımız durgun sularda sık sık rastlanan amip çeşitleridir.
BAŞKA HAYVANLARIN ÜZERİNDE YAŞAYAN AMİP'LER
Amip'lerin çoğu tuzlu, ya da tatlı sularda yaşar. Küçük bir kısmı da rutubetli toprakta yaşayabilir. Öte yandan büyük bir amip familyası vardır ki, bunlar başka hayvanların sindirim sisteminde yaşarlar. Bunlardan bazısı böceklerin içinde yaşar. Bazısı insanda yaşar. İnsanda yaşayanların en tehlikelisi «amipli dizanteri» dediğimiz hastalığa sebep olan «Entamoeba histolytiea» dır.
Genel Biyoloji
-
Protista Alemi ve Genel Özellikleri
-
Hücrelerdeki farklı ve benzer yapılar
-
Ses Nedir ? Ses Nasıl Oluşur?
-
Kültürü Yapılan Fitoplankton Türleri Nelerdir?
-
Apoptoz: Programlı Hücre Ölümü Nedir?
-
Ribozom ve Protein Sentezi
-
Mikrotübüller ve İplikçikler
-
Hücre Zarları
-
Lipid Çift-Katmanın Keşfi
-
Biyoreaktör
-
Telomerler ve İnsan Telomerinin Kristalik Yapısı
-
Hücre Biyolojisinin Tarihsel Gelişimi
-
Hücre biyolojisi nedir ?
-
Biyolojik Çeşitlilik Nedir ?
-
Sinir Sistemi Yapısında Bulunan Hücre Tipleri ve Özellikleri Nelerdir?