Kır çekirgeleri ve çayır çekirgeleri

Kır çekirgeleri ve çayır çekirgeleri

Bugün de çoğumuzun bir şekilde gördüğü ama yine hakkında pek bilgimizin olmadığı bir familyadan bahsedeyim.

Tettigonidae yani Türkçe'deki "kır çekirgeleri", "çayır çekirgeleri", "yeşil çekirgeler" ya da İngilizce'den çevrilmiş haliyle "kriketler". Bu familya Orthoptera yani Çekirgeler takımında yer almaktadır. Genellikle oldukça uzun antenlere sahip oldukları için Orthoptera (Çekirgeler) takımının Ensifera (Uzun antenli çekirgeler) alttakımında yer almışlardır. Bu alttakımda yer alan diğer familyalar arasında cırcır böceklerinin olduğu Gryllidae (Cırcırböcekleri) de yer almaktadır.
Gelelim Tettigonidae familyasının özelliklerine; öncelikle oldukça uzun antenli olduklarından bahsetmiştik, bunun dışında renkleri genellikle yeşil ve kahverengi ağırlıklıdır. Ayrıca en belirgin özelliklerinden birisi de abdomen (karın) sonunda yer alan ve yumurta bırakmaya yarayan oldukça uzun ve kalın, kıvrık şekilde olan ovipozitora sahip olmalarıdır. Bu ovipozitorlar sayesinde yumuşak bitki dokularının içine rahatça yumurta bırakabilirler (çocukken ben bunu erkeklik organı sanıyordum :) ). Dünyada 6500'den fazla türü barındıran bu familyada, diğer çekirgelerde olduğu gibi gelişim aşamasında yumurta-nimf-erişkin dönemleri görülür. Yani yumurtadan çıkan bireyler erişkinlere oldukça benzer ama genellikle kanatları gelişmemiştir. Hem erkeklerinin hem de dişilerinin ses çıkardığı bilinen yeşil çekirgelerde ses çıkarma pek çok çekirgenin aksine bacakları ile değil de kanatların kaide kısımlarının birbirine sürülmesiyle ses çıkarırlar. Sesleri duymaları ise abdomenin yani karnın ilk segmentindeki "Timpanum" aracılığıyla olur.
Pek çok çekirgenin aksine gündüz değil de akşam ve gece saatlerinde aktiviteleri artmaktadır. Pek çoğu herbivor (bitkisel) beslense de karnivor (etçil) beslenen türlere de sıklıkla rastlanır.
Ülkemizde 350'den fazla türü bulunmaktadır. Türleri görmek için www.dogalhayat.org.'a bakabilirsiniz;

İlk fotoğraftaki birey Rize'de fotoğrafladığım Kaçkar Dağları'na endemik bir tür olan ve onlarcasını bir arada gördüğümüz "Phonochorion uvarovi", ikinci fotoğraftaki sanırım İstanbul'da çektiğim muhtemelen bir "Tettigonia viridissima" nimfi.

Phonochorion uvarovi

Ergün Bacak

#çekirgeleri #çayır #çekirgeleri