Pinus cembra - İsviçre Fıstık Çamı

İsviçre taş çamı veya Arolla çamı veya Avusturya taş çamı veya sadece Taş çamı olarak da bilinen Pinus cembra, Pinaceae - Çamgiller familyasından Polonya, İsviçre, Fransa, İtalya'da Orta Avrupa Alpleri ve Karpat Dağları'nda yetişen bir çam ağacı türüdür.

Avusturya, Almanya, Slovenya, Slovakya, Ukrayna ve Romanya da dağılım göstermektedirler.

Genellikle 1.200 metre ila 2.300 metre rakımda büyürler. Olgun boyut, tipik olarak 25 metre ila 35 metre arasındadır ve gövde çapı 1,5 metreye kadar ulaşabilmektedir. Türler uzun ömürlüdür ve 500 ila 1000 yaşına kadar yaşayabilmektedir.

Pinus cembra doğal olarak Orta Avrupa'da Alpler'de (1300-2000 m rakımda), Karpatlar'da (1300-1600 m rakımda), Kuzey Rusya ve Sibirya'da (Pinus cembra var. sibirica Loud) düzlüklerde ve dağlık bölgelerde, Altay dağlarında (1300-2100 m rakımda) yetişmektedir.

İsviçre çamı, parklarda ve geniş bahçelerde popüler bir süs ağacıdır ve iklimin soğuk olduğu çok çeşitli bölgelerde sabit olmasa da büyüme sağlarlar. Sert kış soğuğuna, en az −50 ° C'ye kadar soğuklara ve ayrıca rüzgara maruz kalmaya karşı oldukça dayanıklıdır.

Ağaç sıkı, dar piramidal gelişme gösterir. Dağlık bölgelerde bu form genç ağaçlarda görülmekte olup, yaşlı ağaçlar geniş, düzensiz bir tepeye sahiptirler.

Genç ağaçlarda gövde gri yeşil, pürüzsüz; yaşlılarda ise gri kahverengi, çatlaklı, kalın kabukludur. Genç sürgünleri pas rengi sarımsı, gayet sık dizilmiş, keçemsi tüylerle örtülmüştür. Bu özellikler yardımıyla Pinus cembra tür diğer benzeri çam türlerinden kolaylıkla ayırt edilebilmektedir.

İğne yaprakları koyu yeşil, beşli, düz, yukarıya doğru yönelmiş, 5-8 cm uzunlukta ve sivri uçludur, yaprak kenarları ince dişli, her iki yüzü mavimsi beyaz stoma çizgilerine sahiptir.

Kozalakları önce yeşilimsi mor renktedir, olgun kozalaklar açık kahverengi, genişce yumurta biçiminde, 6-8 cm uzunluktadır. Kozalaklar ağaç üzerinde yukarıya veya yana doğru yönelmiş, nadiren 2-3 tanesi bir aradadır. Kozalaklar 1,5 yılda olgunlaşırlar ve üçüncü yıl içerisinde düşerler. Kozalak pullarının kenarları hafifçe geriye dönüktür. Tohumları yenebilir.

Pinus cembra serbest halde bulundurulduğunda, aşağıdan itibaren dallanma gösterir ve bu habitusu yaşlı ağaç halinde de muhafaza ederek, 12 m'ye ulaşan geniş taç teşkil eder.

Dona karşı hassas bir ağaç değildir. Kuzey yamaçlarda, rutubetli, killi topraklarda bulundurulmalıdır.

Peyzaj mimarlığı çalışmalarında, geniş yeşil sahalarda soliter halde bulundurulmalı veya gevşek gruplar teşkil edilmelidir. Endüstri bölgelerinde ve şehir içi yeşil sahalarda bulundurulabilir.

Kingdom :Plantae

Clade :Tracheophytes

Division:Pinophyta

Class: Pinopsida

Order: Pinales

Family: Pinaceae

Genus: Pinus

Subgenus:P. subg. Strobus

Section:P. sect. Quinquefoliae

Subsection:P. subsect. Strobus

Species:P. cembra

KAYNAKLAR

Ulber, M.; Gurgerli, F. & Bozic, G. (2004), Swiss stone pine - Pinus cembra: Technical guidelines for genetic conservation and use (PDF), European Forest Genetic Resources Programme, p. 6

Akman, Y., Ketenoğlu, O., Kurt, L., Kurt F. Ve Körüklü S.T. 2012. Gymnospermae (Açık Tohumlular). Ajans-Türk Gazetecilik Matbaacılık. ISBN: 978-975-97436-2-0.

Anşin, R. Ve Özkan, Z. C. 2001. Tohumlu Bitkiler / Açık Tohumlular. Karadeniz Teknik Üniversitesi Basımevi. No:122-15, Trabzon.

Boyd, P. (Ed.). 1999. The Illustrated Book of Trees. Salamender Books Limited. ISBN: 184065-0834. London.

Demirtaş A. 2016. Ankara’nın Ağaç, Ağaçcık ve Çalıları. Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği Yayını. ISBN: 978-9944-0142-5-0. Ankara.

Mamıkoğlu, N. G., 2010. Türkiye’nin Ağaçları ve Çalıları. NTV Yayınları. ISBN: 978-605-5813-49-9.

Orçun, E. 1972. Özel Bahçe Mimarisi – Dendroloji Cilt.1, İğne Yapraklı Ağaç ve Ağaçcıklar Ders Kitabı. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. No:196, İzmir.

Seçmen, Ö., Gemici, Y., Görk, G., Bekat, L. ve Leblebici, E. 2000. Tohumlu Bitkiler Sistematiği. Ege Üniversitesi Basımevi. No:116, İzmir.

Yaltırık, F. 2000. Dendroloji: ders kitabı : Gymnospermae-angiospermae. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi. 2. Baskı. ISBN: 9754045941, 9789754045949. İstanbul.

https://acikders.ankara.edu.tr/course/view.php?id=5199 "BİTKİ TANIMA VE DEĞERLENDİRME II"

https://www.wikizeroo.org/index.php?q=aHR0cHM6Ly90ci53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvSGlnb3JpX8OnYW3EsQ

#Pinus cembra # İsviçre Fıstık Çamı # çam # Pinus