Gen Makası Parazitlerin Çoğalmasını Engelliyor
Genetik mühendisliği ile istenmeyen yan etkiler olmadan parazitlerle savaşmak mümkün... Dünya nüfusunun yaklaşık üçte biri, bağışıklık sistemi çökmek üzere olan insanları riske atan ve aynı zamanda rahimde farklı yapı bozukluklarına sebep olan Toxoplasma gondii adlı paraziti taşıyor.
Bu parazit bazı hayvanlar ve tarım ekonomisi için de büyük bir tehlikedir. Zürih Üniversitesi bu parazitlerin çoğalımını engellemek için ise büyük bir gelişmeye imza attı.
Parazitlerin karmaşık bir yaşam döngüsü vardır. Yaban hayvanları ve kuşlar da dahil olmak üzere bütün sıcakkanlı canlıların metabolizmasını etkiler. İnsanlara ise kediler aracılığıyla bulaşır. Ooksit adı verilen dışkı ile kapsüllenmiş yapı, kedilerden bulaşma aşamasında devreye girer. Zürich Üniversitesi Vetsuisse Fakültesi'nde Parazitoloji Profesörü ve Dekan Yardımcısı Adrian Hehl ve araştırma grubu, ooksitler üzerinde yaptıkları belli çalışmalar sonucunda, eğer üretimini azaltabilirlerse parazit oranının da azalacağını belirtiyorlar. Daha önce yapılan araştırmalarda ooksitlerin içerisinde bulunan genler tanımlanmış olduğundan, araştırmacılar CRISPR-Cas 9 gen makasını kullanarak bu temel genleri kapatmak ve modifiye edilen parazitleri kedilere enfekte etmek ve aşılamak için çalışmalar yaptılar. Adrian Hehl CRISPR-Cas 9 gen makasını kullanırken çeşitli hataların olabileceğini ve yöntemin dikkatli bir şekilde uygulanması gerektiğini belirtiyor. Bu sebeple normal yöntemden farklı bir yöntem kullanarak, bu sorunun ortadan kalkabileceğini söylüyor.
Kronik olarak enfekte hayvanların ve insanların beyninde bulunan üç kist. (Resim: UZH)
CRISPR-Cas 9 yönteminde ilk olarak bilim adamları, hücreye plazmid adı verilen bir DNA parçası yerleştirirler. Bu şekilde gen makası oluşturmak için gerekli olan tüm materyal ve bilgiyi hücreye aktarmış olurlar. Böylece hücre gen makasını kendi oluşturur. Ancak Zürich Üniversitesi’nde bu yöntemden farklı olarak hücre dışında üretilen gen makası parazit içerisine yerleştirilmiştir. Genetik materyal manipüle edildikten sonra geriye sadece istenilen gen düzenleme kısmı kalmıştır. Hehl, uygulanması gereken yöntemden farklı bir uygulama yaptıklarından dolayı, bu şekilde gen makası izinin bir süre sonra kaybolacağını belirtiyor. Yani genomik dizinin hücre üzerinde farklı bir etki bırakmasına izin vermiyor. Aynı zamanda Hehl, plazmidler olmadan da aşı üretilebileceğini belirtiyor.
Şimdi Hehl çevresindeki araştırma grubu ile Toxoplasma'da bu tür istenmeyen yan etkilerin değiştirilmiş bir teknik kullanılarak önlenebileceğini bildiriyor.
Aynı zamanda genetik mühendisliğine farklı bir bakış açısı kazandırabilecek bu yeni teknolojini, herhangi bir gıda prosedürünü etkilemediğinden dolayı kullanımı için bir zararı bulunmadığı ve oluşabilecek mutasyonları engellediği de belirtilmiştir.
Çeviren ve Derleyen: Belce Su Şanlıtürk
Kaynakça
Dergi Referansı :
1. Rahel R. Winiger ve Adrian B. Hehl. Toxoplasma gondii ve Besnoitia besnoiti'de hızlı genom düzenleme için geliştirilmiş bir CRISPR / Cas9 yaklaşımı . Biyolojik Yöntemler Dergisi , 2020 DOI: 10.14440 / jbm.2020.343
https://www.sciencedaily.com/releases/2020/12/201223091538.htm
https://www.media.uzh.ch/en/Press-Releases/2020/Toxoplasmosis.html
Genetik Haberleri
-
10.000 yıllık DNA örnekleri, evcil keçilerin tarihine ışık tutuyor
-
Kanser Tedavisi Ve Telomeraz
-
Crassostrea Hongkongensis'ten Tri-Nükleotid Mikrosatellit Markerlerinin Geliştirilmesi
-
Mitokondri evrimini anımsatan mikroorganizmalar arası ilişkiler
-
Somatik Hücre Genomu Düzenleme
-
Kromozom dışı DNA’lar (ekstrakromozomal DNA) kanserleşme ile ilişkili mi?
-
CRISPR temelli gen terapisi farelerde kronik ağrıyı azalttı
-
Sinir hücreleri genetik materyallerini nasıl onarır?
-
İnsan embriyosunun tam ve kapsamlı bir modeli yayınlandı
-
Mitokondriyal DNA’da meydana gelen kırıklar bağışıklık tepkisini düzenliyor
-
İnsan beynindeki bazı hücrelerin ve ilişkili genlerin aktivitesi ölümden sonra artıyor
-
Bilim insanları rahim dışı fare embriyosu geliştirmeyi başardılar
-
Fare Spermindeki Bir Varyant Yumurtaya Ulaşma Yarışında Haksız Rekabete Yol Açıyor
-
Aile geçmişi ve genomik taramanın bir kombinasyonu kanser riskini belirlemede en iyi yöntemi sağlar
-
Milyon Yıllık Mamut Genomu, En Eski Antik DNA Rekorunu Kırdı
