Biyologlar - Biyolojiye Gerçekçi Yaklaşım

T. Rex’in Kafatasındaki Klima Sistemi

---

Tyrannosaurus rex bir zamanlar Dünya’nın en büyük et yiyen (karnivor) dinozorlarından biriydi.

Şimdi, University of Missouri, Ohio University ve University of Florida’dan araştırmacıların ortaklaşa gerçekleştirdikleri yeni bir araştırmada neredeyse yüzyılı aşkın süredir yürürlükte olan varsayımları temelinden sarsarak, T. Rex‘in kafatasında bir klima sistemi olduğunu ortaya çıkardı.

Önceleri bilim insanları T.rex‘in kafatasının üst tarafındaki iki yan yana deliğin çene hareketlerine yardımcı olan kaslar ile dolu olduğunu ve dorsotemporal fenestra (pencere veya açıklık) adı verdiğimiz bu yapının başka bir işlevi olmadığını düşünüyorlardı.

Araştırmanın başyazarı olan anatomi profesörü Dr. Casey Holliday çalışmaları ile ilgili olarak yaptığı açıklamada, çene kısmından çıkan kasların kafatası ile 90 derecelik açı yaparak kafatasının çatısı boyunca uzanmasının oldukça alışılmışın dışında olduğunu ancak sürüngenler ve timsahlar ile yürüttüğümüz çalışmalarda bu alanlarda kan damarlarının olduğunu ve bunun inandırıcılığını artırdığını belirtti.

 

Termal görüntüleme teknikleri kullanarak, yüzey ısısı bilgilerini görülebilir ışık spektrumu içinde tanımlayarak görüntü oluşturan araştırmacılar Florida’daki St. Augustine Alligator Farm Zoological Park bünyesinde yaşayan timsahları analiz ettiler.

Çalışma ve analizlerde elde edilen veriler T. rex’in kafatası anatomisine dair yeni bilgi ve teorilerin ortaya çıkmasını sağladı. University of Florida Department of Biology’den Kent Vliet yaptığı açıklamada bir timsahın vücut ısısının çevresine bağlı olduğunu bu nedenle ortam soğuk olduğunda ve timsahlar ısınmak istediğinde termal görüntülerde tıpkı sağ tarafta görüldüğü gibi deliklerin hemen etrafında büyük büyük sıcak alanlar gözlemlediklerini belirtti.

Bu da sıcaklıktaki artışa işaret ediyor. Ancak günün ilerleyen saatlerinde sıcaklık arttığında deliklerin gittikçe daha koyu göründüğü dolayısıyla serinlemek için kapatıldığı kaydedildi. Daha önceki araştırmalar ile bildiğimiz üzere çapraz akımlı  veya ters akımlı dolaşım sistemleri olan timsahların bu bağlamdaki anatomilerle uyuşan veriler aynı şekilde bu dolaşım sisteminin de delikler gibi bir iç termostat görevi gördüğünü doğruluyor.

Holliday ve araştırma ekibi dinozorlardan ve krokodillerden kalan fosilize örnekler ile termal görüntü verilerini birleştiren araştırmacılar kafatasının antomisi ve morfolojisindeki değişimleri gözlemleyerek bahsi geçen adaptasyonu daha iyi bir temelde anlamlandırmaya çalıştı.

T. rex ile çok benzer bir biçimde timsahların kafataslarının üst taraflarında delikleri olduğunu ve bu deliklerin kan damarları ile kaplı olduğunu biliyoruz. Ancak yüz yılı aşkın süredir dinozorlardaki benzer boşlukların kaslar ile dolu olduğunu düşünüyorduk.

Larry Witmer’a göre artık T. rex kafatasının bu anatomik özelliği ile ilgili yukarıdaki hipotezin yerini araştırma ile keşfedilen yeni veriler ile yeni iç klima sistemine bırakabiliriz.

Araştırma “The Frontoparietal Fossa and Dorsotemporal Fenestra of Archosaurs and Their Significance for Interpretations of Vascular and Muscular Anatomy in Dinosaurs,” adı ile The Anatomical Record’da yayımlandı.

Baran Bozdağ

Kaynak ve İleri Okuma

    Casey M. Holliday, William Ruger Porter, Kent A. Vliet, Lawrence M. Witmer. The Frontoparietal Fossa and Dorsotemporal Fenestra of Archosaurs and Their Significance for Interpretations of Vascular and Muscular Anatomy in Dinosaurs. The Anatomical Record, 2019 https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/ar.24218

    Eric Stann, Mizzou News University of Missouri Website, Prehistoric AC MU study suggests T. rex had an air conditioner in its head, https://news.missouri.edu/2019/prehistoric-ac/

BilimFili.com: "T. Rex’in Kafatasındaki Klima Sistemi"

https://bilimfili.com/t-rex-in-kafasindaki-klima-sistemi/

---